KORUNAN MÜKEMMEL BİLGİ (ZİKİR) / Muhittin BOZKURT
Zikir, hakikatin bilgisidir. Kur’an-ı Kerim ve diğer vahiyler de zikir/hakikatin bilgisinin bir tarafı mevcuttur. Diğer taraf ise, Allah’ın yarattığı kâinattır. Biz ayetleri ikiye ayırıyoruz:
1-Vahiyle gelen kitaplardaki ayetler.
2-Kâinattaki ayetler.
Allah’ın yaratmış olduğu bu iki kitabın ayetleri birbiriyle tam bir uyum içindedir, aralarında asla çelişki yoktur. Allah’ın yarattığı ayetlerle, indirdiği ayetlerin bu uyumu bize hakikatin bilgisini (zikri) verir. Kur’an’da indirilen ayetler bize adresler verir ve kâinattaki ayetleri bulmamızı sağlar.
Korunan kitap değil, zikirdir. Kitap/Mushaf değişebilir, değiştirilebilir; ama zikre dokunmak, onu değiştirmek imkânsızdır. Bütün vahiylerin ortak adı ez-Zikr’dir. Tevrat’ta, İncil’de, Zebur’da diğer ilahi kitapların hepsi de zikirdir ve korunmuştur. Allah Kur’an-ı Kerim’de zikir, kitap ve Kur’an kavramlarını ayrı ayrı kullandığı için bunların muhakkak belirli farkları da olmalıdır ki, vardır da.
Kitap elimizdeki yaprakları, kabı, yazıları olan nesnedir, diğer kitap ise kâinattır (El-kitap).
Nitekim Kur’an saklanmış/korunmuş bir kitapta (kitab-ı meknun) gizlidir (56/77-78). Elimizdeki kitaptan (Kur’an-ı Kerim) ve El-kitaptan (kâinattan) Kur’an’ı, anlamı, manayı, asıl olanı, maksadı, muradı çıkarmak için temiz bir bilinç, önyargısız bir akıl, samimi bir kalp ve vicdanlı bir gönülle ihtiyaç vardır (56/79). Onun için Allah, temizlenenlerden başkası ona dokunamaz diyor. Yani akıl, vicdan, gönül, sağduyu melekelerini temizlemeyen, bilincini kötülüklerden, yalanlardan, günahlardan arındırmayan kimse bu Kur’an’a, manaya, asıl olana, Allah’ın muradına erişemez.
Temiz bir bilincin, önyargısız bir aklın, samimi bir kalbin ve vicdanlı bir gönlün kitaptan ve el kitaptan çıkardığı evrensel ölçütteki her bilgi hatırlanmaya müstahaktır. Yani zikirdir. Zikredilendir, zikredilmeye/hatırlamaya/anılmaya layıktır. Yani hayatta uygulamaya geçirdiğimiz ve el kitaptan elde ettiğimiz gerçek, korunan, hatırlanmaya değer bilgidir.
Zikir korunan mükemmel bilgi, doğru bilgidir diyebiliriz. Kur’an-ı Kerim’de bir zikirdir ve çevremizde de Kur’an-ı Kerim ile senkronize olabilecek her türlü doğru bilgi ve davranış da Zikir’dir. (Zikir: anlamaya, anlatılmaya, hatırlatılmaya, öğüt almaya/vermeye, örneklem oluşturmaya müstahak bilgi).
Kur’an iyi incelendiğinde görülecektir ki, sürekli bize adresler verir ve doğru olana yöneltir. Kuran’la senkronize/paralel olan her türlü söz ve davranış, hal ve hareket, duygu ve düşünce övülmüş bize bir örneklem olarak sunulmuştur. Örneğin bir resul ya da nebi olmayan Lokman’ın kendi oğluna verdiği evrensel öğütler, Ehl-i Kehfin kendi inançlarını yaşamak için dönemin zorbaları yüzünden yurtlarından hicret edip bir mağaraya sığınmaları, Yasin suresinde kentin öbür ucundan gelip halkına gelen elçilere uymalarını tavsiye eden ve neticesinde şehit edilen adamın hikâyesi, Kalem suresindeki bahçe sahiplerinden insaflı olanın öğüdü, Firavun ailesinden olup imanını gizleyen ve Musa Nebi’yi sırf inancı yüzünden öldürmenin yanlışlığını savunan mümin kişinin hikayesi gibi örnekler Kur’an’ın evrensel doğruları bize sunduğunu görüyoruz.
Kur’an’ın zikrinin korunması, her dönemde evrensel olan hak ve hakikatlerle çelişmemesi ve onlarla paralellik kurmasını gerektirir. Müslümanlar da Kurandaki bu örneklemelerden hareketle devrindeki incelikleri güzellikleri görmesi, hayatı doğru okuması ve Kuran’ı yaşayarak kerimleştirmesi gerekir. Böylelikle mükemmel olana; yani zikre ulaşmış olur.
Kuran’ın statik değil de dinamik olması her döneme hitap etmesi Kuran’da var olan zikrin evrensel doğruyla her zaman harmanlanabilmesidir.