dost1
14. January 2009, 03:02 PM
Selamun Aleykum! Değerli Kardeşlerim!
Talmud ile ilgili bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
Talmud:
Bir anlamda Mishnah ile Tora eskiden aynı anlama geliyordu. Her ikisi de Yahudi şeriatını belirtiyordu. Yehudah ha-Nassi şifahi olarak yayılan Mişnah'ı yazıya geçirdikten sonra onun muhtevasını daha çok açıklamak ve onu dış şartlara adapte etmek gerekti.
Mişna üzerindeki bu çalışmalar asırlarca devam etmiştir. Bu çalışmalar, Babil ve Filistin akademilerinde gerçekleşmiştir. Bu iki akademideki Mişna metinleri üzerindeki çalışmalardan iki Talmud meydana gelmiştir. Bunlardan biri Kudüs talmudu, diğeri Babil talmudu ismini almıştır. Filistin veya Kudüs Talmudu denilen Talmud çalışmaları, Kudüs'te yapılmamakla beraber, bu ismi almıştır.
Buna göre Talmud, Mişna'nın bir yorumudur. Bu yoruma, Gemera adı verilmiştir. Böylece Talmud, iki unsurdan teşekkül etmiştir: Mişna ve Gemera.
Esas Talmud kısmı, yorum olan Gemera olduğuna göre, iki Gemera teşekkül etmiştir: Babil Gemerası (Babil Talmudu), Kudüs Gemerası (Kudüs Talmudu).
1- Babil Talmudu: Milâdi III. asrın birinci yarısından itibaren Babil ve orada teşekkül eden akademiler, Yahudi geleneğinin gerçek öğretim merkezleri haline gelmişlerdir. Bunun için Rab Abba Arekha ve Rab Samuel ile Babil Talmudu dönemi başlatılmaktadır. Bu iki bilgin, bu dönemin en otoriter Yahudi gelenekçileri olarak kabul edilmektedir. Bu dönemin sonu, 499 yılında Rab Rabina ile sona ermektedir.
Gemarada takdim edilen Mişna'nın yorumları, Mişna'da ortaya atılan farklı konular hakkındaki üstadların tartışmalarını yansıtmaktadır. Bunun için Talmud'un kendine mahsus bir sitili vardır. Bundan dolayı Talmud'daki tartışmalardan sistematik bir sonuç çıkarmak mümkün değildir. Temelde “şifahi yazı” söz konusu olduğu için orada edebî sun'ilik yoktur. İşte Taîmud'daki bu sistematikliğin olmayışı ve metindeki karmaşıklık, Talmudu bir okyanusla (Yam ha-Talmud) mukayeseye götürmüştür. Bu yerinde bir mukayesedir. Şüphesiz bu, Talmudun çok geniş ve derin karakterini gösterdiği kadar, hiçbir çeşit sertliğin olmayışını da izah eder. İbranice'nin gelişmesinde Mişna'nın rolü önem arzeder.
Babil Talmudu'nun metni, 5894 sahifede iki buçuk milyon kelime ihtiva etmektedir. Bu kelimelerin üçte biri Halakhah'ya ve üçte ikisi Haggadah'ya tahsis edilmiştir. Babil Talmudu, günlük hayatı yansıtan ve gerçek problemlerle ilgili çok geniş tartışmaları içermekte ve tarih, tıp, astronomi, ticaret, ziraat, büyü, botanik, zooloji gibi çok geniş bir bilgi alanını kendisine konu edinmektedir. Bundan dolayı Gemara sadece bir yorum değildir. Onda asırlardan beri üstatlar tarafından öğretilen tüm gelenek, çok önemli dinî ve hukuki tartışmalar, Yahudi hayatını ilgilendiren herşey mevcuttur. Bunların dışında Talmud, Tevratın yorumu olan ahlâki prensiplere, atasözlerine, ibadetlere, masallara ve hikayelere de yer vermektedir.
Mişna 63 kitaptan oluşmakta, iken Babil Talmudu 36,5 kitaptan oluşmaktadır. Kitapların durumu aynen Mişna'daki gibidir. Daha sonra küçük kitaplar ilave edilmiştir.
Babil Talmudunun yazmaları olarak tam bir yazması muhafaza edilmemiştir. Münih yazması 1334 tarihini taşımaktadır. İlk baskı 1520-1523'de Venedik'te gerçekleşmiştir. Bu baskı, sonraki baskılara temel teşkil etmiştir.
Yahudi hayatının öneminden dolayı, Babil Talmudunun çok sayıda yorumu yapılmıştır. Bunların en meşhuru Rashi'nin (1040-1105) tefsiridir.
2- Kudüs Talmudu: Filistin akademilerinin tartışmalarından meydana gelmiştir. Bu akademiler, Cesaree, Tİberiade, Sepphoris akademileridir. Kudüs Talmudu milâdi 400 yılma doğru tamamlanmıştır. Bu tarih, Babil Talmudundan bir asır önceyi göstermektedir.
