Tevbe Suresi

[Taner]

113 (9). Tevbe Suresi

https://youtu.be/wWNQjnaGUn4 Hakkı Yılmaz Kuran ve İslam 490. Bölüm Tevbe Suresi 1. Bölüm

https://youtu.be/b3Gqoih1xbw Hakkı Yılmaz Kuran ve İslam 491. Bölüm Tevbe Suresi 2. Bölüm

https://youtu.be/-uh0S4y-hrw Hakkı Yılmaz Kuran ve İslam 492. Bölüm Tevbe Suresi 3. Bölüm

MEDENÎ, 129 ÂYET

GİRİŞ

Adını, 102-118. âyetlerde detaylı olarak geçen “tevbe” konusundan alan sûrenin, Medîne'de 113. sırada indiği kabul edilir. 113 ve 128-129. âyetlerin Mekkî olduğuna dair görüşler de vardır.[1]

İçerisinde bulunan farklı konular nedeniyle bu sûre; Berâe, Tevbe, Mukaşkışe, Mübasire, Müşerride, Muhziye, Fâdıha, Müsîra, Hâfira, Münekkile, Müdemdime ve Azâb sûresi olarak da isimlendirilmiştir.[2]

Sûre İslâmî hacc'daki bildiri ile başlar. Daha sonra savaş, infak, velâyet, tevbe, münâfıkların durumunun beyânı, Tebük seferi öncesi ve sonrası meselelerin açıklaması ve değerlendirmesi gibi konular yer alır.

Sûrenin içeriğinden, Tebük seferiyle ilgili âyetlerin dışındakilerin farklı zamanlarda indiği anlaşılır.

Mushaf'ı tertip eden heyet, bu sûrenin başına besmele koymamıştır. Bunun nedeni kaynaklarda şöyle açıklanır:

1) Araplar câhiliye döneminde, eğer kendileriyle bir kavim arasında bir antlaşma bulunup da onlar bu antlaşmayı bozmak istediklerinde kavme, besmelesiz bir mektup yazmaları adetleri idi. İşte Tevbe sûresi de Peygamber (s.a) ile müşrikler arasındaki antlaşmayı bozmak üzere nâzil olunca, Peygamber (s.a) bu sûreyi Ali b. Ebî Tâlib (r.a) ile birlikte gönderdi. O da bu sûreyi hacc mevsiminde Araplara okudu. Arapların ahdi bozarken besmele okumamak şeklindeki uygulanagelen adetlerine uygun olarak o da besmele okumadı.

2) Nesâî rivâyetle der ki: Bize Alımed anlattı dedi ki, bize Muhammed b. el-Müsenna, Yahyâ b. Sa‘îd'den anlattı, Yahyâ dedi ki: Bize Avf anlattı dedi ki: Bize Yezîd el-Rukaşi anlattı, dedi ki: Bize İbn Abbâs dedi ki: Ben, Osman'a şöyle dedim: “el-Enfâl sûresi Mesânî'den, Berae [Tevbe] sûresi de Miûndan olduğu hâlde onları arka arkaya yazmaya; Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm satırını da yazmayarak bu sûreyi yedi uzun sûre [es-Sebu't-Tivâl] arasına yazmaya sizi iten sebep nedir?” Osman dedi ki: “Rasûlullah'a (s.a) bir şey nâzil oldu mu, nezdinde bulunan yazıcılardan birisini çağırır ve, “Siz bunu şu şu hususun söz konusu edildiği sûreye koyun” buyururdu. Ona, birden çok âyet-i kerîme nâzil de olur ve yine, “Bu âyetleri içinde şu şu hususların söz konusu edildiği sûreye koyun” derdi. el-Enfâl sûresi de Medîne'de hicretten sonra ilk nâzil olanlardandı. Berae [et-Tevbe] ise, Kur’ân'ın son nâzil olan sûrelerindendir. Bunun söz konusu ettiği hususlar, öbürünün söz konusu ettiği hususları andırıyordu. Rasûlullah (s.a) ise bize, onun ötekinden olduğunu açıklamaksızın vefat etti. Ben de onun [Tevbe'nin] ondan [el-Enfâl'den] olduğunu zannettim. İşte bundan dolayı her iki sûreyi yanyana getirdim ve aralarına Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm satırını yazmadım.” Bu hadisi, Ebû Îsâ et-Tirmizî de rivâyet etmiş olup, “Bu hasen bir hadistir” demiştir.

3) Üçüncü görüş, yine Osman'dan (r.a) rivâyet edilmiştir. Mâlik de, İbn Vehb, İbnu'l-Kâsım ve İbn Abdi'l-Hakem'in rivâyetine göre şöyle demiştir: “Bu sûrenin baş tarafları (vahiyle) kaldırılınca, Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm de onlarla birlikte kaldırıldı.” Bu görüş, ayrıca İbn Aclân'dan rivâyet edilmiştir. Ona göre Tevbe sûresi, Bakara sûresi kadar veya ona yakındı. Onun bir bölümü gittiğinden dolayı, her iki sûre arasına Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm yazılmadı. Sa‘îd b. Cübeyr de der ki: “Tevbe sûresi, Bakara sûresi gibi idi.”

4) Hârice, Ebû İsmet ve başkalarının görüşü olup şöyle demişlerdir: “Hz. Osman'ın halifeliği döneminde Mushaf'ı yazdıklarında Rasûlullah'ın (s.a) ashâbı arasında görüş ayrılığı ortaya çıktı. Kimileri, ‘Berae ve Enfâl tek bir sûredir’ derken, kimileri ‘Bunlar iki ayrı sûredir’ dedi. ‘Bunlar iki ayrı sûredir’ diyenlerin görüşü dolayısıyla iki sûre arasında bir boşluk bırakıldı ve ‘Bunlar tek bir sûredir’ diyenlerin görüşü dolayısıyla da Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm yazılmadı. Böylelikle her iki kesim de buna razı oldu ve her iki kesimin de Mushaf'ta delilleri tesbit edilmiş oldu.”

5) Abdullah b. Abbâs dedi ki: Ali b. Ebî Tâlib'e, “Niçin Tevbe sûresi'nde Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm yazılmadı?” diye sordum, şu cevabı verdi: “Çünkü, Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm bir emandır. Tevbe ise kılıç [savaş emri] ile nâzil olmuştur. Onda eman diye bir şey yoktur.” Bu manada bir açıklama el-Müberred'den rivâyet edilmiştir. O da şöyle der: “Bundan dolayı ikisi bir arada olmaz, çünkü “Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm” bir rahmettir. Tevbe sûresi ise gazap olarak nâzil olmuştur.” Süfyân'dan da benzeri bir görüş rivâyet edilmiştir. Süfyân b. Uyeyne der ki: “Bu sûrenin baş tarafına Bismillâhi'r-rahmâni'r-rahîm'in yazılmayış sebebi, besmelenin rahmet oluşundan dolayıdır. Rahmet ise bir emandır. Bu sûre ise münâfıklar hakkında ve kılıç ile inmiştir. Münâfıkların ise emanı yoktur.

Besmelenin yazılmayış sebebi hususunda sahih olan Hz. Cebrâîl'in bu sûre ile birlikte besmeleyi indirmemiş olmasıdır.[3]

RAHMÂN, RAHÎM ALLAH ADINA

MEAL:

1-2. Allah'tan ve Elçisi'nden ahitleştiğiniz müşriklere bir ültimatom: “Artık yeryüzünde dört ay daha rahat dolaşın. Ve kesinlikle kendinizin, Allah'ı aciz bırakan olmadığını ve kesinlikle, Allah'ın, kâfirleri rezil-rüsvay eden olduğunu bilin.”

3-4. Ve “en büyük hacc” günü, müşriklerden ahitleştiğiniz, size hiçbir eksiklik yapmamış ve sizin aleyhinize hiçbir kimseyle yardımlaşmamış kimseler hariç, şüphesiz Allah'ın ve O'nun Elçisi'nin müşriklerden berî [ilişiksiz] olduğuna dair Allah'tan ve Elçisi'nden insanlara bir bildiri: “Artık eğer tevbe ederseniz, bu, sizin için hayırlıdır. Ve eğer sırt çevirirseniz o zaman şüphesiz kendinizin, Allah'ı acizleştiren olmadığını biliniz.” Şu küfretmiş kişilere de acıklı bir azabı müjdele! Artık siz de müddetlerine kadar ahitlerini tamamlayın. Şüphesiz Allah, takvâlı davrananları sever.

5. Şu haram aylar çıktığı zaman da o müşrikleri nerede bulursanız öldürün, onları yakalayın, hapsedin ve her gözetleme yerinde onlar için oturun. Artık, eğer tevbe ederlerse, salâtı ikâme ederlerse ve zekâtı verirlerse artık onların yollarını serbest bırakın. Şüphesiz Allah gafûr'dur, rahîm'dir.

6. Eğer müşriklerden herhangi biri aman dilerse, Allah'ın kelâmını dinlemesi için ona aman ver. Sonra onu güvenli yerine ulaştır. Bu, şüphesiz onların bilmeyen bir toplum olmaları nedeniyledir.

7. Mescid-i Harâm yanında ahitleştikleriniz hariç, o müşrikler için Allah katında ve Elçisi katında herhangi bir ahd nasıl olabilir? Artık onlar size karşı, doğru durdukça siz de onlara karşı doğru olun. Şüphesiz Allah, takvâlı davrananları sever.

8-10. Nasıl olabilir ki? Ve eğer onlar, size üstünlük sağlarlarsa, sizin hakkınızda bir yemin ve antlaşma gözetmezler. Ağızlarıyla sizi hoşnut etmeye çalışırlar, kalpleri ise dayatır. Ve onların çoğu fâsıktırlar: Onlar, Allah'ın âyetlerini çok az bir bedelle sattılar da O'nun [Allah'ın] yolundan alıkoydular. Şüphesiz onlar, yapmış oldukları kötü olanlardır. Onlar, herhangi bir mü’min hakkında yemin ve antlaşma gözetmezler. Ve işte bunlar, haddi aşanların ta kendileridir.

11. Bundan sonra eğer tevbe ederlerse, salâtı ikâme ederlerse ve zekâtı verirlerse, artık onlar, dinde kardeşlerinizdirler. Ve Biz, âyetleri, bilen bir toplum için detaylandırıyoruz.

12. Ve eğer verdikleri sözden sonra yeminlerini bozar ve dininize dil uzatırlarsa, vazgeçmeleri için o küfür öncüleriyle hemen savaşın. Şüphesiz onlar için yeminler diye bir şey yoktur.

13. Yeminlerini bozan, Elçi'yi yurdundan çıkarmaya azmeden ve üstelik ilk önce, size, kendileri başlayan bir toplumla savaşmaz mısınız? Yoksa onlara haşyet mi duyuyorsunuz? Artık, eğer mü’min iseniz, Allah, Kendisine haşyet duymaya daha layık olandır.

14-15. Onlarla savaşın ki Allah sizin ellerinizle onları cezalandırsın ve onları rezil-rüsvay etsin. Sizi de, onlara karşı muzaffer kılsın ve mü’min bir toplumun göğüslerine şifa versin, göğüslerinin kinini gidersin. Allah dilediğinin tevbesini de kabul eder. Ve Allah, alîm'dir, hakîm'dir.

16. Sizden çaba harcayanları, Allah'ın, Elçisi'nden ve inananların astlarından sırdaş [can dostu] edinmeyenleri Allah bilmeden [ortaya çıkarmadan] bırakılacağınızı mı sandınız? Ve Allah, yaptıklarınızdan çok iyi haberi olandır.

17. Müşrikler, kendi inkârlarına kendileri şâhit olup dururlarken Allah'ın mescitlerini imar etmeleri söz konusu olamaz. İşte onlar, işleri boşa gitmiş kimselerdir. Ve onlar ateş içinde sürekli kalacaklardır.

18. Allah'ın mescitlerini, ancak Allah'a ve âhiret gününe inanan, salâtı ikâme eden, zekâtı veren ve sadece Allah'a haşyet duyan kimseler imar ederler. Artık işte onların, hidâyet üzere olanlardan olmaları umulur.

19. Siz hacc yapanın sulanmasını ve Mescid-i Harâm'ı imar etmeyi, Allah'a ve âhiret gününe iman eden ve Allah yolunda cihad eden kimse gibi mi kılıyorsunuz? Bunlar, Allah katında eşit olamazlar. Ve Allah, zâlimler toplumuna hidâyet etmez.

28. Ey iman eden kimseler! Müşrikler sadece bir pisliktirler. Artık bu yıllarından sonra Mescid-i Harâm'a yaklaşmasınlar. Eğer yoksulluktan korktuysanız da Allah sizi dilediğinde lütuf ile yakında zenginleştirecektir. Şüphesiz Allah en iyi bilen, en iyi yasa koyandır.

29. Kendilerine kitap verilenlerden, Allah'a ve âhiret gününe inanmayan, Allah'ın ve Elçisi'nin haram kıldığını haram tanımayan ve hakk dini din edinmeyen kimseler ile, alçalmış oldukları hâlde elden cizye verene kadar savaşın.

31. Onlar, Allah'ın astlarından bilginlerini, rahiplerini ve Meryem oğlu Îsâ'yı kendilerine rabbler edindiler. Oysa onlar sadece bir tek olan ilâh'a ibâdet etmekle emrolunmuşlardı. Allah'tan başka ilâh diye bir şey yoktur. O, müşriklerin ortak koştuğu şeylerden de münezzehtir.

32. Onlar, Allah'ın nûrunu ağızlarıyla söndürmek istiyorlar. Hâlbuki Allah, sadece, kâfirler hoş görmeseler de Kendi nûrunu tamamlamaya dayatıyor.

20. İman eden, hicret eden ve mallarıyla, canlarıyla Allah yolunda cihad edenler, Allah katında derece bakımından daha büyüktür. İşte bunlar, kurtulanların ta kendileridir.

21-22. Onların Rabbi, onları Kendi katından bir rahmet, bir rıza ve içinde ebedî olarak kalmak üzere, içinde tükenmez nimetler bulunan kendilerine ait cennetlerle müjdeler. Şüphesiz Allah, katında çok büyük mükâfât olandır.

23. Ey iman etmiş kimseler! Eğer babalarınız ve kardeşleriniz imana karşılık küfrü seviyorlarsa, onları velîler edinmeyiniz. Sizden her kim de onları velîleştirirse, artık işte onlar zâlimlerin ta kendileridir.

25. Andolsun ki, Allah birçok yerde ve Huneyn Günü size yardım etti. Hani çokluğunuz size güven vermişti de onun size bir faydası olmamış ve yeryüzü bütün genişliğine rağmen size dar gelmişti. Sonra da arkası dönenler hâlinde kaçmıştınız.

26. Sonra Allah, Elçisi'nin üzerine ve mü’minlerin üzerine kalbi teskin eden güven ve yatışma duygularını; morallerini indirdi ve sizin görmediğiniz ordular indirdi. Küfreden kimseleri de azaba uğrattı. Ve işte bu, o kâfirlerin cezasıdır.

27. Sonra, bunun [bütün bu olup bitenlerin] arkasından Allah, dilediği kimseye dönüş nasip eder. Ve Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir.

30. Ve Yahûdiler, “Uzeyr Allah'ın oğludur” dediler. Hristiyanlar da, “Mesih Allah'ın oğludur” dediler. Bu, onların ağızlarıyla geveledikleri sözler olup, güya bununla, daha önce yaşayan inkârcıların sözlerini taklit ediyorlar. Allah, onlarla savaşmıştır. Nasıl da döndürülüyorlar!

33. O [Allah], ortak koşanlar hoşlanmasa da, kendisini, din'in; onun [dinin] hepsinin üzerine ortaya koyması için Elçisi'ni hidâyetle ve hakk din ile gönderendir.

34. Ey iman etmiş kişiler! Şüphesiz, hahamlardan, rahiplerden bir çoğu kesinlikle insanların mallarını hakksız yere yerler ve Allah yolundan saptırırlar. Ve altın ve gümüşü yığıp da onları Allah yolunda harcamayan kimseler; hemen onlara acıklı bir azabı müjdele!

35. O gün, onların [altın ve gümüşlerin] üstü cehennem ateşinde kızdırılacak da bunlarla alınları, yanları ve sırtları dağlanacak: “İşte bu kendi canınız için saklayıp biriktirdiğiniz şeydir. Haydi şimdi tadın şu biriktirmiş olduğunuz şeyleri!”

24. De ki: “Eğer ki babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz, aşiretiniz [akrabalarınız, kabileniz], elde ettiğiniz mallar, kesata uğramasından ürperdiğiniz ticaret, hoşlandığınız meskenler, size Allah'tan, O'nun Elçisi'nden ve O'nun yolunda cihaddan daha sevimli ise, artık Allah emrini getirinceye kadar bekleyiniz. Ve Allah fâsıklar kavmine hidâyet etmez.

36. Şüphesiz Allah katında; gökleri ve yeri yarattığı günkü Allah'ın yazısında, ayların sayısı, ay olarak on ikidir. Bunlardan dördü haramlardır. İşte bu koruyan dindir. Bu sebeple onlarda [haram aylarda] kendinize zulmetmeyiniz. Ve sizinle toptan savaşan müşriklerle siz de toptan savaşın. Ve şüphesiz Allah'ın muttakiler ile beraber olduğunu bilin.

