[galipyetkin]

NAMAZI DOSDOĞRU KILMAK

Şunu önemle belirtelim ki “Salla” kavramını ele aldığımızda, bunun anlamı “Başkasının iyiliğini dilemek-temenni etmek”, bunun ötesinde ona ulaşabilmesi için ücret talep etmeden/kerşılıksız fiilen yardım etmek, sorunlarına destek ve omuz vermek olduğunu anlarız. Salat’ın mastarı da olan Salavat böyle yüce bir kavramdır. Salla kavramı da başkalarına iyilik dilemekte en güzel kavramdır. Allah ve Melekleri onun için Nebiye “iyilik temenni ederler” der ayet. Biz de Nebi'ye salavat(İyilikler) dileriz. Allah ve Melekleri ise ondan razı olduklarını açıklama niteliğinde ''Salla'' derler.

''Namazı dosdoğru kılma'' deyiminin Sosyo ekonomik anlamı ise, temennide kalmayıp, başkalarının en az bizim kadar halli vakitli olması için ne yapılması gerekirse onu derhal yapmaktır. Bu da bizim için bilinmeyen şeylerden değildir. Hayırda yarışan eski ümmetler, İbrahim Peygamber'in Beyt'ine uygun mülkte iştirak halinde yaşanan sistemleri kurmuşlardır. Bazı kültürler buna Mescid El Haram, bazıları Havra, bazıları da Manastır demişlerdir. İşte namazı dosdoğru kılmak/salâtı gereği gibi yerine getirmek/ikame etmek, mülkte iştiraki de devreye sokarak, başkasının iyiliğini düşündüğünü kanıtlayarak sıddıklardan olmaktır.

“Ekame”; (bir şeyi) Doğrultmak, düzenlemek.(bir şeyi) ayağa kaldırmak.(bir şeyi yeniden) diriltmek. Uygulamak. Mesul sorumlu atamak. İkamet etmek, oturmak yaşamak...
“Ekame evadehü” (birinin) İhtiyaçlarını karşılamak, geçimini sağlamak..

Demek ki, bu kavramlarla, ihtiyaçların karşısında panikleyip veya doymazlık gösterip bedenlerinin emrine girmeyenlerin doktrinleştirdikleri görüş ve buna uygun hayat tarzları ile idealistlerin erdemli fikir ve hayat tarzlarının ve, adalet ve merhamete dayalı olarak gelişen güzel ahlaklarının gereği olarak, karşılıklı dayanışmanın yeterli görüldüğü, saldırgan olmayan ve kâr/kazanç için dünyayı dolaşmayan, sâkin/yerleşik ve vakur hayat tarzı tercihlerini karşılayanlar anlatılmaktadır. (Kureyş suresi'nin doğru anlatımı budur.)

“Ekamessalat” (namazı dosdoğru kılmak) salâtı layıkiyle yerine getirmek. Yani ; “Ekamel Adlü” ;
Adalete yönelmek.

Yani eşitlik istemek, eşitliğe itirazı olmamak; olanlarla da mücadele etmek.

Meallerde birçok yerde “Namazı kıl veya namazı kıl zekâtı ver”; Kur'an'da ise ''Salatı ikâme-Zekâtı ita'' şeklinde geçen bu kavram, öyle seccade namazıyla bitmiyor. Öyle olsaydı, Maun Suresi'nde seccade namazı kılanlar kınanıp, ikiyüzlü ilan edilmezlerdi. Demek ki, namazı dosdoğru kılmak, Havra, Manastır, Beyt-ül haram üzere/istikâmetinde yaşamak, yani "bulunduğun toplumun, yurttaşının geçimini, sorunlarını üzerine al ve sağla" emrini içermektedir. ''Zorunlu ihtiyaç fazlasını ver, yerine getir'' emri de ''en sağlıklı ve kolay olarak beden ile kamuya çalışarak, artık değerin zorunlu geçimlik haricindeki fazlasını kamuya bırak, sosyal devlet onu muhtaca ulaştırır, bu kolaylıktır'' demektir. Çünkü yüz milyonla komşu(Yurttaş) olup, misak yaptığın farzedilen bu yurttaşlarına, kazandığından, aynı günün gecesi nasıl ulaşır da, fazlayı vererek kendini eşitlersin?

Bu zordur, kolay olan Yüsr üzere olmaktır. Zekâtla birlikte geçen salatın, ayrı ayrı değil, bir yaşam biçimi içersinde birlikte ifa etmek ve bunun en kolay yolunun havra, manastır, mescid el haram, Sosyal Devlet üzere mülkte iştirak(kollektivizm) halinde yerine getirileceğini iyice idrak edelim.

Bu emir şudur:” Ekumussalat’e ve atüzzekat”.

Bu kavramdan anlamamız gereken manaların en önemlisi, “Beyt kollektivizmini(mescid-i haram, havra, manastır, sosyal devlet ekonomik ve sosyal eşitlik sistemini) ayağa dikip eşitlikçi sistemi kurarak fazlayı anında verin”. İşte Beyt-i Haram nezdinde/istikâmetinde yerleşmek ve namazı dosdoğru kılmanın/salatı layıkıyla ikâme etmenin asıl anlamı budur. Dosdoğru kılmamak ise, seccade secdesini yapıp, sosyo ekonomi politiği Tâğut’unkinden farksız olmaktır. Mülkü putlaştırmaktan vaz geçip hanif sıfatını kazanmış insanlar, ''başta Allah olmak üzerine, ikinci sırada birbirlerini veli edinerek dayanışmalı dostluk ve sadakat sistemini kurar'' misaklarına uyarlar. İşte örnek ayetler.

“Mü'min erkekler ve mü'min kadınlar birbirlerinin velileridirler. İyiliği emreder, kötülükten sakındırırlar, namazı dosdoğru kılarlar, zekâtı verirler(salatı ikâme ve zekatı ita) ve Allah'a ve Resulü’ne itaat ederler. İşte Allah'ın kendilerine rahmet edeceği bunlardır. Şüphesiz, Allah, üstün ve güçlüdür, hüküm ve hikmet sahibidir". (Tevbe–71)

Dosdoğru namaz ise, ancak "Haram/iştirak" üzere yaşamak, yani Beytullah(Allah yolundaki topluluk/ev halkının) sosyo ekonomi politiği üzere/istikametinde, onun nezdinde topluca yaşamaktır. Şöyle ki:

"Rabbimiz, gerçekten ben, çocuklarımdan bir kısmını Beyt-i Haram(iştirak halinde yaşanan toplumun/evin) yanında/istikâmetinde ekini olmayan bir vadiye yerleştirdim; Rabbimiz, dosdoğru namazı kılsınlar diye (öyle yaptım), böylelikle Sen, insanların bir kısmının kalblerini onlara ilgi duyar kıl ve onları birtakım ürünlerden rızıklandır. Umulur ki şükrederler." (İbrahim–37)

“Sonra onların arkasından öyle nesiller türedi ki, namazı(Havra, manastır, Mescid El haram ehli olarak mülkte ortaklık içinde yaşayanlar olmayı) kaybettiler ve şehvetlerine kapılıp, uydular. Böylece bunlar azgınlıklarının cezasıyla karşılaşacaklardır.( Meryem–59).
Sonra devam ettiler ama sosyo ekonomi politiklerini Tâğutla uyumlu hale getirdiler. İşte başta mülk şehveti olan putperestlik olmak üzere ten-beden-ceset zevklerine göre yaşadılar demektir. Çünkü azgınlık Tâğut kavramının anlamları içersindedir.

Saygılarımla.
Galip Yetkin.
(İlhami Çetin'den)