Şüphesiz Kudüs Talmudu, Babil talmudundan temel olarak farklıdır; lüzumsuz sözü uzatma yerine daha kısa ve özlüdür. Delil arama yerine, mantıkî muhakemeyi tercih etmektedir. Kudüs Talmudunda birçok tekrar ve çelişki vardır. Bunun için birlik yoktur. Mesela, Haggadique metinler (kıssa ve menkıbeler) tüm metnin altıda birini teşkil etmektedir. Babil’in aksine, Filistin'de Haggadot derlemeleri vardır.
Dil yönünden Babil Talmudu, önemli ölçüde İbrani deyimlerle doğu Aramicesi ile yazıldığı halde; Kudüs Talmudu, Batı Aramicesi ile yazılmış ve çok sayıda Yunanca ve başka dillerden kelimeler kullanılmıştır.
Bugün Kudüs Talmudu, Mişna'nın altmış üç kitabından sadece otuz dokuzunu ihtiva etmektedir. Dünyada sadece 1289 tarihli bir tek yazma nüsha Ley'de bulunmaktadır. İlk baskı Venedik'te 1523-1524'te yapılmıştır. Kudüs Talmudu, Babil Talmudundan daha az yorumlanmıştır. Asırlar boyunca yorum çalışması, birkaç münferit çalışma ile sınırlı kalmıştır. Kudüs Talmudunun tam yorumunu Moise Margolies'ye borçluyuz. Bu da kısmen XVIII. yüzyılın ikinci yarısında yayınlanmıştır. Geri kalan kısım ise, XIX. yüzyılda yayın hayatına girmiştir. Filistin'de Yahudi geleneğinin etüdü, ciddi şekilde milâdi 421 yılında engellenmiştir. Son Talmud akademisi olan Tiberiade böylece kapatılmıştır. Yine de her iki Talmud, müslüman dönemine kadar saygı görmüştür. VIII. yüzyılda Bağdat'ta Abbasi halifesi tahta oturduktan sonra, Babil Talmud akademisinin otoriteleri, kendilerini tedrici şekilde Yahudi dünyasına kabul ettirmişlerdir. Böylece, Babil Talmudu, Kudüs Talmudunun aksine normatif bir değer olarak kabul edilmiştir. Bunu resmen tasdik eden Babil Talmud üstadı R. İsaac Alfassi (1013-1103) olmuştur.
Kusursuzluk sadece Allah'a mahsusdur.
Doğrusunu en iyi bilen Allah'tır.
Sevgi,saygı ve muhabbetle.
Allah'a emanet olunuz.
Talmud ile ilgili bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
Talmud:
Bir anlamda Mishnah ile Tora eskiden aynı anlama geliyordu. Her ikisi de Yahudi şeriatını belirtiyordu. Yehudah ha-Nassi şifahi olarak yayılan Mişnah'ı yazıya geçirdikten sonra onun muhtevasını daha çok açıklamak ve onu dış şartlara adapte etmek gerekti.
Mişna üzerindeki bu çalışmalar asırlarca devam etmiştir. Bu çalışmalar, Babil ve Filistin akademilerinde gerçekleşmiştir. Bu iki akademideki Mişna metinleri üzerindeki çalışmalardan iki Talmud meydana gelmiştir. Bunlardan biri Kudüs talmudu, diğeri Babil talmudu ismini almıştır. Filistin veya Kudüs Talmudu denilen Talmud çalışmaları, Kudüs'te yapılmamakla beraber, bu ismi almıştır.
Buna göre Talmud, Mişna'nın bir yorumudur. Bu yoruma, Gemera adı verilmiştir. Böylece Talmud, iki unsurdan teşekkül etmiştir: Mişna ve Gemera.
Esas Talmud kısmı, yorum olan Gemera olduğuna göre, iki Gemera teşekkül etmiştir: Babil Gemerası (Babil Talmudu), Kudüs Gemerası (Kudüs Talmudu).
1- Babil Talmudu: Milâdi III. asrın birinci yarısından itibaren Babil ve orada teşekkül eden akademiler, Yahudi geleneğinin gerçek öğretim merkezleri haline gelmişlerdir. Bunun için Rab Abba Arekha ve Rab Samuel ile Babil Talmudu dönemi başlatılmaktadır. Bu iki bilgin, bu dönemin en otoriter Yahudi gelenekçileri olarak kabul edilmektedir. Bu dönemin sonu, 499 yılında Rab Rabina ile sona ermektedir.
Gemarada takdim edilen Mişna'nın yorumları, Mişna'da ortaya atılan farklı konular hakkındaki üstadların tartışmalarını yansıtmaktadır. Bunun için Talmud'un kendine mahsus bir sitili vardır. Bundan dolayı Talmud'daki tartışmalardan sistematik bir sonuç çıkarmak mümkün değildir. Temelde “şifahi yazı” söz konusu olduğu için orada edebî sun'ilik yoktur. İşte Taîmud'daki bu sistematikliğin olmayışı ve metindeki karmaşıklık, Talmudu bir okyanusla (Yam ha-Talmud) mukayeseye götürmüştür. Bu yerinde bir mukayesedir. Şüphesiz bu, Talmudun çok geniş ve derin karakterini gösterdiği kadar, hiçbir çeşit sertliğin olmayışını da izah eder. İbranice'nin gelişmesinde Mişna'nın rolü önem arzeder.