37. O “nesi”, ancak küfürde fazlalıktır ki, onunla küfretmiş kimseler şaşırtılır; Allah'ın haram kıldığının sayısına uydursunlar da Allah'ın haram kıldığını helâl kılsınlar diye onu bir yıl helâl, bir yıl haram sayarlar. Kendilerine amellerin kötülüğü süslenip güzel gösterildi. Ve Allah, kâfirler toplumuna hidâyet etmez.

38. Ey iman etmiş kişiler! Ne oldu ki size, “Allah yolunda savaşa çıkın” denildiği zaman yere ağırlaşıp kaldınız [çakılıp kaldınız]. Âhiretten cayıp basit hayata mı razı oldunuz? Ama âhirettekine göre, bu basit hayatın kazanımı pek azdır.

39. Eğer savaşa çıkmazsanız, O [Allah], sizi acıklı bir azap ile azaplandırır ve yerinize başka bir toplumu getirir ve siz O'na zarar diye bir şey veremezsiniz. Ve Allah, her şeye en iyi güç yetirendir.

40. Eğer siz o'na [Elçi'ye] yardım etmezseniz, bilin ki Allah o'na kesinlikle yardım etmiştir. Hani o küfretmiş kişiler, o'nu ikinin ikincisi olarak çıkarmışlardı. Hani ikisi mağarada idiler. Hani o, arkadaşına “Üzülme, şüphesiz Allah bizimle beraberdir” diyordu. Bunun üzerine Allah, o'nun üzerine kalbi teskin eden güven ve yatışma duygularını; morallerini indirmiş, o'nu sizin görmediğiniz askerlerle güçlendirmiş ve küfreden kişilerin sözünü en alçak kılmıştı. Allah'ın kelimesi de en yücenin ta kendisidir. Ve Allah, azîz'dir, hakîm'dir.

41. Hafif teçhizatla ve ağırlıklı olarak savaşa çıkın ve mallarınızla, canlarınızla Allah yolunda cihad edin. Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır.

42. Eğer o [sefer], yakın bir kazanç ve sıradan bir sefer olsaydı, onlar kesinlikle seni izlerlerdi. Fakat o meşakkatli iş kendilerine uzak geldi. Bununla beraber, “Bizim de gücümüz yetseydi, kesinlikle sizinle beraber elbette çıkardık” diye Allah'a yemin edecekler –kendilerini helâk ediyorlar– ve Allah biliyor ki onlar, kesinlikle yalıncılardır.

43. Allah seni affetti. Doğru söyleyenler, sana iyice belli oluncaya ve sen yalancıları bilinceye kadar, niçin onlara izin verdin?

44. Allah'a ve âhiret gününe inanan kimseler, mallarıyla ve canlarıyla cihad etmeye senden izin istemezler. Ve Allah, o muttakileri en iyi bilendir.

45. Senden izin isteyenler, sadece Allah'a ve âhiret gününe inanmayan ve kalpleri şüpheye düşüp de şüphelerinin içinde bocalayıp duran kişilerdir.

46. Ve eğer çıkışı isteselerdi, kesinlikle onun [çıkış] için birtakım hazırlık yaparlardı. Fakat Allah, onların gönderilmelerini hoş görmedi de onları yoldan alıkoydu. –Ve “Oturun oturanlarla beraber!” denildi.–

47. Eğer sizin içinizde çıkmış olsalardı, sadece bozgunculuğu artıracaklardı ve kesinlikle aranıza fitne sokmak için koşacaklardı. İçinizde onlara kulak verecekler de vardı. Ve Allah, o zâlimleri çok iyi bilendir.

48. Andolsun ki, onlar, bundan önce de fitne çıkarmak istediler ve sana türlü işler çevirdiler. Nihâyet hakk geldi ve onlar istemedikleri hâlde Allah'ın emri açığa çıktı.

49. Onlardan bazı kimseler, “Bana izin ver, beni fitneye düşürme [başımı belaya sokma]!” derler. Gözünüzü açın! Onlar fitnenin içine düştüler. Cehennem de o kâfirleri çepeçevre kuşatıcıdır.

50. Eğer sana bir iyilik dokunursa fenalarına gider. Eğer sana bir musibet dokunursa, “Biz kesinlikle işimizi [tedbirimizi] önceden almıştık” derler. Ve onlar sevinenler olarak yan çizip giderler.

51. De ki: “Hiçbir zaman bize Allah'ın bizim için yazdığından başkası dokunmaz. O, bizim mevlâmızdır. Onun için mü’minler yalnızca Allah'a tevekkül etsinler.”

52. De ki: “Siz, bize iki güzelliğin birinden başkasını mı gözetirsiniz? Biz ise size Allah'ın Kendi katından veya bizim elimizle bir azap indirmesini gözetiyoruz. Haydi siz gözetedurun, şüphesiz biz de sizinle beraber gözetenleriz.”

53. De ki: “İsteyerek veya istemeyerek infak edin; sizden hiçbir zaman kabul edilmeyecektir. Şüphesiz siz fâsıklar toplumu oldunuz.”

54. Ve onların infaklarının kendilerinden kabul olunmasına, sadece, onların Allah'a ve O'nun Elçisi'ne küfretmeleri ve salâta sadece tembel tembel gitmeleri, infaklarını da ancak istemeyerek yapmaları engel oldu.

55. Öyleyse onların malları ve evlatları seni imrendirmesin. Ancak Allah, bunlarla, onları basit yaşamda cezalandırmak, onlar kâfir iken benliklerini çıkarmak istiyor.

56. Sizden olmadıkları hâlde, şüphesiz kendilerinin kesinlikle sizden olduğuna dair Allah'a yemin de ederler. Velakin onlar, korkup duran bir topluluktur.

57. Eğer onlar, sığınacak bir yer veya barınacak mağaralar veyahut girilecek bir delik bulsalardı, kesinlikle başlarını dikerek o tarafa doğru yönelirlerdi.

58. Onlardan bazıları da, sadakalar hakkında sana dil uzatan kimselerdir. Ki, o sadakalardan kendilerine verilmişse hoşnut olurlar, verilmemişse hemen öfkeleniverirler.

59. Ve keşke onlar, Allah ve Elçisi'nin kendilerine verdiğine razı olsalardı. Ve “Bize Allah yeter. Allah yakında bize lütuf verecektir, Elçisi de. Şüphesiz biz, sadece Allah'a rağbet edenleriz” deselerdi.

60. Kesinlikle, Allah tarafından bir fariza [taksim/zorunlu görev] olarak; sadakalar [kamunun gelirleri] ancak, fakirler, miskinler [yoksullar, işsizler] o iş üzerine çalışan görevliler [kamu görevlileri], müellefe-i kulûb [kalpleri İslâm'a ısındırılacaklar], boyunduruktakiler [özgürlüğü olmayan köleler], ağır borç altındakiler, Allah yolundakiler [askerler, öğrenci ve öğretmenler], yolda kalmışlar içindir. Allah her şeyi en iyi bilendir ve en iyi yasa koyandır.

61. Yine onlardan bazıları, Peygamber'i inciten ve “O, bir kulaktır!” diyen kimselerdir. De ki: “Sizin için bir hayır kulağıdır; Allah'a inanır, mü’minlere inanır ve sizden iman edenlere de bir rahmettir.” Ve Allah'ın Elçisi'ni inciten kimseler, acıklı bir azap kendileri için olanlardır.

62. Sizi hoşnut etmek için, sizin için Allah'a yemin ederler. Bunlar eğer mü’min iseler Allah'ı ve Elçisi'ni razı etmeleri daha doğrudur.

63. Şüphesiz kim Allah ve Elçisi'yle boy ölçüşmeye kalkarsa, şüphesiz onun için içinde ebedî kalanlar olarak cehennem ateşi olduğunu bilmediler mi? İşte bu, en büyük rüsvaylıktır.

64. Münâfıklar, kalplerindeki şeyleri kendilerine haber verecek bir sûrenin üzerlerine indirilmesinden çekinirler. De ki: “Siz, alay edin! Şüphesiz Allah, sizin çekindiğiniz şeyi ortaya çıkarandır.”

65. Ve eğer onlara sorsaydın, kesinlikle “Biz sadece dalmıştık, oyun oynuyorduk” diyecekler. De ki: “Allah, âyetleri ve Elçisi ile mi alay ediyordunuz?”

66. Özür dilemeyin, siz “İman ettik” dedikten sonra kesinlikle küfrettiniz. Sizden bir kısmını affetsek bile, şüphesiz kendileri günah işleyen kimseler oldukları için azaplandıracağız.

67. Münâfık erkekler ve münâfık kadınlar birbirlerindendir; kötülüğü emreder, iyilikten sakındırırlar ve ellerini sıkı tutarlar [cimrilik ederler]. Allah'ı terk ederler de, Allah da onları terk ediverir. Gerçekten de münâfıklar fâsık kimselerin ta kendileridir.

[Taner]

68. Allah, münâfık erkek ve münâfık kadınlara ve inkârcılara, içinde temelli kalanlar olarak cehennem ateşini vaat etmiştir. O, onlara yeter. Ve Allah onlara lânet etmiştir! Ve onlara kalıcı bir azap vardır.

69. Siz de tıpkı kendinizden önceki, sizden daha güçlü, kuvvetli, mal ve evlatça sizden daha varlıklı ve de paylarına düşen kadar yararlanan kimseler gibisiniz. İşte siz de sizden öncekiler paylarına düşen kadarıyla nasıl yararlanmak istedilerse siz de onlar gibi payınıza düşen kadarıyla yararlanmak istediniz. Siz de dalanlar gibi daldınız. İşte bunların, dünyada ve âhirette amelleri boşa gitti ve işte bunlar hüsrana uğrayanların ta kendileridir.

70. Onlara, kendilerinden önceki kişilerin; Nûh'un kavmi'nin, Âd'ın, Semûd'un, İbrâhîm'in kavmi'nin, Medyen ashâbı'nın ve mü’tefikelerin [alt-üst olmuş kentlerin] haberi gelmedi mi? Onlara elçileri açık delillerle gelmişlerdi. Ve sonra Allah onlara zulmeden değildi. Velâkin onlar kendilerine zulmediyorlardı.

71. İnanan erkekler ve inanan kadınlar; bunların bazısı bazılarının velîleridirler. Bunlar ma‘rûfu emrederler, münkerden vaz geçirirler, salâtı ikâme ederler, zekâtı verirler, Allah'a ve O'nun Elçisi'ne itaat ederler. İşte bunlar; Allah onlara rahmet edecektir. Şüphesiz Allah, azîz'dir, hakîm'dir.

72. Allah, mü’min erkeklere ve mü’min kadınlara, içinde sürekli kalanlar olarak altlarından ırmaklar akan cennetler ve adn cennetlerinde hoş meskenler vaat etti. Allah'ın rızası ise daha büyüktür. İşte bu, çok büyük kurtuluşun ta kendisidir.

73. Ey Peygamber! İnkârcılar ve münâfıklar ile cihad et. Ve onlara karşı sert ol. Onların barınma yerleri de cehennemdir. Ve o, ne kötü bir oluş yeridir!

74. Onlar, söylemediklerine, Allah'a yemin ederler. Hâlbuki onlar, o küfür kelimesini kesinlikle söylediler. İslâmlaşmalarından sonra da kâfir oldular. Ve nail olamadıkları şeyleri çok istediler. Onlar, sadece, Allah'ın ve Elçisi'nin onları [mü’minleri] O'nun [Allah'ın] lütfundan zenginleştirmiş olmasından kinlendiler. Artık, eğer tevbe ederlerse kendileri için hayırlı olur. Eğer geri dururlarsa da Allah onları dünyada ve âhirette çok acıklı bir azap ile azaplandıracaktır. Yeryüzünde onlar için bir velî ve iyi bir yardımcı da yoktur.

75. Ve onlardan bazıları, “Eğer Allah lütfundan bize verirse, mutlaka bağışta bulunacağız ve kesinlikle iyilerden olacağız” diye Allah'a söz veren kimselerdir.

76. Sonra, ne zaman ki Allah onlara lütfundan verir, onda cimrilik ederler ve yüz çevirerek geri dururlar.

77. Sonunda Allah'a vaat ettikleri şeylerde sözlerini tutmadıkları ve yalan söyledikleri için, O da Kendisiyle karşılaşacakları güne kadar kalplerinde sürüp gidecek bir münâfıklık yerleştirerek onları cezalandırdı.

78-79. Şüphesiz onlar; mü’minlerden, sadakalardan kendi gönülleriyle bağışta bulunanlara ve güçlerinin yettiğinden fazlasını bulamayanlara dil uzatan, sonra da onlarla alay eden kimseler, Allah'ın, onların sırlarını ve fısıltılarını bilip durduğunu ve şüphesiz Allah'ın bütün bilinmeyenlerin çok iyi bilicisi olduğunu bilmediler mi? Allah, onları maskaraya çevirmiştir. Ve onlar için çok acıklı bir azap vardır.

80. Onlar için ister mağfiret dile, ister mağfiret dileme. Onlar için yetmiş kere mağfiret dilesen de yine Allah onları bağışlamayacaktır. Bu, onların Allah'ı ve Rasûlü'nü inkâr etmeleri nedeniyledir. Allah, fâsıklar kavmine kılavuzluk etmez.

81. O geri bırakılanlar, Allah'ın Elçisi'ne karşıt olarak oturmalarıyla ferahladılar ve mallarıyla, canlarıyla Allah yolunda cihad etmekten hoşlanmadılar, bir de, “Bu sıcakta savaşa çıkmayın” dediler. De ki: “Cehennem ateşi daha sıcaktır.” Keşke iyice kavrayıp anlayabilselerdi.

82. Artık kazandıkları günahın cezası olarak, çok az gülsünler, çok çok ağlasınlar.

83. Eğer Allah, seni onlardan bir tâifenin yanına döndürür de onlar çıkmak için senden izin isterlerse, de ki: “Artık siz hiçbir zaman benimle beraber asla çıkmayacaksınız. Ve hiçbir zaman benimle birlikte düşmanla savaşmayacaksınız. Şüphesiz siz ilkinden oturup kalmaktan hoşlanıyordunuz. Artık geride kalanlarla beraber oturup kalın!”

84. Ve onlardan ölen biri için destek olma, onun kabrinin üzerine dikilme. Şüphesiz onlar, Allah'a ve O'nun Elçisi'ne küfredenlerdir. Ve onlar, fâsık olarak ölmüşlerdir.

85. Onların malları ve evlatları da seni imrendirmesin. Allah, ancak onları dünyada bunlarla cezalandırmayı ve onlar kâfir iken canlarının güçlükle çıkmasını istiyor.

86, 87. Ve “Allah'a iman edin ve Elçisi ile birlikte cihad edin” diye bir sûre indirildiği zaman, onlardan güç [mal, mülk, evlat] sahibi olanlar senden izin istediler ve “Bırak bizi oturanlarla beraber olalım” dediler. Geri kalanlarla birlikte olmayı seçtiler. Onların kalpleri de damgalandı/mühürlendi. Artık onlar iyice kavrayıp anlamazlar.

88. Fakat Elçi ve o'nunla beraber olan inanmış kimseler mallarıyla, canlarıyla cihad ettiler. Ve işte onlar, bütün hayırlar kendilerinin olanlardır. Ve işte onlar, felâh bulanların ta kendisidir.

89. Allah onlar için içinde sürekli kalanlar olarak, altından ırmaklar akan cennetler hazırladı. İşte bu, o çok büyük kurtuluştur.

90. Bedevî Araplardan özür beyân edenler, kendilerine izin verilmesi için geldiler. Allah'a ve Elçisi'ne yalan söyleyenler de oturup kaldılar. Bunlardan kâfir olan kimselere yakında çok acıklı bir azap dokunacaktır.

91-92. Allah ve Elçisi için samimi oldukları takdirde, zayıflara, hastalara ve de infak edecek bir şey bulamayan kimselere, bir de kendilerini bindiresin diye sana geldiklerinde, “Sizi üzerine bindirecek bir şey bulamıyorum” dediğin zaman, infak edecekleri bir şey bulamadıklarından dolayı üzülüp gözlerinden yaş döke döke geri dönüp giden kimselere bir günah yoktur. Muhsinler [iyilik, güzellik üretenler] aleyhine bir yol yoktur. Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.

93. Yol, ancak o zengin oldukları hâlde senden izin isteyen kimselerin aleyhinedir. Bunlar geride kalanlarla birlikte olmaya razı oldular. Allah da onların kalpleri üzerine damga/mühür bastı. Bundan dolayı onlar bilmezler.

94. Kendilerine döndüğünüz zaman size özür beyân edecekler. De ki: “Özür beyân etmeyin. Size kesinlikle inanmayız. Allah bize, sizin haberlerinizden önemli haberler verdi.” Bundan sonra da Allah ve Elçisi işinizi görecektir. Daha sonra da görünmeyeni ve görüneni bilene [Allah'a] döndürüleceksiniz. Sonra da O, size yapmış olduklarınızı haber verecektir.

95. Kendilerine döndüğünüz zaman, onlardan mesafelenmeniz için, size Allah'a yemin edecekler. Siz de onlardan hemen mesafelenin. Şüphesiz onlar pisliklidir. Kazandıklarının cezası olarak varacakları yer de cehennemdir.

96. Kendilerinden razı olasınız diye size yemin ederler. Artık eğer siz onlardan razı olursanız da bilin ki Allah şüphesiz o fâsıklar toplumundan razı olmaz.

