Kısas konusu hakkında, ayet yönünden, şöyle bir açıklama yapmak gerekiyor
HÜR :Yaşlı/eti kart, sütten kesilmiş, tarlada işe yaramayan dişili-erkekli büyük baş hayvan, atıl eşya, meyvesi olmayan ağaç, tarla sürmeyen hayvan.
ABD/KÖLE : Genç/etinden, sütünden istifade edilen, tarlada işe yarar, dişili-erkekli büyük baş hayvan ve bu hayvanlar gibi insanların ihtiyaçlarını karşılayıp, para da kazandıran eşya,meyve veren ağaç, tarla sürebilen hayvan.
ÜNSE : Dişi diye çeviriyorlar.
Halbuki yukarıdaki iki tanımda da (hür ve köle tanımında da) genel olan mânâ ifade edilmiş olup, içerisine dişiler de dahildir. Böyle olunca neden tekraren "dişi" densin ki?
Bu soru bu kelimenin başka bir mânâda kullanılmış olmasını akla getiriyor
Evet; bu kelimenin mânâsı şu: "Hak ve emeğin hukuka uygun, adil ve tam karşılığı olan menfaat, menfaatlenme, elde edilen karşılık, bedel."
KARDEŞ : Şu unutulmamalıdır: "müminler kardeştir."
Ayette geçen "kardeşi" ifadesi hem mala zarar veren hem de malı zarar gören tarafların mümin olduğu; hem de bir birlerine karşı adilce davranmaları gerektiği ifade edilmiş.
Dolayısı ile ayet "insanlar" üzerinden değil, "mal" üzerinden kısası/adil ödemeyi/karşılığı anlatıyor.
Ayrica şuraya da bakılabilir:
http://hanifler.com/showthread.php?t=3611
Saygılarımla.
Galip Yetkin