Babil Talmudu'nun metni, 5894 sahifede iki buçuk milyon kelime ihtiva etmektedir. Bu kelimelerin üçte biri Halakhah'ya ve üçte ikisi Haggadah'ya tahsis edilmiştir. Babil Talmudu, günlük hayatı yansıtan ve gerçek problemlerle ilgili çok geniş tartışmaları içermekte ve tarih, tıp, astronomi, ticaret, ziraat, büyü, botanik, zooloji gibi çok geniş bir bilgi alanını kendisine konu edinmektedir. Bundan dolayı Gemara sadece bir yorum değildir. Onda asırlardan beri üstatlar tarafından öğretilen tüm gelenek, çok önemli dinî ve hukuki tartışmalar, Yahudi hayatını ilgilendiren herşey mevcuttur. Bunların dışında Talmud, Tevratın yorumu olan ahlâki prensiplere, atasözlerine, ibadetlere, masallara ve hikayelere de yer vermektedir.
Mişna 63 kitaptan oluşmakta, iken Babil Talmudu 36,5 kitaptan oluşmaktadır. Kitapların durumu aynen Mişna'daki gibidir. Daha sonra küçük kitaplar ilave edilmiştir.
Babil Talmudunun yazmaları olarak tam bir yazması muhafaza edilmemiştir. Münih yazması 1334 tarihini taşımaktadır. İlk baskı 1520-1523'de Venedik'te gerçekleşmiştir. Bu baskı, sonraki baskılara temel teşkil etmiştir.
Yahudi hayatının öneminden dolayı, Babil Talmudunun çok sayıda yorumu yapılmıştır. Bunların en meşhuru Rashi'nin (1040-1105) tefsiridir.
2- Kudüs Talmudu: Filistin akademilerinin tartışmalarından meydana gelmiştir. Bu akademiler, Cesaree, Tİberiade, Sepphoris akademileridir. Kudüs Talmudu milâdi 400 yılma doğru tamamlanmıştır. Bu tarih, Babil Talmudundan bir asır önceyi göstermektedir.
Şüphesiz Kudüs Talmudu, Babil talmudundan temel olarak farklıdır; lüzumsuz sözü uzatma yerine daha kısa ve özlüdür. Delil arama yerine, mantıkî muhakemeyi tercih etmektedir. Kudüs Talmudunda birçok tekrar ve çelişki vardır. Bunun için birlik yoktur. Mesela, Haggadique metinler (kıssa ve menkıbeler) tüm metnin altıda birini teşkil etmektedir. Babil’in aksine, Filistin'de Haggadot derlemeleri vardır.
Dil yönünden Babil Talmudu, önemli ölçüde İbrani deyimlerle doğu Aramicesi ile yazıldığı halde; Kudüs Talmudu, Batı Aramicesi ile yazılmış ve çok sayıda Yunanca ve başka dillerden kelimeler kullanılmıştır.
Bugün Kudüs Talmudu, Mişna'nın altmış üç kitabından sadece otuz dokuzunu ihtiva etmektedir. Dünyada sadece 1289 tarihli bir tek yazma nüsha Ley'de bulunmaktadır. İlk baskı Venedik'te 1523-1524'te yapılmıştır. Kudüs Talmudu, Babil Talmudundan daha az yorumlanmıştır. Asırlar boyunca yorum çalışması, birkaç münferit çalışma ile sınırlı kalmıştır. Kudüs Talmudunun tam yorumunu Moise Margolies'ye borçluyuz. Bu da kısmen XVIII. yüzyılın ikinci yarısında yayınlanmıştır. Geri kalan kısım ise, XIX. yüzyılda yayın hayatına girmiştir. Filistin'de Yahudi geleneğinin etüdü, ciddi şekilde milâdi 421 yılında engellenmiştir. Son Talmud akademisi olan Tiberiade böylece kapatılmıştır. Yine de her iki Talmud, müslüman dönemine kadar saygı görmüştür. VIII. yüzyılda Bağdat'ta Abbasi halifesi tahta oturduktan sonra, Babil Talmud akademisinin otoriteleri, kendilerini tedrici şekilde Yahudi dünyasına kabul ettirmişlerdir. Böylece, Babil Talmudu, Kudüs Talmudunun aksine normatif bir değer olarak kabul edilmiştir. Bunu resmen tasdik eden Babil Talmud üstadı R. İsaac Alfassi (1013-1103) olmuştur.
Kusursuzluk sadece Allah'a mahsusdur.
Doğrusunu en iyi bilen Allah'tır.
Sevgi,saygı ve muhabbetle.
Allah'a emanet olunuz.