97. Bedevî Araplar, inkâr ve münâfıklık bakımından daha çetin; Allah'ın, Elçisi'ne indirdiklerinin sınırlarını bilmemeye daha yatkındırlar. Allah da en iyi bilen, en iyi ilke koyandır.

98. Bedevî Araplardan kimi de var ki, infak ettiğini zorla ödenmiş borç sayar ve size belâlar bekler. –O çirkin bela kendi üzerlerine!– Ve Allah en iyi işitendir, en iyi bilendir.

99. Yine bedevî Araplardan kimi de vardır ki, onlar, Allah'a ve âhiret gününe inanır ve harcadığını Allah katında yakınlıklar ve Elçi'nin destekleri edinir [sayar]. Gözünüzü açın! Şüphesiz bu, onlar için bir yakınlıktır. Allah onları yakında rahmetine girdirecektir. Şüphesiz Allah gafûr'dur, rahîm'dir.

100. Muhâcir ve Ensâr'dan ilk önce öne geçenler ve iyileştirme-güzelleştirme ile onları izleyen kimseler; Allah onlardan razı oldu, onlar da O'ndan razı oldular. Ve O [Allah], onlara, içlerinde temelli kalıcılar olarak altlarından ırmaklar akan cennetler hazırladı. İşte bu, büyük bir kurtuluştur.

101. Ve yanınızda bedevî Araplardan münâfıklar var. Medîne halkından da münâfıklığa iyice alışmış olanlar var. Onları sen bilmezsin, Biz biliriz onları. İki kez azap edeceğiz onlara, sonra da çok büyük bir azaba döndürüleceklerdir.

102. Diğerleri de günahlarını itiraf ettiler. Sâlih bir amelle diğer kötüyü karıştırdılar. Olur ki Allah onların tevbelerini kabul eder. Şüphesiz Allah gafûr'dur, rahîm'dir.

103. Onların mallarından sadaka al ki, onunla [sadaka ile] kendilerini temizlersin ve arındırırsın. Bir de onlara destek ol. Şüphesiz senin desteğin onlar için bir huzurdur. Allah en iyi işitendir, en iyi bilendir.

104. Onlar, Allah'ın, kullarından tevbeyi kabul ettiğini, sadakaları aldığını ve Allah'ın, tevbeleri çok kabul edenin ve çok merhamet edenin ta kendisi olduğunu bilmediler mi?

105. Ve de ki: “İşleyin! Artık Allah, Elçisi ve mü’minler işlerinizi görecektir. Ve siz görünmeyeni ve görüneni bilene [Allah'a] döndürüleceksiniz. Sonra O, işlemiş olduklarınızı size haber verecektir.

106. Ve diğerleri, Allah'ın emrine bırakılmış olanlardır. O, ya kendilerini azaplandırır ya da tevbelerini kabul eder. Ve Allah en iyi bilendir, en iyi yasa koyandır.

107. Ve zarar vermek, kâfirlik etmek, Müslümanların arasına ayrılık sokmak ve daha önce Allah ve Elçisi'ne karşı savaş açmış olanlara gözcülük etmek için mescit yapan şu kimseler, … “Biz en güzelden başka bir şey istemedik” diye yemin de ederler. Allah da tanıklık eder ki, şüphesiz bunlar, kesinlikle yalancılardır.

108. Sen onun içinde ebediyen dikilme [görev yapma]! İlk gününde takvâ üzerine kurulan mescit, elbette içinde dikilmene [görev yapmana] daha layıktır. Onun içinde arınmayı seven er kişiler vardır. Allah da arınıcıları sever.

109. Peki, temelini Allah'tan takvâ ve hoşnutluk üzerine kurmuş olan kimse mi hayırlıdır, yoksa temelini yıkılmak üzere olan bir uçurumun kenarına kurup da onunla birlikte cehennemin ateşine yuvarlanan mı? Ve Allah zâlimler toplumuna kılavuz olmaz.

110. Onların kalpleri parça parça olmadıkça, o kurdukları temelleri, kalplerinde bir kuşku olarak kalıp kaybolmayacaktır. Ve Allah en iyi bilendir, en iyi yasa koyandır.

111-112. Şüphesiz Allah, tevbe eden, ibâdet eden, hamd eden, seyahat eden, o rükû eden, secde eden, ma‘rûfu emreden, kötülükten vazgeçiren, Allah'ın hududunu koruyan inananlardan canlarını ve mallarını şüphesiz cenneti onlara verme karşılığında satın almıştır: Onlar, Allah yolunda savaşırlar; sonra öldürürler ve öldürülürler. Bu, O'nun [Allah'ın] Tevrât, İncîl ve Kur’ân'daki gerçek bir vaadıdır. Ve sözünü, Allah'tan daha çok tutan kim vardır? Öyleyse, yaptığınız alış-verişle sevinin. Ve işte bu, büyük kurtuluşun ta kendisidir. Ve mü’minlere müjde ver!

113-114. Kendilerine, cehennem ashâbı oldukları iyice belli olduktan sonra Peygamber'e ve iman etmiş kişilere, akraba bile olsalar, müşrikler için istiğfar etmek yoktur. İbrâhîm'in babası için istiğfar etmesi de yalnızca ona vermiş olduğu bir sözden dolayı idi. Sonra onun Allah için bir düşman olduğu kendisine açıkça belli olunca ondan uzaklaştı. Şüphesiz İbrâhîm, çok içli, çok halîm birisi idi.

115. Allah, bir kavme hidâyet ettikten sonra, takvâlı davranacakları şeyleri kendilerine ortaya koymadıkça onları saptırmaz. Şüphesiz Allah her şeyi en iyi bilendir.

116. Hiç şüphesiz Allah, göklerin ve yeryüzünün mülkü yalnızca Kendisinin olandır. O, diriltir ve öldürür. Sizin için O'nun astlarından bir velî ve bir yardımcı yoktur.

117. Andolsun ki, Allah, Peygamber'e ve en zor saatinde o'na uyan Muhâcirlerlere ve Ensâr'a, kendilerinden bir kısmının kalpleri az kalsın kayacak gibi olmuşken tevbe nasip etti. Sonra da onların tevbelerini kabul etti. Şüphesiz O, onlara çok şefkatlidir, çok merhametlidir.

118. Geri bırakılanlardan o üç kişinin de (tevbelerini kabul etti). Öyle ki, yeryüzü bütün genişliğine rağmen onlara dar gelmeye başlamıştı, benlikleri de kendilerini sıkıntıya sokmuştu. Allah'tan kurtuluşun, ancak Allah'a sığınmakta olduğuna da iyiye inanmışlardı. Sonra O [Allah], onlara dönmeleri için tevbe nasip etti de tevbelerini kabul etti. Şüphesiz ki Allah, tevbeleri çok çok kabul edenin, çok merhametli olanın ta kendisidir.

119. Ey iman etmiş kimseler! Allah'a takvâlı davranın ve doğru kimselerle birlikte olun.

120-121. Medîne halkı ve bedevî Araplardan civardakiler için, Allah'ın Elçisi'nden geri kalmaları ve o'nun canından evvel kendi canlarını düşünmeleri olacak şey değildir. İşte bu, Allah yolunda isabet eden her susuzluk, her yorgunluk ve her açlık, kâfirleri öfkelendirecek ayak bastıkları her yer ve düşmana karşı elde ettikleri her başarı karşılığında kendilerine mutlaka sâlih bir amel yazılmış olması, yaptıkları küçük ve büyük her infak ve geçtikleri her vâdi karşılığında, mutlaka kendileri için, yaptıkları işin daha güzeliyle Allah'ın kendilerini mükâfatlandırması yazılmış olması sebebiyledir. Şüphesiz Allah muhsinlerin [iyilik-güzellik üretenlerin] ödülünü zayi etmez.

122. Mü’minlerin, önlem almaları için, hepsinin birden topyekun ayrılmaları da olmazdı. Öyleyse, dinde derin bilgi elde etmeleri, toplumları kendilerine döndükleri zaman onları uyarmaları için onlardan her kesimden bir tâifenin ayrılmaması gerekmez miydi?

123. Ey iman etmiş kimseler! İnkârcılardan tehlike oluşturan kişiler ile savaşın ve sizde bir sertlik bulsunlar. Ve şüphesiz Allah'ın takvâ sahipleri ile birlikte olduğunu biliniz.

124. Ve bir sûre indirildiği zaman, içlerinden bir kimse, “O [indirilmiş sûre] hanginizin imanını arttırdı?” der. Fakat iman etmiş kimselere gelince, o [inen sûre], onların imanını arttırmıştır ve onlar sürekli olarak müjdelenip duruyorlar.

125. Kalplerinde bir hastalık olanlara gelince de; onların da pisliklerinin içine pislik ilave etmiştir. Ve onlar kâfir olarak ölmüşlerdir.

126. Onlar her yıl bir veya iki kere şüphesiz kendilerinin fitnelendirildiklerini [denendiklerini] görmüyorlar mı? Sonra da tevbe etmiyor ve öğüt almıyorlar.

127. Bir sûre indirildiğinde, bazısı bazısına bakar, “Sizi bir kimse görüyor mu?” Sonra sırt çevirir giderler. Gerçekten onlar, iyice anlayıp kavramayan bir topluluk olmaları dolayısıyla, Allah onların kalplerini çevirmiştir.

128. Andolsun, içinizden size, sıkıntıya uğramanız kendisine ağır gelen, size düşkün, sadece inananlara çok sevecen ve çok merhametli bir elçi gelmiştir.

129. Buna rağmen eğer uzaklaşırlarsa hemen de ki: “Bana Allah yeter. O'ndan başka ilâh diye bir şey yoktur. Ben sadece O'na tevekkül ettim O, büyük Arş'ın Rabbidir.”

TAHLİL:

1-2. Allah'tan ve Elçisi'nden ahitleştiğiniz müşriklere bir ültimatom: “Artık yeryüzünde dört ay daha rahat dolaşın. Ve kesinlikle kendinizin, Allah'ı aciz bırakan olmadığını ve kesinlikle Allah'ın, kâfirleri rezil-rüsvay eden olduğunu bilin.”

3-4. Ve “en büyük hac” günü, müşriklerden ahitleştiğiniz, size hiçbir eksiklik yapmamış ve sizin aleyhinize hiçbir kimseyle yardımlaşmamış kimseler hariç, şüphesiz Allah'ın ve O'nun Elçisi'nin müşriklerden berî [ilişiksiz] olduğuna dair Allah'tan ve Elçisi'nden insanlara bir bildiri: “Artık eğer tevbe ederseniz, bu, sizin için hayırlıdır. Ve eğer sırt çevirirseniz o zaman şüphesiz kendinizin, Allah'ı acizleştiren olmadığını biliniz.” Şu küfretmiş kişilere de acıklı bir azabı müjdele! Artık siz de müddetlerine kadar ahitlerini tamamlayın. Şüphesiz Allah, takvâlı davrananları sever.

5. Şu haram aylar çıktığı zaman da o müşrikleri nerede bulursanız öldürün, onları yakalayın, hapsedin ve her gözetleme yerinde onlar için oturun. Artık, eğer tevbe ederlerse, salâtı ikâme ederlerse ve zekâtı verirlerse artık onların yollarını serbest bırakın. Şüphesiz Allah gafûr'dur, rahîm'dir.

6. Eğer müşriklerden herhangi biri aman dilerse, Allah'ın kelâmını dinlemesi için ona aman ver. Sonra onu güvenli yerine ulaştır. Bu, şüphesiz onların bilmeyen bir toplum olmaları nedeniyledir.

7. Mescid-i Harâm yanında ahitleştikleriniz hariç, o müşrikler için Allah katında ve Elçisi katında herhangi bir ahd nasıl olabilir? Artık onlar size karşı doğru durdukça, siz de onlara karşı doğru olun. Şüphesiz Allah takvâlı davrananları sever.

8-10. Nasıl olabilir ki? Ve eğer onlar, size üstünlük sağlarlarsa, sizin hakkınızda bir yemin ve antlaşma gözetmezler. Ağızlarıyla sizi hoşnut etmeye çalışırlar, kalpleri ise dayatır. Ve onların çoğu fâsıktırlar: Onlar, Allah'ın âyetlerini çok az bir bedelle sattılar da O'nun [Allah'ın] yolundan alıkoydular. Şüphesiz onlar, yapmış oldukları kötü olanlardır. Onlar, herhangi bir mü’min hakkında yemin ve antlaşma gözetmezler. Ve işte bunlar, haddi aşanların ta kendileridir.

11. Bundan sonra eğer tevbe ederlerse, salâtı ikâme ederlerse ve zekâtı verirlerse, artık onlar, dinde kardeşlerinizdirler. Ve Biz, âyetleri, bilen bir toplum için detaylandırıyoruz.

12. Ve eğer verdikleri sözden sonra yeminlerini bozar ve dininize dil uzatırlarsa, vazgeçmeleri için o küfür öncüleriyle hemen savaşın. Şüphesiz onlar için yeminler diye bir şey yoktur.

13. Yeminlerini bozan, Elçi'yi yurdundan çıkarmaya azmeden ve üstelik ilk önce, size, kendileri başlayan bir toplumla savaşmaz mısınız? Yoksa onlara haşyet mi duyuyorsunuz? Artık, eğer mü’min iseniz, Allah, Kendisine haşyet duymaya daha layık olandır.

14-15. Onlarla savaşın ki Allah sizin ellerinizle onları cezalandırsın ve onları rezil-rüsvay etsin. Sizi de, onlara karşı muzaffer kılsın ve mü’min bir toplumun göğüslerine şifa versin, göğüslerinin kinini gidersin. Allah dilediğinin tevbesini de kabul eder. Ve Allah alîm'dir, hakîm'dir.

16. Sizden çaba harcayanları, Allah'ın Elçisi'nden ve inananların astlarından sırdaş [can dostu] edinmeyenleri Allah bilmeden [ortaya çıkarmadan] bırakılacağınızı mı sandınız? Ve Allah, yaptıklarınızdan çok iyi haberi olandır.

17. Müşrikler, kendi inkârlarına kendileri şâhit olup dururlarken Allah'ın mescitlerini imar etmeleri söz konusu olamaz. İşte onlar, işleri boşa gitmiş kimselerdir. Ve onlar ateş içinde sürekli kalacaklardır.

18. Allah'ın mescitlerini, ancak Allah'a ve âhiret gününe inanan, salâtı ikâme eden, zekâtı veren ve sadece Allah'a haşyet duyan kimseler imar ederler. Artık işte onların, hidâyet üzere olanlardan olmaları umulur.

19. Siz hacc yapanın sulanmasını ve Mescid-i Harâm'ı imar etmeyi, Allah'a ve âhiret gününe iman eden ve Allah yolunda cihad eden kimse gibi mi kılıyorsunuz? Bunlar, Allah katında eşit olamazlar. Ve Allah, zâlimler toplumuna hidâyet etmez.

28. Ey iman eden kimseler! Müşrikler sadece bir pisliktirler. Artık bu yıllarından sonra Mescid-i Harâm'a yaklaşmasınlar. Eğer yoksulluktan korktuysanız da Allah sizi dilediğinde lütuf ile yakında zenginleştirecektir. Şüphesiz Allah en iyi bilen, en iyi yasa koyandır.

29. Kendilerine kitap verilenlerden, Allah'a ve âhiret gününe inanmayan, Allah'ın ve Elçisi'nin haram kıldığını haram tanımayan ve hakk dini din edinmeyen kimseler ile, alçalmış oldukları hâlde elden cizye verene kadar savaşın.

31. Onlar, Allah'ın astlarından bilginlerini, rahiplerini ve Meryem oğlu Îsâ'yı kendilerine rabbler edindiler. Oysa onlar sadece bir tek olan ilâh'a ibâdet etmekle emrolunmuşlardı. Allah'tan başka ilâh diye bir şey yoktur. O, müşriklerin ortak koştuğu şeylerden de münezzehtir.

32. Onlar, Allah'ın nûrunu ağızlarıyla söndürmek istiyorlar. Hâlbuki Allah, sadece, kâfirler hoş görmeseler de Kendi nûrunu tamamlamaya dayatıyor.

Sûrenin ilk 35 âyeti, üç ayrı necmden oluşmaktadır. Birinci necm; 1-19, 28-29, 31-32. âyetlerden, ikinci necm 20-27. âyetlerden üçüncü nemc de 30, 33-35 ve 24. âyetlerden oluşmaktadır. Âyetlerin doğru anlaşılması için necmleri resmî Mushaf'tan farklı tertip ettik.

Birinci necm olan 1-19, 28-29, 31-32. âyetler, Rasûlullah'ın sağlığında Müslümanların uyguladıkları hacc ibâdetinin kapanış bildirileridir. Bu bildiriler Allah'tan gelmiş ve Rasûlullah da bunları tebliğ etmiştir. Konuyu, Bakara sûresi'nde haccı ve haccın bitimini konu alan âyetlerde açıklamıştık.

Buradaki âyetler gâyet açıktır. Yalnız, Enfâl sûresindeki şu ilkeyi hatırlatmakta yarar vardır:

Eğer bir toplumdan; hâinlik yapmasından korkarsan, aynı şekilde antlaşmayı bozduğunu kendilerine bildir. Şüphesiz Allah, hâin kimseleri sevmez. (Enfâl/58)

Burada konu edilen ültimatomlar, işte bu ilâhî ilke kapsamında yapılmıştır. Aksi hâlde anlaşmanın sona erdiği açıkça ilan edilmeksizin, antlaşma yapılmış bir gruba savaş açmak ihanettir. Yaptıkları anlaşmaya rağmen İslâm aleyhine komplolar düzenlemekte olan müşriklere karşı, artık anlaşmaların tek taraflı olarak tanınmadığı bir deklarasyon yayınlanma gereği bundandır.

