DUHÂ SÛRESİ
1. Kuşluk vaktine andolsun,
2. Sakinleşme vakiti olan geceye andolsun ki,
3. Rabbin seni bırakmadı, sana darılmadı da.
4. Kuşkusuz senin işinin sonu başlangıcından daha hayırlıdır.
5. Şüphesiz, Rabbin sana verecek ve sen de hoşnut olacaksın.
6. Sen yetim iken , seni sahiplenmedi (seçmedi mi) mi?
7. Seni şaşkın (yolu şaşırmış) ne yapacağını bilmez halde bulup hidayet( doğru yolu) vermedi mi?
8. Seni muhtaç bulup zengin etmedi mi?
9. Öyle ise, sakın yetime kahretme (onu horlama)!!
10. Sakın isteyeni azarlama!
11. Rabbinin nimetine gelince; işte onu anlat.
ضحى kelimesi kuşluk vakti, uyanıp gündüz insanların toplandığı zaman, çalışmaya başladığı ve meşgul olduğu vakit.(Taha Suresi-59’a bak.)
سجى kelimesi sakinleşme, durgun (mesela:durgun deniz kelimesindeki sıfat)
* 3. ayette geçen darılmadı kelimesi ile terk etmek, başıboş bırakmak aynı anlamda değildir. (Kıyamet Suresi – 36’ya bak.)
آوى kelimesi; bir şeyi diğerine katmak, geri çevirmek mânâsından bir yurda, bir barınağa kondurup barındırmak, sahiplenmek demektir.
ضال kelimesi; yitik, hangi yola gireceği hususunda şaşkın, yahut yanlış yola giden anlamındadır.
* 6-7. ayetlerde Yani sen, yol arayan bir yitik halinde şaşkın iken Rabb'ın seni bulup seçerek hidayet buyurmadı mı? Verdiği vahiy, indirdiği kitap ile bilmediklerini bildirerek doğru yolu göstermedi mi?
* Yetim her hangi bir dayanağı olmayan kişi anlamında olup bazı ayetlerde, yetimlere mali yardım yapılması yönünde emirler vardır. O ayetlerde yetimler olarak çoğul yapıda kelime kullanılmış. Bu suredeki yetim ise doğru yolu bulamamış kişi anlamına gelir ki peygamber de, bu görev yüklenilmeden önce yolunu şaşırmış bir halde idi. Bu haldeki kimseye örnek ise Abese Suresi 1. ve 6. ayetler arasında bahsi geçen kişilerden olup, bu emri peygamberin ihlali üzerine peygambere uyarı yapılmıştır.
سائل anlamı, dünyaya dair bir şey isteyen dilencidir. Zira Zariyat Suresi 19. ayette bizim anladığımız anlamdaki dilenci bahsi geçer.
ZÂRİYÂT SÛRESİ
19. Mallarında (yardım) isteyen ve (iffetinden dolayı isteyemeyip) mahrum olanlar için bir hak vardır.
Ayrıca (Bakara Suresi-273) ayette yapılan "İnsanlardan yüzsüzlük edip de ısrarla istemezler”, ısrarın yerildiğini ifade eder. Yerilen bir şey de azarlanmaya değer.
• Nimet; Allahın insanların tasarrufuna sunduğu şeylerdir. En büyük nimet ise Allahın kişiyi İslam’a kavuşturması ve affetmesidir... Yani kişinin doğru yolu bulmasıdır. Doğru yolda olanlar cennet nimetlerine ulaşır. Bakara-211. ayette “her kim, Allah'ın nimetini kendisine geldikten sonra değiştirirse şüphesiz Allah'ın cezası pek çetindir” denmektedir.
|