HACC-I EKBER GÜNÜ

Âyetteki, hacc-ı ekber [en büyük hacc] günü ifadesinin, “Arefe günü”, “kurban bayramının birinci günü”, “Minâ'da kalınan bütün günler”, “hacc-ı kıran”, “bütün hacc günleri”, “o yıl Müslümanlarla müşriklerin birlikte haccetmeleri”, “Yahûdi, Hristiyan ve Mecusîlerin bayramlarının da o güne denk düşmesi”, Bugüne, “ekber” sıfatının verilmesi, o günde Ebû Bekr'in haccetmesi ve antlaşmaların bozulduğunun ilan edilmesi sebebiyledir” gibi açıklamalar yapılmıştır. Bizce bu, Rasûlullah'ın katılımı ile yapılan hacc olması nedeniyle “en büyük hacc”tır. Zira, Rasûlullah'ın bulunmadığı hacc, Rasûlullah'ın da katılımıyla gerçekleşen hacc seviyesinde olamaz.

20. İman eden, hicret eden ve mallarıyla, canlarıyla Allah yolunda cihad edenler, Allah katında derece bakımından daha büyüktür. İşte bunlar, kurtulanların ta kendileridir.

21-22. Onların Rabbi, onları Kendi katından bir rahmet, bir rıza ve içinde ebedî olarak kalmak üzere, içinde tükenmez nimetler bulunan kendilerine ait cennetlerle müjdeler. Şüphesiz Allah, katında çok büyük mükâfât olandır.

23. Ey iman etmiş kimseler! Eğer babalarınız ve kardeşleriniz imana karşılık küfrü seviyorlarsa, onları velîler edinmeyiniz. Sizden her kim de onları velîleştirirse artık işte onlar, zâlimlerin ta kendileridir.

25. Andolsun ki, Allah birçok yerde ve Huneyn Günü size yardım etti. Hani çokluğunuz size güven vermişti de onun size bir faydası olmamış ve yeryüzü bütün genişliğine rağmen size dar gelmişti. Sonra da arkası dönenler hâlinde kaçmıştınız.

26. Sonra Allah, Elçisi'nin üzerine ve mü’minlerin üzerine kalbi teskin eden güven ve yatışma duygularını; morallerini indirdi ve sizin görmediğiniz ordular indirdi. Küfreden kimseleri de azaba uğrattı. Ve işte bu, o kâfirlerin cezasıdır.

27. Sonra, bunun [bütün bu olup bitenlerin] arkasından Allah, dilediği kimseye dönüş nasip eder. Ve Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir.

Ayrı bir necm olan bu âyetlerde durumları konu edilen mü’minler onure edilip nimetlerle müjdelenmektedir: İman eden, hicret eden ve mallarıyla, canlarıyla Allah yolunda cihad edenler, Allah katında derece bakımından daha büyüktür. İşte bunlar, kurtulanların ta kendileridir. Onların Rabbi, onları Kendi katından bir rahmet, bir rıza ve içinde ebedî olarak kalmak üzere, içinde tükenmez nimetler bulunan kendilerine ait cennetlerle müjdeler. Şüphesiz Allah, katında çok büyük mükâfât olandır.

Daha sonra da mü’minlere dünya ve âhiret mutluluğunu yaşayabilmeleri için yol gösterilmektedir: Eğer babalarınız ve kardeşleriniz imana karşılık küfrü seviyorlarsa, onları velîler edinmeyiniz. Sizden her kim de onları velîleştirirse artık işte onlar, zâlimlerin ta kendileridir.

Bu talimatlardan sonra mü’minlere geçmişte yaşadıkları bazı olaylar hatırlatılmıştır: Allah, birçok yerde ve Huneyn Günü size yardım etti. Hani çokluğunuz size güven vermişti de onun size bir faydası olmamış ve yeryüzü bütün genişliğine rağmen size dar gelmişti. Sonra da arkası dönenler hâlinde kaçmıştınız. Sonra Allah, Elçisi'nin üzerine ve mü’minlerin üzerine kalbi teskin eden güven ve yatışma duygularını; morallerini indirdi ve sizin görmediğiniz ordular indirdi. Küfreden kimseleri de azaba uğrattı. Ve işte bu, o kâfirlerin cezasıdır. Sonra, bunun [bütün bu olup bitenlerin] arkasından Allah, dilediği kimseye dönüş nasip eder. Ve Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir.

30. Ve Yahûdiler, “Uzeyr Allah'ın oğludur” dediler. Hristiyanlar da, “Mesih Allah'ın oğludur” dediler. Bu, onların ağızlarıyla geveledikleri sözler olup, güya bununla, daha önce yaşayan inkârcıların sözlerini taklit ediyorlar. Allah, onlarla savaşmıştır. Nasıl da döndürülüyorlar!

33. O [Allah], ortak koşanlar hoşlanmasa da, kendisini, din'in; onun [dinin] hepsinin üzerine ortaya koyması için Elçisi'ni hidâyetle ve hakk din ile gönderendir.

34. Ey iman etmiş kişiler! Şüphesiz, hahamlardan, rahiplerden bir çoğu kesinlikle insanların mallarını hakksız yere yerler ve Allah yolundan saptırırlar. Ve altın ve gümüşü yığıp da onları Allah yolunda harcamayan kimseler; hemen onlara acıklı bir azabı müjdele!

35. O gün, onların [altın ve gümüşlerin] üstü cehennem ateşinde kızdırılacak da bunlarla alınları, yanları ve sırtları dağlanacak: “İşte bu kendi canınız için saklayıp biriktirdiğiniz şeydir. Haydi şimdi tadın şu biriktirmiş olduğunuz şeyleri!”

Bu âyet grubu da gâyet açıktır. Burada da Yahûdilerin yanlış inançları ve din bilginlerinin karakterleri ifşa edilmektedir.

Kur’ân'da sadece burada geçen Uzeyr (Kitab-ı Mukaddes'te Ezra şeklindedir) hakkında bilgi yer almaz. Biz Merhum Mevdûdî'nin tesbitine yer veriyoruz:

Uzeyr [Ezra], yaklaşık M.Ö 450 yıllarında yaşadı. Süleymân'ın vefatından sonra Bâbil'deki esaretleri döneminde kaybolmuş olan Tevrât metinlerini ihya edici olarak ona büyük bir kutsiyet atfettiler. O dereceye kadar ki, onlar şeriatları, adetleri ve dilleri [İbranice] hakkında bütün bildiklerini yitirmişlerdi. Daha sora dağınık rivâyetler hâlinde bulunan Tevrât'ı yeniden toparlayıp yazan ve şeriatlarını tekrar ihya eden Uzeyr (a.s) oldu. Bu hizmetlerinden dolayı Uzeyr [Ezra] İsrâîloğulları'nın aşırı takdir ve saygısını kazanmıştı. Bu saygı dolayısıyla hakkında kullanılan mübalağalı ifade, bazı Yahûdi mezheplerinin sapıtmasının ve onu “Allah'ın oğlu” sanmalarının sebebidir.[4]

[Taner]

34-35. âyetlerde, haham ve rahiplerin durumuna dair bilgi verilmekte, 34. âyette de bu uyarıya bağlı olarak, Ve altın ve gümüşü yığıp da onları Allah yolunda harcamayan kimseler; hemen onlara acıklı bir azabı müjdele! O gün, onların [altın ve gümüşlerin] üstü cehennem ateşinde kızdırılacak da bunlarla alınları, yanları ve sırtları dağlanacak: “İşte bu kendi canınız için saklayıp biriktirdiğiniz şeydir. Haydi şimdi tadın şu biriktirmiş olduğunuz şeyleri!” ifadesiyle, kenz yapanlar kınanmaktadır. Onlar bâtıl yolla kazanıp biriktirdiklerini tedavüle de sokmamışlar, hatta bunları insanların sapmaları yönünde kullanmışlardır.

24. De ki: “Eğer ki babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz, aşiretiniz [akrabalarınız, kabileniz], elde ettiğiniz mallar, kesata uğramasından ürperdiğiniz ticaret, hoşlandığınız meskenler, size Allah'tan, O'nun Elçisi'nden ve O'nun yolunda cihaddan daha sevimli ise, artık Allah emrini getirinceye kadar bekleyiniz. Ve Allah fâsıklar kavmine hidâyet etmez.”

Bağımsız bir necm olan bu âyette, Allah yolunda savaşma hususunda gevşek davranan mü’minler uyarılmaktadır.
Allah'a ve âhiret gününe inanan bir topluluğu, Allah'a ve Elçisi'ne sınırı aşmaya uğraşanlarla karşılıklı sevgi bağı kurmuş hâlde olarak bulamazsın. Bunlar onların ister babaları olsun, ister çocukları olsun, ister kardeşleri olsun, ister akrabaları olsun. Onlar, Allah'ın, onların kalplerine imanı yazdığı ve kendilerini Kendisinden olan rûh [güvenli bilgi] ile desteklediği kimselerdir. Ve O [Allah], onları, sürekli kalanlar olarak altlarından ırmaklar akan cennetlere koyacaktır. Allah onlardan hoşnut olmuştur, onlar da O'ndan hoşnut olmuşlardır. İşte bunlar, Allah'ın hizbidir [grubudur]. Gözünüzü açın! Allah'ın hizbi [grubu], başarıya ulaşanların ta kendileridir. (Mücâdele/22)

36. Şüphesiz Allah katında; gökleri ve yeri yarattığı günkü Allah'ın yazısında, ayların sayısı, ay olarak on ikidir. Bunlardan dördü haramlardır. İşte bu koruyan dindir. Bu sebeple onlarda [haram aylarda] kendinize zulmetmeyiniz. Ve sizinle toptan savaşan müşriklerle siz de toptan savaşın. Ve şüphesiz Allah'ın muttakiler ile beraber olduğunu bilin.

37. O nesî’, ancak küfürde fazlalıktır ki, onunla küfretmiş kimseler şaşırtılır; Allah'ın haram kıldığının sayısına uydursunlar da Allah'ın haram kıldığını helâl kılsınlar diye onu bir yıl helâl, bir yıl haram sayarlar. Kendilerine amellerin kötülüğü süslenip güzel gösterildi. Ve Allah, kâfirler toplumuna hidâyet etmez.

Bu âyetlerde haccın [en üst düzeydeki uluslararası eğitim ve öğretimin] önemine dikkat çekilmekte ve hacc yapmamanın, ertelemenin zararları konu edilmekte ve evrenin yaratılışından bu yana ayların sayısının 12 olduğu, bunlardan 4'ünün haram [dokunulmaz/özerk eğitim-öğretim ayı] olduğu ve bu ilkenin sağlam bir din olduğu ifade edilmektedir. Öyleyse insanlar, özellikle de Müslümanlar senenin dört ayını, yüksek düzeyde uluslararası eğitim-öğretimle geçirmeli ve bu süre içinde barış, huzur ve sükunet sürdürülmelidir.

37. âyette, nesî’ ile haram ay ilkesini sulandırma, sulandıranların durumu ve bunların âkıbetleri bildirilmiştir.

“Erteleme, geciktirme” demek olan النسيئ [nesî’], Arapların haram aylara riâyet etmekten kaçınmalarını, yozlaştırma çabalarını ifade eder. Bu konuyu da Merhum Mevdûdî ve Kurtubî'nin tesbitleriyle sunuyoruz:

Putperest Araplar nesî’ uygulamasını iki şekilde yapıyorlardı. Ne zaman işlerine gelse bir haram ayı; kendi arzularına göre savaş ve intikam için adam öldürmenin helâl olduğu normal bir ay gibi kabul ediyorlardı. Daha sonra haram ayların sayısında oluşan eksikliği tamamlamak üzere, bu ayın yerine başka bir ayı haram ay ilan ediyorlardı.

Nesî’nin ikinci şekli ise, ay yılı ile güneş yılını dengeye getirmek için yıla bir ay daha eklemeleriydi. Böylece hacc, her yıl aynı mevsime denk geliyor ve haccı ay yılına göre tayin etme sırasında karşılaşılan tüm güçlük ve zahmetlerden kurtulmuş oluyorlardı. Bu şekilde hacc 33 yıl boyunca gerçek târihinden başka bir târihte yapılmış oluyordu. Ancak 34. yılda hacc olması gereken târihte Zi'l-Hicce'nin 9 ve 10'unda ifa edilebiliyordu. Hz. Peygamber'in (s.a) Veda haccı'nı yaptığı yıl, târihler bu şekilde dönerek, ay takvimine göre gerçek hacc mevsimine denk gelmişti. Bu nedenle Hz. Peygamber (s.a) Arafat'taki târihî hutbesinde şöyle demişti: “Bu yıl hacc günleri, uzun müddet devir yaptıktan sonra gerçek ve tabii târihine rastladı.” H. 9. yılda Veda haccı'ndan beri de hacc günleri, asıl târihine denk gelmekte, ay takvimine göre belirlenmektedir.[5]

ARAPLARIN NESÎ’ [AYLARI ERTELEME] UYGULAMASI

Araplar Muharrem ayında savaşı haram kabul ediyorlardı. Muharrem ayında savaşmak ihtiyacını duyacak olurlarsa, onun yerine Safer ayını haram ay kabul eder ve Muharrem ayında savaşırlardı. Buna sebep ise şudur: Araplar savaş ve talanla uğraşan kimselerdi. Ardı arkasına baskın ve talan yapmadan üç ay beklemek onlara ağır gelirdi ve şöyle derlerdi: “Eğer üç ay arka arkaya biz hiçbir baskın ve talan yapmaksızın (ve bunun sonucunda) bir şeyler elde etmeksizin geçirecek olursak, hiç şüphesiz telef olur gideriz.” O bakımdan, Minâ'dan ayrıldıkları vakit Kinaneoğulları'ndan Fukaymoğulları'na mensup ve el-Kalemmes diye bilinen birisi kalkar ve, “Ben hükmüne karşı itiraz olunmayan birisiyim” derdi. Bunun üzerine onlar da, “Bize (haram ayı) bir ay ertele” derlerdi. Yani, “Bu Muharrem ayının hanımlığını ertele ve bunu Safer ayına koy” derler, o da bunun üzerine Muharrem ayını kendilerine haram olmaktan çıkartır, helâl kılardı. Onlar böylelikle bir ay yerine başka bir ayı değiştiriyorlardı, nihâyet bu haram kılma işi yılın bütün aylarını dönüp dolaştı. İslâm hâkim olduğunda ise, Muharrem, yüce Allah'ın o ayı yerleşmiş olduğu asıl yerine dönmüş oluyordu.[6]

Âyette, Bunlardan dördü harâmlardır. İşte bu koruyan dindir. Bu sebeple onlarda [haram aylarda] kendinize zulmetmeyiniz uyarısıyla, bu aylarda savaştan kaçınmayanların ve hacca [ileri derecede eğitime] önem vermeyenlerin kendilerine zulmedecekleri; dinî, askerî, siyasî ve iktisadî yönden kendi sonlarını hazırlayacakları ihtar edilmektedir.

Burada verilen mesaj, on iki ayın dördünün mutlaka eğitim ve öğretim ayı yapılması, bunun sulandırılmamasıdır.

38. Ey iman etmiş kişiler! Ne oldu ki size, “Allah yolunda savaşa çıkın” denildiği zaman yere ağırlaşıp kaldınız [çakılıp kaldınız]. Âhiretten cayıp basit hayata mı razı oldunuz? Ama âhirettekine göre, bu basit hayatın kazanımı pek azdır.

39. Eğer savaşa çıkmazsanız, O [Allah], sizi acıklı bir azap ile azaplandırır ve yerinize başka bir toplumu getirir ve siz O'na zarar diye bir şey veremezsiniz. Ve Allah, her şeye en iyi güç yetirendir.

40. Eğer siz o'na [Elçi'ye] yardım etmezseniz, bilin ki Allah o'na kesinlikle yardım etmiştir. Hani o küfretmiş kişiler, o'nu ikinin ikincisi olarak çıkarmışlardı. Hani ikisi mağarada idiler. Hani o, arkadaşına, “Üzülme, şüphesiz Allah bizimle beraberdir” diyordu. Bunun üzerine Allah, o'nun üzerine kalbi teskin eden güven ve yatışma duygularını; morallerini indirmiş, o'nu sizin görmediğiniz askerlerle güçlendirmiş ve küfreden kişilerin sözünü en alçak kılmıştı. Allah'ın kelimesi de en yücenin ta kendisidir. Ve Allah azîz'dir, hakîm'dir.

41. Hafif teçhizatla ve ağırlıklı olarak savaşa çıkın ve mallarınızla, canlarınızla Allah yolunda cihad edin. Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır.

42. Eğer o [sefer], yakın bir kazanç ve sıradan bir sefer olsaydı, onlar kesinlikle seni izlerlerdi. Fakat o meşakkatli iş kendilerine uzak geldi. Bununla beraber, “Bizim de gücümüz yetseydi, kesinlikle sizinle beraber elbette çıkardık” diye Allah'a yemin edecekler –kendilerini helâk ediyorlar– ve Allah biliyor ki onlar, kesinlikle yalıncılardır.

43. Allah seni affetti. Doğru söyleyenler, sana iyice belli oluncaya ve sen yalancıları bilinceye kadar, niçin onlara izin verdin?

44. Allah'a ve âhiret gününe inanan kimseler, mallarıyla ve canlarıyla cihad etmeye senden izin istemezler. Ve Allah, o muttakileri en iyi bilendir.

45. Senden izin isteyenler, sadece Allah'a ve âhiret gününe inanmayan ve kalpleri şüpheye düşüp de şüphelerinin içinde bocalayıp duran kişilerdir.

46. Ve eğer çıkışı isteselerdi, kesinlikle onun [çıkış] için birtakım hazırlık yaparlardı. Fakat Allah, onların gönderilmelerini hoş görmedi de onları yoldan alıkoydu. –Ve “Oturun oturanlarla beraber!” denildi.–

47. Eğer sizin içinizde çıkmış olsalardı, sadece bozgunculuğu artıracaklardı ve kesinlikle aranıza fitne sokmak için koşacaklardı. İçinizde onlara kulak verecekler de vardı. Ve Allah, o zâlimleri çok iyi bilendir.

48. Andolsun ki, onlar, bundan önce de fitne çıkarmak istediler ve sana türlü işler çevirdiler. Nihâyet hakk geldi ve onlar istemedikleri hâlde Allah'ın emri açığa çıktı.

49. Onlardan bazı kimseler, “Bana izin ver, beni fitneye düşürme [başımı belaya sokma]!” derler. Gözünüzü açın! Onlar fitnenin içine düştüler. Cehennem de o kâfirleri çepeçevre kuşatıcıdır.

50. Eğer sana bir iyilik dokunursa, fenalarına gider. Eğer sana bir musibet dokunursa, “Biz kesinlikle işimizi [tedbirimizi] önceden almıştık” derler. Ve onlar sevinenler olarak yan çizip giderler.

51. De ki: “Hiçbir zaman bize Allah'ın bizim için yazdığından başkası dokunmaz. O, bizim mevlâmızdır. Onun için mü’minler yalnızca Allah'a tevekkül etsinler.”

52. De ki: “Siz, bize iki güzelliğin birinden başkasını mı gözetirsiniz? Biz ise size Allah'ın Kendi katından veya bizim elimizle bir azap indirmesini gözetiyoruz. Haydi siz gözetedurun, şüphesiz biz de sizinle beraber gözetenleriz.”

53. De ki: “İsteyerek veya istemeyerek infak edin; sizden hiçbir zaman kabul edilmeyecektir. Şüphesiz siz fâsıklar toplumu oldunuz.”

54. Ve onların infaklarının kendilerinden kabul olunmasına, sadece, onların Allah'a ve O'nun Elçisi'ne küfretmeleri ve salâta sadece tembel tembel gitmeleri, infaklarını da ancak istemeyerek yapmaları engel oldu.

55. Öyleyse onların malları ve evlatları seni imrendirmesin. Ancak Allah, bunlarla, onları basit yaşamda cezalandırmak, onlar kâfir iken benliklerini çıkarmak istiyor.

56. Sizden olmadıkları hâlde, şüphesiz kendilerinin kesinlikle sizden olduğuna dair Allah'a yemin de ederler. Velâkin onlar, korkup duran bir topluluktur.

57. Eğer onlar, sığınacak bir yer veya barınacak mağaralar veyahut girilecek bir delik bulsalardı kesinlikle başlarını dikerek o tarafa doğru yönelirlerdi.

58. Onlardan bazıları da, sadakalar hakkında sana dil uzatan kimselerdir. Ki, o sadakalardan kendilerine verilmişse hoşnut olurlar, verilmemişse hemen öfkeleniverirler.

59. Ve keşke onlar, Allah ve Elçisi'nin kendilerine verdiğine razı olsalardı. Ve “Bize Allah yeter. Allah, yakında bize lütuf verecektir, Elçisi de. Şüphesiz biz, sadece Allah'a rağbet edenleriz” deselerdi.

Bu âyetlerde mü’minlere sitem edilmekte, münâfıkların ve keyif düşkünü kimselerin davranışları kınamakta ve Müslümanlara; herhangi bir özür beyân etmeden ağır ve hafif olarak her şartta Allah yolunda malları ve canlarıyla cihad etmeleri emredilmektedir.

Mü’minler bu konularda daha evvel de uyarılmışlardı:

Ey iman etmiş kimseler! Yapmayacağınız şeyleri niçin söylüyorsunuz? Yapmayacağınız şeyleri söylemeniz Allah katında gazap bakımından büyüdü [büyük bir suç/günah olarak belirlendi]. Şüphesiz Allah, Kendi yolunda kenetlenmiş bir duvar gibi saf saf hâlinde savaşan kimseleri sever. (Saff/2-4)

Târihî bilgi ve belgelere göre burada Tebük seferine işaret edilmektedir. Âyetlerin iyi anlaşılması açısından Tebük seferiyle ilgili ansiklopedik düzeyde bilgi vermek istiyoruz:

TEBÜK SEFERİ

Tebük seferi, hicrî 9. yılda, Şam'da toplanan 40.000 kişilik Bizans ordusuna karşı çarpışmak üzere Medîne'den Şam'a doğru düzenlenen askerî bir harekettir.

Tebük, Medîne ile Şam'ın ortasında, suyu ve hurmalıkları bol olan bir yerin adıdır. Seferin son noktası orası olması nedeniyle bu sefer, “Tebük seferi” veya “Tebük gazası” diye isimlenmiştir.

SEFERİN NEDENİ

Sûriyeli Hristiyanlar, Bizans İmparatoru Heraklius'a bir mektup yazar; Muhammed'in öldüğünü, Müslümanların da kıtlık ve yokluk içinde perişan olduklarını, üzerlerine asker gönderilirse, onları dinden döndürmenin, kendi dinlerine katmanın, gerekirse yok etmenin tam zamanı olduğunu bildirirler.

Bunun üzerine Bizans kralı, Müslümanlara karşı 40.000 kişilik bir orduyu yola çıkarır. Bazı Arap kabileleri de Bizanslılarla işbirliği yaparlar.

Durum, Medîne'ye; Rasûlullah'a ulaşır. Mü’minler hazırlığa davet edilirler. Kadın-erkek, zengin-fakir herkes imkânları nisbetinde katkıya koşar.

İklim şartları; sıcaklık, kuraklık, kıtlık, uzaklık ve güçlü düşman bu seferin “güç ve zor bir sefer” olacağını göstermektedir. Nitekim bu sefer, sûrenin 117. âyetinde “saatu'l-usrat” [en zor saat] olarak nitelenmektedir.

Müslümanlar canlarıyla başlarıyla bu sefere katkıda bulunmaya çalışırken münâfıkların kimisi, “Muhammed Roma devletini oyuncak mı sanıyor? Onun ashâbıyla birlikte yakalanıp esir olacaklarını gözümle görmüş gibi biliyorum” diyerek Müslümanların moralini bozmaya çalışıyorlardı. Bunlardan bir kısmı da Rasûlullah'tan bu sefere katılmamak için izin istediler. Rasûlullah da onlara izin verdi. Kimi münâfıklar da ganimet umuduyla Tebük ordusuna katıldı. Bunlar gittikleri yerlerde bozgunculuk yapmaktan geri durmadılar.

Rasûlullah yaklaşık 10.000 kişilik bir ordu hazırladı ve Şam'a doğru yola çıktı. On sekiz yerde konaklandı, on dokuzuncu konaklama yeri Tebük oldu.

Tebük'e geldikten sonra Şam üzerine yürünüp yürünmemesi konusunda Rasûlullah askerleriyle istişare etti. Rasûlullah'a, “Eğer gitmekle emrolunduysan git” dediler. Rasûlullah, “Eğer bu konuda Allah tarafından emrolunmuş bulunsaydım, size danışmazdım” diyerek iyi bir ders verdi.

Hazırlıklı, düzenli ve her çeşit savaş riskini göze alarak Bizans'ın üzerine; Tebük'e kadar gelmeleri, güç dengesini psikolojik bakımdan Müslümanların lehine çevirdi, düşman askerlerinin kalbine korku düşürdü. Hicaz'a saldırıp yakıp yıkmak üzere yola çıktıkları Müslümanlarla savaşmayı göze alamadılar.

Artık amaca ulaşılmıştı. Daha fazla ileri gidip kan dökmeye ihtiyaç yoktu. Çünkü Şam yöresini fethetme amacıyla da yola çıkılmamıştı.

Rasûlullah ve ordusu Tebük'te yirmi gün kadar kaldıktan sonra Medîne'ye döndü. Çünkü Bizans ordusu saldırmaya cesaret edememiş ve amaca ulaşılmıştı.

Bu seferde, savaş olmamış fakat askerî ve siyasî açıdan önemli kazanımlar elde edilmiştir.

Bu sefer ile ilgili bir başka dikkat çeken nokta da, samimi mü’min olmasına rağmen ihmal nedeniyle bu sefere katılmamış olan Ka‘b b. Mâlik, Mirâre b. Rabî ve Hilâl b. Ümeyye isimli Müslümanların durumlarının bu sûrede; 102-118. âyetlerde yer almasıdır. Sûrenin “Tevbe” adı da, bu kişilerin tevbelerinin kabulünden gelmektedir.

Bu pasajda yer alan âyetlerle ilgili bazı noktalar üzerinde duracağız.

55. âyette, Öyleyse onların malları ve evlatları seni imrendirmesin. Ancak Allah, bunlarla, onları basit yaşamda cezalandırmak, onlar kâfir iken benliklerini çıkarmak istiyor buyurularak, Rasûlullah ve dolayısıyla da mü’minler uyarılmışlardır. Peygamberimizi destekleyen ve o'nu teselli eden bu âyetler, öncelikle Peygamberimizin eğitilmesine yöneliktir. Allah, Elçisi'nden, kendisine verilen nimetlerin daha hayırlı olması sebebiyle, başkalarında olan mala, mülke, makama, mevkiye özenmemesini istemekte, mü’minlere merhametli davranmasını ve kendisinin sadece bir uyarıcı olduğunu söylemesini emretmektedir, ki bu uyarı daha evvel de yapılmıştı:

Ve kendilerini fitnelemek için basit hayatın çiçeği olarak, onlardan kimi çiftleri kendileriyle yararlandırdığımız şeylere [mal, mülk, evlât ve saltanata] sakın gözlerini dikme [rağbetle bakma]. Ve Rabbinin rızkı daha iyi ve daha süreklidir. Ve ehline salâtı emret, kendin de ona sabırla devam et. Biz senden bir rızık istemiyoruz. Seni Biz rızıklandırıyoruz. Âkıbet takvâ içindir. (Tâ-Hâ/131-132)

Andolsun ki, Biz sana ikişerlilerden [katmerli] yediyi ve büyük Kur’ân'ı verdik. Sakın onlardan bazı kimselere verip de kendilerini onunla yararlandırdığımız şeylere [mal ve servete] heveslenip gözlerini dikme. Onlar hakkında üzülme de... Sen kanatlarını mü’minler için indir. Ve, “Şüphesiz ben apaçık bir uyarıcının ta kendisiyim” de. (Hicr/87-89)

Küfretmiş olan şu kişilerin beldelerde dolaşmaları; çok az bir kazanım, sakın seni aldatmasın. Sonra onların varacakları yer cehennemdir ve o ne kötü bir yataktır! (Âl-i İmrân/196-197)

Küfredenlere bu malın veriliş nedenleri de şöyle açıklanmaktadır:

Sen şimdi onları bir zamana kadar sapkınlıkları ile başbaşa bırak! Onlar, kendilerini hayırlarda koşturalım diye, kendilerine maldan ve oğullardan bir şeyler vermekte olduğumuzu mu sanıyorlar? Bilakis, işin farkına varamıyorlar. (Mü’minûn/54-56)

Onların malları ve evlatları da seni imrendirmesin. Allah, ancak onları dünyada bunlarla cezalandırmayı ve onlar kâfir iken canlarının güçlükle çıkmasını istiyor. (Tevbe/85)

[Taner]

Konumuz olan âyet ve bu âyeti destekleyen diğer âyetlerden anlaşıldığına göre mal ve evlat nimet olmasının yanısıra azap sebebi de olabilmektedir. Bunun nasıl olduğuna gelince:

Müslüman, mal ve evlâtların kendisine Rabbi tarafından verilmiş emânetler olduğunu ve bunlarla imtihan edildiğini bilir ve bunların dünya hayatının süsü olduğuna, esas hayırlı olanların ise âhirette kendisine verileceğine inanır. Kısaca Müslüman emânetçidir. Bu nedenle onları kaybettiği zaman, “Allah verdi, Allah aldı” diyerek teslimiyet gösterir. Eğer bunlar Rabbi ile kendi arasına girecekse, bunlar olmasın daha iyi diye düşünür.

Kâfir için ise mal-mülk her şeydir, nihâi gâyedir; zira o malı ve parası kadar adamdır, oğulları nisbetinde güçlüdürler.

İnsan çok sevdiği ve amaçladığı herhangi bir şey için çok gayret sarf eder. Amacına ulaştığında ise onu muhafaza etmeye çalışır, kaybetmek korkusuyla yaşar.

Amacı çok mal ve çocuk olan kimse de onları kaybetmekten korkar, kaybettiğinde onların acısıyla yanar tutuşurlar. Her iki hâlde de azap içinde olur.

Mal kazanmak ve evlât büyütmek çok meşakkatli olmasının yanı sıra, onları korumak da kolay değildir. Bu nedenle kimi insanlar, azalmasından korktukları için, yemek ve vermek şöyle dursun, koklamazlar bile. Kısacası malları onlara yük ve azaptır. Müslüman ise zekât, sadaka, infak yoluyla malını Allah yolunda harcar, şehit olması için evladını cepheye gönderir.

Konumuz olan âyette, Rasûlullah'tan imrenmemesi istenenler münâfıklardır. Mal ve evladın münâfıklara nasıl bir azap aracı olacağına gelince:

Mü’minler, dünya için değil âhiret için yaratıldıklarını bildikleri için dünyaya, dünya malına ve evlada sevgileri zayıftır. Mutluluğun sadece dünyada mal ve evlât ile olduğuna inanan münâfıkların ise bunlara sevgisi ve rağbeti çok; bunları kaybetmeleri hâlinde duyacakları elem ve acıları fazla olur. Ölüm yaklaştığında da bu elem ve acılar daha da artar. İşte azabın bu çeşidi, mala ve evlada olan sevgileri sebebiyle daha dünyada iken onların başına gelir.

Rasûlullah'a buğz etmelerine rağmen münâfıklar, o'na hizmet için mecburen mallarını, canlarını ve çocuklarını seferber ediyorlardı. Şüphe yok ki bu, onlar için bir azaptı.

Münâfıklar, rezil ve rüsvay edilmekten, nifak ve küfürlerinin ortaya çıkıp Rasûlullah'ın kendilerini öldürmeye, çoluk-çocuklarını esir etmeye ve mallarını ellerinden almaya yönelmesinden korkuyor, inen her âyetle rezilliklerinin ortaya çıkmasından endişe ediyorlardı. Yine, Hz. Peygamber onları her çağırdığında, yaptıkları hile ve kötülüklere o'nun vakıf olmuş olacağından korkuyorlardı. Kısacası diken üstünde duruyorlar; her an yakalanma korkusu içinde olan bir hırsız, her an yalanı ortaya çıkacak olan bir yalancı gibi tedirgin yaşıyorlardı. İşte bütün bunlar, onların kalplerinin çok acı duymasına ve çok azap çekmelerine sebep oluyordu.

Bazı münâfıkların mü’min ve muttaki çocukları olmuştur; Hanzala b. Ebî Âmir ve Abdullah b. Ubey gibi. Çocukları mü’min ve muttaki olan münâfıkların duyacağı elem, sıkıntı ve kederi düşünün. İşte böylece evlât onlar için azap vesilesi olur.

Sahabenin yoksul ve güçsüzleri, savaşlara katılarak, Rasûlullah'ın hizmetine koşuyor; şerefli bir nam, büyük bir övgü elde ediyor, birçok da ganimete nail oluyorlardı. Münâfıklar ise, çok olan mallarına ve güçlü kuvvetli evlâtlarına rağmen, adeta yatalak, zayıf ve güçsüz kimseler gibi evlerinde kalakalıyor, herkes onlara hınç ve istihza ile bakıyorlardı. Böylece mal ve evlât çokluğu, onların itibarsız ve şerefsiz olmalarına sebep oluyordu. Dünyada bundan daha kötü bir azap ise düşünülemez.

58-59. âyetlerde, Onlardan bazıları da, sadakalar hakkında sana dil uzatan kimselerdir. Ki, o sadakalardan kendilerine verilmişse hoşnut olurlar, verilmemişse hemen öfkeleniverirler buyurularak, Rasûlullah'ı eleştirmeye kalkışanlar konu edilmişlerdir. Bunların kimliğiyle ilgili şu bilgiler ulaşmıştır:

Ebû Sa‘îd (r.a) şöyle demiştir: Hz. Peygamber (s.a), mal taksim ediyordu. Derken o'nun yanına, Mikdâd ibn Zî'l-Huvaysıra, et-Temîmî denilen, Hurkûs ibn Züheyr –ki Hurkûs (daha sonra) Hâricîlerin reisi olmuştur– gelir, “Adil ol yâ Rasûlallah” der. Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a), “Yazıklar olsun sana, ben adalet yapmazsam kim yapar?” deyince, bu âyet nâzil olur.[7]

Bu kimselerle ilgili olarak, Ve keşke onlar, Allah ve Elçisi'nin kendilerine verdiğine razı olsalardı. Ve “Bize Allah yeter. Allah, yakında bize lütuf verecektir, Elçisi de. Şüphesiz biz, sadece Allah'a rağbet edenleriz” deselerdi buyurularak, bu kişilerin Allah ve Rasûlü'nü iyi tanıyamadıkları açıklanmıştır.

60. Kesinlikle, Allah tarafından bir fariza [taksim/zorunlu görev] olarak; sadakalar [kamunun gelirleri] ancak, fakirler, miskinler [yoksullar, işsizler], o iş üzerine çalışan görevliler [kamu görevlileri], müellefe-i kulûb [kalpleri İslâm'a ısındırılacaklar], boyunduruktakiler [özgürlüğü olmayan köleler], ağır borç altındakiler, Allah yolundakiler [askerler, öğrenci ve öğretmenler], yolda kalmışlar içindir. Allah her şeyi en iyi bilendir ve en iyi yasa koyandır.

Daha önce, sadakalar konusunda Rasûlullah'ı eleştiren saygısız, bencil kişiler konu edilip onlara tavsiyelerde bulunulmuştu. Burada ise bu vesileyle, sadakaların kimlere verilmesi gerektiği bildirilmektedir. Buna göre sadakalar; fakirler, miskinler [yoksullar, işsizler], o iş üzerine çalışan görevliler [kamu görevlileri], müellefe-i kulûb [kalpleri İslâm'a ısındırılacaklar], boyunduruktakiler [özgürlüğü olmayan köleler], ağır borç altındakiler, Allah yolundakiler [askerler, öğrenci ve öğretmenler], yolda kalmışlar için harcanmalıdır.

FAKİR

Fakir, “ailesine yetecek kadar malı olmayan, hayatî ihtiyaçları için başkalarına bağımlı olan kimse”dir.

MİSKİN

Miskin, “hareket kabiliyetini kaybetmiş, iş yapma imkân ve fırsatları kalmamış kimse”dir.

Zekâttan köleleri özgürlüğe kavuşturmak için de harcama yapılmalıdır. Bu da, özgürlük sözleşmesi yapan köleye malî destek vermek ya da onu sahibinden satın alıp azat etmek sûretiyle olur.

Borçları nedeniyle kendisi ve ailesi sıkıntıya düşmüş kimselere de zekât fonundan yardım yapılır.

Âyetteki, Allah yolu ifadesi, –Allah yolunda askerliğin, eğitim-öğretimin, tebyîn için yayının önceliği olsa da– “Allah'ı hoşnut eden tüm iyi ameller”i kapsayan genel bir ifadedir.

ÂMİLÎN

Âmilîn, “zekâtı toplamakla görevli kimseler”dir. Bunlar bugün için “kamu personeli” olarak değerlendirilebilir.

MÜELLEFET-İ KULUB

Müellef-i kulub, “İslâm'a ısındırılmak için –zengin dahi olsalar– kendilerine zekât verilecek kimseler”dir. Rasûlullah, zengin kabile reislerine bu amaçla zekâttan para aktarmıştır.

İBNÜ'S-SEBÎL [YOLCU]

İbnü's-sebîl, “elindeki tükenen, memleketinde zengin olsa bile bulunduğu yerde yardıma muhtaç olan yolcu”dur. Bu gibilere de zekât fonundan destek verilir.

61. Yine onlardan bazıları, Peygamber'i inciten ve “O, bir kulaktır!” diyen kimselerdir. De ki: “Sizin için bir hayır kulağıdır; Allah'a inanır, mü’minlere inanır ve sizden iman edenlere de bir rahmettir.” Ve Allah'ın Elçisi'ni inciten kimseler, acıklı bir azap kendileri için olanlardır.

62. Sizi hoşnut etmek için, sizin için Allah'a yemin ederler. Bunlar eğer mü’min iseler Allah'ı ve Elçisi'ni razı etmeleri daha doğrudur.

63. Şüphesiz kim Allah ve Elçisi'yle boy ölçüşmeye kalkarsa, şüphesiz onun için içinde ebedî kalanlar olarak cehennem ateşi olduğunu bilmediler mi? İşte bu, en büyük rüsvaylıktır.

Bu âyetlerde de münâfıkların portreleri çizilmektedir: Onlardan bazıları, Peygamber'i inciten ve “O, bir kulaktır [kendisine söylenen her şeyi dinleyip tasdik eden biridir]” diyen kimselerdir. Rasûlullah, herkesi dinlediği ve herkesin istediği şeyi söylemesine izin verdiği için onlar bunu bir hata olarak görür ve bu şekilde itham ederlerdi.

Bunlara, Sizin için bir hayır kulağıdır; Allah'a inanır, mü’minlere inanır ve sizden iman edenlere de bir rahmettir açıklaması yapılarak, Rasûlullah'ın kıymetini bilmeleri istenmekte, sonra da, Ve Allah'ın Elçisi'ni inciten kimseler, acıklı bir azap kendileri için olanlardır buyurularak uyarılmaktadırlar.

Rasûlullah'ın onlara rahmet olması, başta Rasûlullah içlerinde iken Allah'ın kendilerine azap etmeyeceği ilkesidir:

Hâlbuki sen içlerinde iken Allah onlara azap edecek değildi. İstiğfâr ettikleri sürece de Allah onlara azap edici değildir. (Enfâl/33)

Sonra da Rasûlullah'ın, onların dünya ve âhiret hayatlarını kurtarmak için çalışmasıdır:

Biz seni de ancak, âlemler için bir rahmet olarak/rahmet için gönderdik. (Enbiyâ/107)

Bundan sonra da, Sizi hoşnut etmek için, sizin için Allah'a yemin ederler buyurularak, başka bir kesim tanıtılmakta ve onlar da, Bunlar eğer mü’min iseler Allah'ı ve Elçisi'ni razı etmeleri daha doğrudur denilerek uyarılmaktadırlar.

Buların ardından da Allah ve Rasûlü'ne karşı tavır alanların tümü, Şüphesiz kim Allah ve Elçisi'yle boy ölçüşmeye kalkarsa, şüphesiz onun için içinde ebedî kalanlar olarak cehennem ateşi olduğunu bilmediler mi? İşte bu, en büyük rüsvaylıktır tehdit edilmektedir.

64. Münâfıklar, kalplerindeki şeyleri kendilerine haber verecek bir sûrenin üzerlerine indirilmesinden çekinirler. De ki: “Siz, alay edin! Şüphesiz Allah, sizin çekindiğiniz şeyi ortaya çıkarandır.”

65. Ve eğer onlara sorsaydın, kesinlikle “Biz sadece dalmıştık, oyun oynuyorduk” diyecekler. De ki: “Allah, âyetleri ve Elçisi ile mi alay ediyordunuz?”

66. Özür dilemeyin, siz “İman ettik” dedikten sonra kesinlikle küfrettiniz. Sizden bir kısmını affetsek bile, şüphesiz kendileri günah işleyen kimseler oldukları için azaplandıracağız.

Bu paragrafta da ilk önce münâfıkların davranışları; Rasûlullah ve mü’minler Tebük seferi için hazırlanırken gizli toplantılarında alaylı konuşmaları ifşa edilmekte ve rûh hâlleri; diken üstünde duruşları, gerçek yüzlerini ve gizli oturumlarını açığa vuran bir âyetin nâzil olmasından çekindikleri bildirilmektedir: Münâfıklar, kalplerindeki şeyleri kendilerine haber verecek bir sûrenin üzerlerine indirilmesinden çekinirler.

Sonra da, Siz, alay edin! Şüphesiz Allah, sizin çekindiğiniz şeyi ortaya çıkarandır buyurularak uyarılmaktadırlar. Münâfıklara sorulduğunda, “Biz sadece dalmıştık, oyun oynuyorduk” diyecekler. Allah'ın, âyetleri ve Elçisi ile alay edip etmedikleri sorulduğunda ise, birtakım mazeretler ileri sürerek özür dileme cihetine gidecekler. Bunların özürleri dikkate alınmayacak, zira “İman ettik” dedikten sonra küfretmişlerdir. Allah bir kısmını affetse bile, günah işleyen kimseler oldukları için onları azaplandıracaktır.

67. Münâfık erkekler ve münâfık kadınlar birbirlerindendir; kötülüğü emreder, iyilikten sakındırırlar ve ellerini sıkı tutarlar [cimrilik ederler]. Allah'ı terk ederler de, Allah da onları terk ediverir. Gerçekten de münâfıklar fâsık kimselerin ta kendileridir.

68. Allah, münâfık erkek ve münâfık kadınlara ve inkârcılara, içinde temelli kalanlar olarak cehennem ateşini vaat etmiştir. O, onlara yeter. Ve Allah onlara lânet etmiştir! Ve onlara kalıcı bir azap vardır.

69. Siz de tıpkı kendinizden önceki, sizden daha güçlü, kuvvetli, mal ve evlatça sizden daha varlıklı ve de paylarına düşen kadar yararlanan kimseler gibisiniz. İşte siz de sizden öncekiler paylarına düşen kadarıyla nasıl yararlanmak istedilerse siz de onlar gibi payınıza düşen kadarıyla yararlanmak istediniz. Siz de dalanlar gibi daldınız. İşte bunların, dünyada ve âhirette amelleri boşa gitti ve işte bunlar hüsrana uğrayanların ta kendileridir.

70. Onlara, kendilerinden önceki kişilerin; Nûh'un kavmi'nin, Âd'ın, Semûd'un, İbrâhîm'in kavmi'nin, Medyen ashâbı'nın ve mü’tefikelerin [alt-üst olmuş kentlerin] haberi gelmedi mi? Onlara elçileri açık delillerle gelmişlerdi. Ve sonra Allah, onlara zulmeden değildi. Velâkin onlar kendilerine zulmediyorlardı.

Bu âyetlerde münâfıklar tanıtılmakta; kadınıyla erkeğiyle birbirinin aynısı oldukları, kötülüğü emredip iyilikten sakındırdıkları, ellerini sıkı tuttukları [cimrilik ettikleri], Allah'ı terk ettikleri, buna mukabil Allah'ın da onları terk ettiği, fâsık oldukları, Allah'ın kadın ve erkeğiyle münâfık ve inkârcılara, içinde temelli kalacakları cehennem ateşini vaat ettiği, onun onlara yeteceği, Allah'ın onlara lânet ettiği ve onlar için kalıcı bir azap olduğu bildirilmektedir.

Onların dünyadaki durumları ve âhirette karşılaşacakları âkıbetleri açıklandıktan sonra, onlar doğrudan muhatap alınarak, Siz de tıpkı kendinizden önceki, sizden daha güçlü, kuvvetli, mal ve evlatça sizden daha varlıklı ve de paylarına düşen kadar yararlanan kimseler gibisiniz. İşte siz de sizden öncekiler paylarına düşen kadarıyla nasıl yararlanmak istedilerse siz de onlar gibi payınıza düşen kadarıyla yararlanmak istediniz. Siz de dalanlar gibi daldınız denilerek uyarılmış, sonra da ibret almaları için tüm insanlara, İşte bunların, dünyada ve âhirette amelleri boşa gitti ve işte bunlar hüsrana uğrayanların ta kendileridir. Onlara, kendilerinden önceki kişilerin; Nûh'un kavmi'nin, Âd'ın, Semûd'un, İbrâhîm'in kavmi'nin, Medyen ashâbı'nın ve mü’tefikelerin [alt-üst olmuş kentlerin] haberi gelmedi mi? Onlara elçileri açık delillerle gelmişlerdi. Ve sonra Allah, onlara zulmeden değildi. Velâkin onlar kendilerine zulmediyorlardı denilerek onlarla ilgili bilgi verilmiştir.

71. İnanan erkekler ve inanan kadınlar; bunların bazısı bazılarının velîleridirler. Bunlar ma‘rûfu emrederler, münkerden vaz geçirirler, salâtı ikâme ederler, zekâtı verirler, Allah'a ve O'nun Elçisi'ne itaat ederler. İşte bunlar; Allah onlara rahmet edecektir. Şüphesiz Allah, azîz'dir, hakîm'dir.

72. Allah, mü’min erkeklere ve mü’min kadınlara, içinde sürekli kalanlar olarak altlarından ırmaklar akan cennetler ve adn cennetlerinde hoş meskenler vaat etti. Allah'ın rızası ise daha büyüktür. İşte bu, çok büyük kurtuluşun ta kendisidir.

Münâfıkların durumunun beyân edilmesinden sonra karşıtlık metodu çerçevesinde gerçek mü’minlerle ilgili de açıklamalar yapılmaktadır: İnanan erkekler ve inanan kadınlar; bunların bazısı bazılarının velîleridirler. Bunlar ma‘rûfu emrederler, münkerden vaz geçirirler, salâtı ikâme ederler, zekâtı verirler, Allah'a ve O'nun Elçisi'ne itaat ederler. İşte bunlar; Allah onlara rahmet edecektir. Şüphesiz Allah, azîz'dir, hakîm'dir. Allah, mü’min erkeklere ve mü’min kadınlara, içinde sürekli kalanlar olarak altlarından ırmaklar akan cennetler ve adn cennetlerinde hoş meskenler vaat etti. Allah'ın rızası ise daha büyüktür. İşte bu, çok büyük kurtuluşun ta kendisidir.

73. Ey Peygamber! İnkârcılar ve münâfıklar ile cihad et. Ve onlara karşı sert ol. Onların barınma yerleri de cehennemdir. Ve o, ne kötü bir oluş yeridir.

74. Onlar, söylemediklerine, Allah'a yemin ederler. Hâlbuki onlar, o küfür kelimesini kesinlikle söylediler. İslâmlaşmalarından sonra da kâfir oldular. Ve nail olamadıkları şeyleri çok istediler. Onlar, sadece, Allah'ın ve Elçisi'nin onları [mü’minleri] O'nun [Allah'ın] lütfundan zenginleştirmiş olmasından kinlendiler. Artık, eğer tevbe ederlerse kendileri için hayırlı olur. Eğer geri dururlarsa da Allah onları dünyada ve âhirette çok acıklı bir azap ile azaplandıracaktır. Yeryüzünde onlar için bir velî ve iyi bir yardımcı da yoktur.

75. Ve onlardan bazıları, “Eğer Allah lütfundan bize verirse, mutlaka bağışta bulunacağız ve kesinlikle iyilerden olacağız” diye Allah'a söz veren kimselerdir.

76. Sonra, ne zaman ki Allah, onlara lütfundan verir, onda cimrilik ederler ve yüz çevirerek geri dururlar.

77. Sonunda Allah'a vaat ettikleri şeylerde sözlerini tutmadıkları ve yalan söyledikleri için, O da Kendisiyle karşılaşacakları güne kadar kalplerinde sürüp gidecek bir münâfıklık yerleştirerek onları cezalandırdı.

78-79. Şüphesiz onlar; mü’minlerden, sadakalardan kendi gönülleriyle bağışta bulunanlara ve güçlerinin yettiğinden fazlasını bulamayanlara dil uzatan, sonra da onlarla alay eden kimseler, Allah'ın, onların sırlarını ve fısıltılarını bilip durduğunu ve şüphesiz Allah'ın bütün bilinmeyenlerin çok iyi bilicisi olduğunu bilmediler mi? Allah, onları maskaraya çevirmiştir. Ve onlar için çok acıklı bir azap vardır.

Bu âyetlerde Allah, Elçisi'ne, kâfir ve münâfıklarla cihad etmesini ve cihadı sürdürmesini emretmekte ve onların değişmez tutumları ile ilgili daha detaylı bilgiler vermektedir: Ey Peygamber! İnkârcılar ve münâfıklar ile cihad et. Ve onlara karşı sert ol. Onların barınma yerleri de cehennemdir. Ve o, ne kötü bir oluş yeridir. Onlar, söylemediklerine, Allah'a yemin ederler. Hâlbuki onlar, o küfür kelimesini kesinlikle söylediler. İslâmlaşmalarından sonra da kâfir oldular. Ve nail olamadıkları şeyleri çok istediler. Onlar, sadece, Allah'ın ve Elçisi'nin onları [mü’minleri] O'nun [Allah'ın] lütfundan zenginleştirmiş olmasından kinlendiler. Artık, eğer tevbe ederlerse kendileri için hayırlı olur. Eğer geri dururlarsa da Allah onları dünyada ve âhirette çok acıklı bir azap ile azaplandıracaktır. Yeryüzünde onlar için bir velî ve iyi bir yardımcı da yoktur. Ve onlardan bazıları, “Eğer Allah lütfundan bize verirse, mutlaka bağışta bulunacağız ve kesinlikle iyilerden olacağız” diye Allah'a söz veren kimselerdir. Sonra, ne zaman ki Allah, onlara lütfundan verir, onda cimrilik ederler ve yüz çevirerek geri dururlar. Sonunda Allah'a vaat ettikleri şeylerde sözlerini tutmadıkları ve yalan söyledikleri için, O da Kendisiyle karşılaşacakları güne kadar kalplerinde sürüp gidecek bir münâfıklık yerleştirerek onları cezalandırdı. Şüphesiz onlar; mü’minlerden, sadakalardan kendi gönülleriyle bağışta bulunanlara ve güçlerinin yettiğinden fazlasını bulamayanlara dil uzatan, sonra da onlarla alay eden kimseler, Allah'ın, onların sırlarını ve fısıltılarını bilip durduğunu ve şüphesiz Allah'ın bütün bilinmeyenlerin çok iyi bilicisi olduğunu bilmediler mi? Allah, onları maskaraya çevirmiştir. Ve onlar için çok acıklı bir azap vardır.

[Taner]

Bu paragrafın sebeb-i nüzûlüne dair kaynaklarda şu bilgiler nakledilmektedir:

Yüce Allah'ın, Söylemediler diye Allah'a yemin ederler diye başlayan âyet-i kerîmesinin, el-Culâs b. Suveyd b. es-Sâbit ile Vedia b. Sâbit hakkında nâzil olduğu rivâyet edilmiştir. Bunlar, Peygamber (s.a) hakkında ileri-geri konuşmuş ve, “Allah'a andolsun eğer Muhammed bizim efendilerimiz ve hayırlılarımız olan diğer kardeşlerimiz hakkında söylediklerinde doğru ise, hiç şüphesiz biz de eşeklerden daha kötüyüz” demişlerdi. Âmir b. Kays kendisine, “Evet, Allah'a yemin ederim Muhammed hem doğrudur, hem doğruluğu tasdik edilmiştir. Şüphe yok ki sen de eşekten daha kötü bir durumdasın” diyerek bunu Peygamber'e (s.a) bildirir. el-Culâs, gelip Peygamber'in (s.a) minberi yanı başında Âmir'in gerçekten yalancı olduğuna dair yemin etti, Âmir ise el Culâs'ın bu sözü gerçekten söylediğine yemin etti ve, “Allahım! Doğru söyleyen Peygamberi'ne (bu hususta) bir şeyler bildir” diye dua etmesi üzerine bu âyet-i kerîme nâzil oldu.[8]

Yüce Allah'ın, İçlerinden kimi de Allah'a şöyle söz vermişti... ile ilgili olarak Katâde şöyle demektedir: Burada sözü edilen kişi Ensâr'dan birisidir. O şöyle demişti: “Allah bana rızık olarak bir şeyler verecek olursa, hiç şüphesiz ondaki Allah hakkını ödeyeceğim ve tasaddukta bulunacağım.” Allah ona bu dediği şeyi verince, bu sefer Kitab-ı Kerîminde size okunan bu buyruklarda belirtilen işleri yaptı. O bakımdan yalan söylemekten kaçının. Çünkü yalan günahkârlığa götürür. Ali b. Yezîd, el-Kâsım'dan, o, Ebû Umâme el-Bâhilî'den rivâyet ettiğine göre Sa‘lebe b. Hatıb el-Ensârî Peygamber'e (s.a) dedi ki: “Allah'a dua et de bana mal rızık versin, ihsan etsin.” Hz. Peygamber şöyle buyurdu: “Yapma ey Sa‘lebe! Şükrünü edâ edebileceğin az bir mal, (şükrünün) altından kalkamayacağın çok (mal)dan hayırlıdır.” İkinci bir defa gelerek yine Peygamber'e isteğini tekrarlayınca, Peygamber (s.a) şöyle buyurdu: “Allah'ın Peygamberi gibi olmaya razı değil misin? Ben, dağların benimle birlikte altın olup yol almasını isteyecek olsam, hiç şüphesiz öylece yol alırlardı.” Sa‘lebe şöyle dedi: “Seni hakk ile gönderen adına yemin ederim ki, eğer sen Allah'a dua edip de O da rızık olarak bana mal ihsan edecek olursa, hiç şüphesiz her hakk sahibine hakkını vereceğim.” Bunun üzerine Peygamber (s.a) ona dua etti, O da koyun satın aldı. Solucan ve kurtların çoğalması gibi çoğaldılar. Medîne ona dar geldi. Bu sefer Medîne'nin dışına çıktı, Medîne vâdilerinden birisine yerleşti. Artık sadece öğle ve ikindi namazlarını cemaatle kılabiliyordu. Diğerlerini ise terk etti. Zamanla koyunları daha bir artıp çoğaldı, bu sefer Peygamber ve cemaati –Cuma namazı müstesna– büsbütün terk etti. Koyunları artmaya devam etti, nihâyet Cuma'yı da terk etti. Bu sefer, Rasûlullah (s.a) üç defa, “Yazıklar sana ey Sa‘lebe” buyurdu. Daha sonra yüce Allah'ın, Matlarından bir sadaka al ki... (Tevbe/103) âyeti nâzil oldu. Peygamber (s.a) da zekât toplamak üzere iki kişiyi gönderdi. Onlara, “Sa‘lebe'ye ve –Süleymoğulları'ndan bir adamın adını vererek– filana uğrayın ve onların sadakalarını [zekâtlarını] alın” dedi. Bu iki görevli Sa‘lebe'ye gittiler. Ona, Rasûlullah'ın (s.a) gönderdiği mektubu okuttular. Bunun üzerine o, “Bu ancak cizyenin bir benzeridir. İşinizi gidin görün, bitirdikten sonra bana uğrayın” dedi... ve hadisin geri kalan bölümünü zikretti. Bu ise bilinen ünlü bir olaydır.[9]

Bil ki bu âyet, bir grup münâfığın, birtakım yanlış ve hata olan şeyler söylediklerine ve fakat onlara, “Siz, şöyle şöyle söylemişsiniz” denildiğinde, korkup böyle söylemediklerine dair yemin ettiklerine delalet etmektedir. Müfessirler, bu âyetin nüzûl sebebi olarak şunları ileri sürmüşlerdir:

1) Rivâyet olunduğuna göre Hz. Peygamber, Tebük gazvesi'nde iki ay geçirdi. Bu arada kendisine Kur’ân âyetleri nâzil oluyor ve savaşa katılmayan münâfıkları ayıplıyordu. Bu sırada, Cülâs ibn Süveyd, “Allah'a yemin ederim ki, bizim en şereflilerimiz olan ve Medîne'de bırakmış olduğumuz kardeşlerimiz hakkında Muhammed'in söylemiş olduğu şeyler şâyet doğru ise, biz eşekten daha adiyiz, kötüyüz, demektir” dedi. Bunun üzerine, Âmir ibn Kays el-Ensârî, Cülas'a, “Evet, Allah'a yemin ederim ki, Hz. Muhammed doğrudur. Sen, eşekten daha adisin” dedi. Bu söz, Hz. Peygamber'e (s.a) ulaştı. Bunun üzerine Cülas, Hz. Peygamber'in huzuruna çıkarıldı. Ve o bunu söylemediğine dair Allah'a yemin etti. Bunun üzerine Âmir, ellerini yukarıya kaldırarak, “Allahım! Kuluna ve Peygamberi'ne, doğru olanı tasdik eden, yalancıyı da tekzip eden hükmünü/âyetini indir!” diye dua etti. İşte bunun üzerine bu âyet nâzil oldu. Bunun peşinden de Cülas, “Hiç şüphesiz Allah, bu âyette tevbeden bahsetmektedir. Ben bu sözü söyledim, Âmir doğrudur” dedi. Tevbe etti ve tevbesinde hep samimi kaldı.

2) Rivâyet olunduğuna göre bu âyet, Abdullah ibn Ubey hakkında nâzil olmuştur. Çünkü o, Hz. Peygamber'i kastederek, “Andolsun ki, şâyet Medîne'ye dönersek, aziz ve şerefli olanlar, zelil olanları Medîne'den çıkaracaktır” dedi. Zeyd ibn Erkam bunu duydu ve Hz. Peygamber'e haber verdi. Bunun üzerine Hz. Ömer, Abdullah ibn Ubey'i öldürmeye niyetlendi. Bundan dolayı, Abdullah gelerek bunu söylemediğine yemin etti de, hemen bu âyet nâzil oldu.

3) Katâde şunu rivâyet etmiştir: Biri Cüheyne, biri de Gıfâr kabilesi'nden olmak üzere iki adam birbiriyle dövüştüler. Gıfâr kabilesi'nden olan, Cüheyne kabilesi'nden olana üstün geldi. Bunun üzerine Abdullah ibn Ubey, “Ey Evsoğulları! Kardeşinize yardım edin. Allah'a yemin olsun ki, bizim ve Muhammed'in misali, tıpkı ‘Köpeğini besle, seni yesin’ darb-ı meselinde olduğu gibidir” diye bağırdı. Bunun, üzerine, orada bulunanlar, bunu Hz. Peygamber'e söylediler. Abdullah, bu sözü söylemediğini ileri sürerek, yemin etmeye başladı.[10]
SA‘LEBE'NİN KISSASI

Bu âyetin en meşhur nüzûl sebebi olarak şu hâdise anlatılmıştır: Sa‘lebe ibn Hâtıb, “Yâ Rasûlallah! Allah'a dua et de, bana mal-mülk versin” dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber, “Ey Sa‘lebe! Şükrünü eda edebileceğin az mal, takat getiremeyeceğin çok maldan daha hayırlıdır” dedi. Sa‘lebe, Hz. Peygamber'e tekrar müracaat ederek, “Seni hakk olarak gönderen Allah'a yemin ederim ki, şâyet Allah bana mal verirse, her hakk sahibine hakkını vereceğim...” dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber de onun için dua etti. Derken o, bir koyun edindi. Bu koyun, tıpkı kurtların üreyip çoğalması gibi çoğaldı. Öyle ki, koyun sürüleri Medîne'ye sığmaz oldu. Bunun üzerine Sa‘lebe, koyun sürülerini bir vâdiye götürdü. Ve, öğlen ve ikindi namazlarını kılmaya, diğerlerini ise kılmamaya başladı. Sürü iyice üreyip çoğalınca da, Cuma namazları hariç, bütün namazları kılmaz oldu. Daha sonra, Cumayı da terk etti. Derken kervancılarla karşılaştığında, “Ne var, ne yok?” diye soruyordu. Hz. Peygamber (s.a) Sa‘lebe'nin durumunu sorduğunda, o'na onun durumu anlatıldı. Bunun üzerine, Hz. Peygamber, “Yazıklar olsun sana Sa‘lebe!” dedi. İşte bunun üzerine, Onların mallarından sadaka al... (Tevbe/103) âyeti nâzil oldu. Bundan dolayı Hz. Peygamber Sa‘lebe'ye iki adam yollayarak, “Sa‘lebe'ye gidin ve zekâtını alın...” dedi. Bu adamlar Sa‘lebe'nin yanına varıp da ona Hz. Peygamber'in emrini ilettiklerinde o, “Bu, bir cizyedir; ya da cizyenin benzeridir” dedi ve zekâtını vermedi. İşte bunun üzerine Cenâb-ı Hakk, âyetini indirdi. Hakkında, bu âyetin inzâl buyurulduğu haber verildiğinde, Hz. Peygamber'e (s.a) gelerek, kendisinden zekâtını kabul etmesini istedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber, “Allah beni, bunu kabul etmekten men etti “ buyurdu. O, yüzüne-gözüne toprak saçmaya başladı. Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a), “Ben sana söyledim, ama sen beni dinlemedin”' buyurdu. Hz. Peygamber'in evine vardığında, Hz. Peygamber ona kapısını açmadı. Sonra, zekâtını Ebû Bekr'e getirdi, Hz. Peygamber kabul etmediği için Ebû Bekr de onu kabul etmedi. Daha sonra Hz. Ömer de, Ebû Bekr'e uyarak onun zekâtını kabul etmedi. Hz. Osman da kabul etmedi. Ve Sa‘lebe, Hz. Osman'ın hilafeti zamanında ölüp helâk oldu.

İmdi şâyet, “Allah Teâlâ, Sa‘lebe ibn Hâtıb'a zekâtını vermesini emretmişti. O hâlde, Peygamber'in, onun zekâtını kabul etmemesi nasıl caiz olabilir?” denilirse, biz deriz ki:

Şöyle denilmesi uzak bir ihtimal değildir: Allah Teâlâ Hz. Peygamber'i (s.a), başkaları bundan ibret alsın ve böylece de zekâtlarını vermekten imtina etmesinler diye, Sa‘lebe'yi hor ve hakîr kılmak için zekâtını kabul etmekten men etmişti.

Şöyle de denilebilir: O, zekâtını ihlâslı bir biçimde değil, riya maksadıyla getirmişti: Allah Teâlâ, bunu Hz. Peygamber'e bildirdi, o da bundan dolayı o zekâtı kabul etmedi.

Şu da muhtemeldir: Allah, Onların mallarından sadaka al ki, bununla kendilerini temizlemiş (…) olasın (Tevbe/103) buyurup, böyle bir maksat da, münâfıklığı sebebiyle Sa‘lebe'de mevcut olmayınca, Hz. Peygamber (s.a), onun zekâtını almaktan geri durmuştur.[11]

80. Onlar için ister mağfiret dile, ister mağfiret dileme. Onlar için yetmiş kere mağfiret dilesen de yine Allah onları bağışlamayacaktır. Bu, onların Allah'ı ve Rasûlü'nü inkâr etmeleri nedeniyledir. Allah, fâsıklar kavmine kılavuzluk etmez.

81. O geri bırakılanlar, Allah'ın Elçisi'ne karşıt olarak oturmalarıyla ferahladılar ve mallarıyla, canlarıyla Allah yolunda cihad etmekten hoşlanmadılar, bir de, “Bu sıcakta savaşa çıkmayın” dediler. De ki: “Cehennem ateşi daha sıcaktır.” Keşke iyice kavrayıp anlayabilselerdi.

82. Artık kazandıkları günahın cezası olarak, çok az gülsünler, çok çok ağlasınlar.

83. Eğer Allah, seni onlardan bir tâifenin yanına döndürür de onlar çıkmak için senden izin isterlerse, de ki: “Artık siz hiçbir zaman benimle beraber asla çıkmayacaksınız. Ve hiçbir zaman benimle birlikte düşmanla savaşmayacaksınız. Şüphesiz siz ilkinden oturup kalmaktan hoşlanıyordunuz. Artık geride kalanlarla beraber oturup kalın!”

84. Ve onlardan ölen biri için destek olma, onun kabrinin üzerine dikilme. Şüphesiz onlar, Allah'a ve onun Elçisi'ne küfredenlerdir. Ve onlar, fâsık olarak ölmüşlerdir.

85. Onların malları ve evlatları da seni imrendirmesin. Allah, ancak onları dünyada bunlarla cezalandırmayı ve onlar kâfir iken canlarının güçlükle çıkmasını istiyor.

86-87. Ve “Allah'a iman edin ve Elçisi ile birlikte cihad edin” diye bir sûre indirildiği zaman, onlardan güç [mal, mülk, evlat] sahibi olanlar senden izin istediler ve “Bırak bizi oturanlarla beraber olalım” dediler. Geri kalanlarla birlikte olmayı seçtiler. Onların kalpleri de damgalandı/mühürlendi. Artık onlar iyice kavrayıp anlamazlar.

88. Fakat Elçi ve o'nunla beraber olan inanmış kimseler mallarıyla, canlarıyla cihad ettiler. Ve işte onlar, bütün hayırlar kendilerinin olanlardır. Ve işte onlar, felâh bulanların ta kendisidir.

89. Allah onlar için içinde sürekli kalanlar olarak, altından ırmaklar akan cennetler hazırladı. İşte bu, o çok büyük kurtuluştur.

90. Bedevî Araplardan özür beyân edenler, kendilerine izin verilmesi için geldiler. Allah'a ve Elçisi'ne yalan söyleyenler de oturup kaldılar. Bunlardan kâfir olan kimselere yakında çok acıklı bir azap dokunacaktır.

91-92. Allah ve Elçisi için samimi oldukları takdirde, zayıflara, hastalara ve de infak edecek bir şey bulamayan kimselere, bir de kendilerini bindiresin diye sana geldiklerinde, “Sizi üzerine bindirecek bir şey bulamıyorum” dediğin zaman, infak edecekleri bir şey bulamadıklarından dolayı üzülüp gözlerinden yaş döke döke geri dönüp giden kimselere bir günah yoktur. Muhsinler [iyilik, güzellik üretenler] aleyhine bir yol yoktur. Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.

93. Yol, ancak o, zengin oldukları hâlde senden izin isteyen kimselerin aleyhinedir. Bunlar geride kalanlarla birlikte olmaya razı oldular. Allah da onların kalpleri üzerine damga/mühür bastı. Bundan dolayı onlar bilmezler.

94. Kendilerine döndüğünüz zaman size özür beyân edecekler. De ki: “Özür beyân etmeyin. Size kesinlikle inanmayız. Allah bize, sizin haberlerinizden önemli haberler verdi.” Bundan sonra da Allah ve Elçisi işinizi görecektir. Daha sonra da görünmeyeni ve görüneni bilene [Allah'a] döndürüleceksiniz. Sonra da O, size yapmış olduklarınızı haber verecektir.

95. Kendilerine döndüğünüz zaman, onlardan mesafelenmeniz için, size Allah'a yemin edecekler. Siz de onlardan hemen mesafelenin. Şüphesiz onlar, pisliklidir. Kazandıklarının cezası olarak varacakları yer de cehennemdir.

96. Kendilerinden razı olasınız diye size yemin ederler. Artık eğer siz onlardan razı olursanız da bilin ki Allah, şüphesiz o fâsıklar toplumundan razı olmaz.

Bu âyet grubunda da münâfıklarla ilgili bilgiler, yaptıkları ve yapacakları işler açıklanmakta ve Rasûlullah'ın bu kesime nasıl davranması gerektiği bildirilmektedir.

Burada ilk önce münâfıkların Allah ve Rasûlü'nü inkâr etmeleri ve fâsık bir kavim olmaları nedeniyle Allah'ın onları bağışlamayacağı, o yüzden de Peygamber'in onlar için yalvarmasının faydası olmayacağı bildirilmiştir. Münâfıkların bu kötü âkıbeti, Nisâ sûresi'nde de konu edilmişti:

Mü’minlerin astlarından küfre sapanları velî edinen şu münâfıklara, şüphesiz, çok acıklı bir azabın kendileri için olduğunu müjdele! Onların yanında izzet [onur ve yücelik] mi arıyorlar? Oysa izzetin [onur ve yüceliğin] tümü Allah'ındır. (Nisâ/138-139)

Şüphesiz ki münâfıklar –tevbe edenler, düzeltenler, Allah'a sıkıca sarılanlar ve dinlerini Allah için arıtan kimseler müstesna; artık bunlar, mü’minlerle beraberdirler. Ve Allah, mü’minlere büyük bir ecir verecektir– ateş'ten, en aşağı tabakadadırlar. Sen de onlara bir yardım edici bulamazsın. (Nisâ/145-146)

Daha sonra bu münâfıkların bir grubunun, Allah'ın Elçisi'ne karşıt olarak oturmalarıyla ferahlandıkları ve mallarıyla-canlarıyla Allah yolunda cihad etmekten hoşlanmadıkları ve “Bu sıcakta savaşa çıkmayın” dedikleri bildirilip onlara şöyle denilmiştir: “Cehennem ateşi daha sıcaktır.” Keşke iyice kavrayıp anlayabilselerdi. Artık kazandıkları günahın cezası olarak, çok az gülsünler, çok çok ağlasınlar.

Bu teşhir ve uyarıdan sonra da Rasûlullah'a şu emirler verilmiştir: Eğer Allah, seni onlardan bir tâifenin yanına döndürür de onlar çıkmak için senden izin isterlerse, de ki: “Artık siz hiçbir zaman benimle beraber asla çıkmayacaksınız. Ve hiçbir zaman benimle birlikte düşmanla savaşmayacaksınız. Şüphesiz siz ilkinden oturup kalmaktan hoşlanıyordunuz. Artık geride kalanlarla beraber oturup kalın!” Ve onlardan ölen biri için destek olma, onun kabrinin üzerine durma. Şüphesiz onlar, Allah'a ve O'nun Elçisi'ne küfredenlerdir. Ve onlar, fâsık olarak ölmüşlerdir. Onların malları ve evlatları da seni imrendirmesin. Allah, ancak onları dünyada bunlarla cezalandırmayı ve onlar kâfir iken canlarının güçlükle çıkmasını istiyor. Ve “Allah'a iman edin ve Elçisi ile birlikte cihad edin” diye bir sûre indirildiği zaman, onlardan güç [mal, mülk, evlat] sahibi olanlar senden izin istediler ve “Bırak bizi oturanlarla beraber olalım” dediler. Geri kalanlarla birlikte olmayı seçtiler. Onların kalpleri de damgalandı/mühürlendi. Artık onlar iyice kavrayıp anlamazlar.

Münâfıklarla ilgili açıklamalardan sonra, bunların karşıtı olan mü’minlerle ilgili bilgiler verilmiştir: Fakat Elçi ve o'nunla beraber olan inanmış kimseler mallarıyla, canlarıyla cihad ettiler. Ve işte onlar, bütün hayırlar kendilerinin olanlardır. Ve işte onlar, felâh bulanların ta kendisidir. Allah onlar için içinde sürekli kalanlar olarak, altından ırmaklar akan cennetler hazırladı. İşte bu, o çok büyük kurtuluştur.

Bu açıklamalardan sonra Rasûlullah'a, gelişecek bazı olaylar önceden haber verilmekte ve bunlar karşısında nasıl davranması gerektiği bildirilmektedir: Bedevî Araplardan özür beyân edenler, kendilerine izin verilmesi için geldiler. Allah'a ve Elçisi'ne yalan söyleyenler de oturup kaldılar. Bunlardan kâfir olan kimselere yakında çok acıklı bir azap dokunacaktır. Allah ve Elçisi için samimi oldukları takdirde, zayıflara, hastalara ve de infak edecek bir şey bulamayan kimselere, bir de kendilerini bindiresin diye sana geldiklerinde, “Sizi üzerine bindirecek bir şey bulamıyorum” dediğin zaman, infak edecekleri bir şey bulamadıklarından dolayı üzülüp gözlerinden yaş döke döke geri dönüp giden kimselere bir günah yoktur. Muhsinler [iyilik, güzellik üretenler] aleyhine bir yol yoktur. Allah, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir. Yol, ancak o, zengin oldukları hâlde senden izin isteyen kimselerin aleyhinedir. Bunlar geride kalanlarla birlikte olmaya razı oldular. Allah da onların kalpleri üzerine damga/mühür bastı. Bundan dolayı onlar, bilmezler. Kendilerine döndüğünüz zaman size özür beyân edecekler. De ki: “Özür beyân etmeyin. Size kesinlikle inanmayız. Allah bize, sizin haberlerinizden önemli haberler verdi.” Bundan sonra da Allah ve Elçisi işinizi görecektir. Daha sonra da görünmeyeni ve görüneni bilene [Allah'a] döndürüleceksiniz. Sonra da O, size yapmış olduklarınızı haber verecektir. Kendilerine döndüğünüz zaman, onlardan mesafelenmeniz için, size Allah'a yemin edecekler. Siz de onlardan hemen mesafelenin. Şüphesiz onlar pisliklidir. Kazandıklarının cezası olarak varacakları yer de cehennemdir. Kendilerinden razı olasınız diye size yemin ederler. Artık eğer siz onlardan razı olursanız da bilin ki Allah, şüphesiz o fâsıklar toplumundan razı olmaz.

Ve onlardan ölen biri için destek olma, onun kabrinin üzerine dikilme. Şüphesiz onlar, Allah'a ve O'nun Elçisi'ne küfredenlerdir. Ve onlar, fâsık olarak ölmüşlerdir âyeti [84. âyet], târihî bilgilere göre Tebük seferi'nden kısa bir süre sonra ölen münâfıkların lideri Abdullah ibn Ubey'in ölümü üzerine nâzil olmuş ve ona ölüm desteği (bugünkü cenaze namazının aslı) verilmemesi istenmiştir. Târihî belgelerde yer aldığına göre samimi bir Müslüman olan Abdullah ibn Ubey'in oğlu Abdullah, Rasûlullah'tan babasına kefen yapmak üzere gömleğini istedi. Rasûlullah bu isteği cömertçe yerine getirdi. Daha sonra Abdullah o'ndan babasının cenazesini kaldırmasını istedi. Rasûlullah bunu da kabul etti. İşte bu sırada bu âyet indi ve Rasûlullah o münâfığın cenazesiyle ilgilenmedi.

Bu âyet, tüm zamanların mü’minlerine de kâfirlerin cenazeleriyle ilgilenmeme yükümlülüğü getirmiştir.

97. Bedevî Araplar, inkâr ve münâfıklık bakımından daha çetin; Allah'ın, Elçisi'ne indirdiklerinin sınırlarını bilmemeye daha yatkındırlar. Allah da, en iyi bilen, en iyi ilke koyandır.

98. Bedevî Araplardan kimi de var ki, infak ettiğini zorla ödenmiş borç sayar ve size belâlar bekler. –O çirkin belâ kendi üzerlerine!– Ve Allah, en iyi işitendir, en iyi bilendir.

99. Yine bedevî Araplardan kimi de vardır ki, onlar, Allah'a ve âhiret gününe inanır ve harcadığını Allah katında yakınlıklar ve Elçi'nin destekleri edinir [sayar]. Gözünüzü açın! Şüphesiz bu, onlar için bir yakınlıktır. Allah onları yakında rahmetine girdirecektir. Şüphesiz Allah ğafûr'dur, rahîm'dir.

Bu paragrafta bedevî Arapların bir kısmının, yerleşik Araplara göre daha kaba, daha anlayışsız, daha dikbaşlı [vahşi, yabani] oldukları bildiriliyor. Bunlar yasa tanımayan, her istediğini yapan kimselerdir. Bunlardan kimisi, Allah'ın, Elçisi'ne indirdiklerinin sınırlarını bilmemeye daha yatkındır; kimisi de, infak ettiğini zorla ödenmiş borç sayar ve Müslümanlar için belâlar bekler; kimisi de, Allah'a ve âhiret gününe inanır ve harcadığını Allah katında yakınlıklar ve Elçi'nin destekleri edinir [sayar].

100. Muhâcir ve Ensâr'dan ilk önce öne geçenler ve iyileştirme-güzelleştirme ile onları izleyen kimseler; Allah onlardan razı oldu, onlar da O'ndan razı oldular. Ve O [Allah], onlara, içlerinde temelli kalıcılar olarak altlarından ırmaklar akan cennetler hazırladı. İşte bu, büyük bir kurtuluştur.

Müşrik ve münâfıkların durumlarına ait bilgilerden sonra onların karşıtı olan mü’minler [Allah yolunda malını-canını feda etmiş örnek öncüler ve iyileştirme-güzelleştirme faaliyeti kapsamında onları izleyenler] konu edilmiş ve övülmüşlerdir.

Burada övülenlerin, sadece ilk Muhâcirler ve onları izleyenler [Muhâcirler ve Hudeybiye günü'nde Rıdvan Biati'nde bulunan Ensâr] olarak kabul edilmesi yanlış olur. Zira bu övgü, İslâmî faaliyeti sürdüren, İslâm'ın yayılmasına zemin hazırlayan fedakâr ve vefakâr kimselerin hepsine şamildir.

101. Ve yanınızda bedevî Araplardan münâfıklar var. Medîne halkından da münâfıklığa iyice alışmış olanlar var. Onları sen bilmezsin, Biz biliriz onları. İki kez azap edeceğiz onlara, sonra da çok büyük bir azaba döndürüleceklerdir.

102. Diğerleri de günahlarını itiraf ettiler. Sâlih bir amelle diğer kötüyü karıştırdılar. Olur ki Allah onların tevbelerini kabul eder. Şüphesiz Allah ğafûr'dur, rahîm'dir.

103. Onların mallarından sadaka al ki, onunla [sadaka ile] kendilerini temizlersin ve arındırırsın. Bir de onlara destek ol. Şüphesiz senin desteğin onlar için bir huzurdur. Allah en iyi işitendir, en iyi bilendir.

104. Onlar, Allah'ın, kullarından tevbeyi kabul ettiğini, sadakaları aldığını ve Allah'ın, tevbeleri çok kabul edenin ve çok merhamet edenin ta kendisi olduğunu bilmediler mi?

105. Ve de ki: “İşleyin! Artık Allah, Elçisi ve mü’minler işlerinizi görecektir. Ve siz görünmeyeni ve görüneni bilene [Allah'a] döndürüleceksiniz. Sonra O, işlemiş olduklarınızı size haber verecektir.

106. Ve diğerleri, Allah'ın emrine bırakılmış olanlardır. O, ya kendilerini azaplandırır ya da tevbelerini kabul eder. Ve Allah en iyi bilendir, en iyi yasa koyandır.

Örnek ve öncü mü’minlerle ilgili açıklamalardan sonra konu yine münâfıklara getirilmiş, ardından da Rasûlullah ve mü’minlerin onlarla ilişkilerinin nasıl olması gerektiği bildirilmiştir.

Mü’minlerin yanında Medînelilerden ve bedevî Araplardan –Allah'ın bilip de Rasûlullah ve mü’minlerin bilmediği– katmerli münâfıklar vardır. Onlar iki kez azap çekecekler, sonra da çok büyük bir azaba döndürüleceklerdir. Bunlara nasıl iki kez azap edileceğini 55. âyetin tahlilinde açıklamıştık.

Rasûlullah'ın yanında bir de günahlarını itiraf edenler [sâlih bir amelle diğer kötüyü karıştıranlar] vardır. Allah onların tevbelerini kabul edebilir.

Bunların mallarından sadaka alınmalı ki, onunla [sadaka ile] onlar temizlensinler. Bir de onlara destek olunmalı. Şüphesiz Elçi'nin desteği onlar için bir huzurdur.

Bu âyetlerin nüzûl sebebi hakkında şu nakledilmiştir:

Bu âyet-i kerîme Tebük gazvesi'nden geri kalan 10 kişi hakkında inmiştir. Bunların yedisi kendilerini mescidin direklerine bağlamışlardı. Katâde de buna yakın bir görüş ifade etmiş ve şöyle demiştir: “Yüce Allah'ın, Mallarından bir sadaka al... (Tevbe/103) âyeti de bunlar hakkında inmiştir.” Bunu da el Mehdevî nakletmektedir. Zeyd b. Eslem, “Bunlar 8 kişi idi” der. 6 kişi oldukları, 5 kişi oldukları da söylenmiştir. Mücâhid ise der ki: “Âyet-i kerîme yalnızca Ensâr'dan Ebû Lübâbe hakkında, onun Kurayzaoğulları ile başından geçen olay ile ilgili olarak inmiştir. Şöyle ki: Kurayzaoğulları Ebû Lübâbe ile Allah ve Rasûlü'nün hükmünü kabul ederek kalelerinden inmeleri hususunda konuşmuşlar, o da inip bu hükmü kabul ettikleri takdirde, Peygamber'in (s.a) kendilerini keseceğini anlatmak kastı ile boğazına işaret etmişti. Bu durumu açığa çıkınca, tevbe edip pişman olmuş, kendisini mescidin direklerinden birisine bağlamış ve Allah kendisini affedinceye yahut bu hâlde ölünceye kadar yemek yememek, bir şey içmemek üzere yemin etmişti. Yüce Allah onu affedinceye kadar bu şekilde devam etti ve bu âyet-i kerîme indi. Rasûlullah (s.a) da çözülmesi için emir verdi.” Bunu Taberî Mücâhid'den naklettiği gibi İbn İshâk da Sîret'inde daha kapsamlı olarak nakletmiştir.[12]

Onlarla ilgili Rasûlullah'a bilgi ve emirler verildikten sonra onlara sitemkâr mesajlar verilmektedir: Onlar, Allah'ın, kullarından tevbeyi kabul ettiğini, sadakaları aldığını ve Allah'ın, tevbeleri çok kabul edenin ve çok merhamet edenin ta kendisi olduğunu bilmediler mi?” İşleyin! Artık Allah, Elçisi ve mü’minler işlerinizi görecektir. Ve siz görünmeyeni ve görüneni bilene [Allah'a] döndürüleceksiniz. Sonra O, işlemiş olduklarınızı size haber verecektir.

Bu grubun dışında bir de Rasûlullah'ın hiç ilgilenmeyeceği, bütünüyle Allah'a havale edeceği bir grup daha vardır: Ve diğerleri, Allah'ın emrine bırakılmış olanlardır. O, ya kendilerini azaplandırır ya da tevbelerini kabul eder. Ve Allah en iyi bilendir, en iyi yasa koyandır.

Bu grupla ilgili de kaynaklarda şu olay nakledilir:

İbn Abbâs (r.a) şöyle demiştir: Bu âyet, Ka‘b ibn Mâlik, Mürare ibnu'r-Rebî ve Hilal ibn Ümeyye hakkında nâzil olmuştur. Ka‘b, “Medîne'deki en hızlı deve benimdir; bu sebeple, dilediğimde Hz. Peygamber'e ulaşırım” der ve günlerce gecikir. Daha sonra da, Hz. Peygamber'e ulaşmaktan ümidini keser ve yaptığı şeye pişman olur; aynı şekilde arkadaşları da. Hz. Peygamber (s.a), Medîne'ye geri döndüğünde Ka‘b'a, Hz. Peygamber'e git ve yaptığından dolayı o'ndan özür dile” denildiğindeyse o, “Hayır, tevbenin kabulüne dair bir hüküm, âyet nâzil olmadıkça gitmeyeceğim vallahi” der. Diğer iki arkadaşı ise, Hz. Peygamber'e giderek özür beyânında bulunurlar. Hz. Peygamber onlara, “Sizin, bana katılmayarak geride kalmanızın sebebi nedir?” dediğinde onlar, “Hatadan başka bir mazeretimiz, hakklı gerekçemiz yoktur” cevabını verirler. Bunun üzerine Cenâb-ı Hakk'ın, Savaşa gitmeyenlerden diğer birtakımı da Allah'ın emrine intizaren hakklarındaki hüküm ertelenmiştir âyeti nâzil olur.[13]

Bunun üzerine, bu âyetin nüzûlünden sonra Hz. Peygamber onları (hakklarında hüküm ininceye kadar bir yerde) durdurtur. İnsanları, onlarla oturup kalkmaktan men eder; onlara, hanımlarından ayrılmalarını ve onları, ana-babalarının yanına yollamalarını emreder. Derken, kendisine yiyecek getirmek arzusuyla, Hilâl'in hanımı gelir; çünkü Hilâl, son derece yaşlı bir kimsedir. Sadece ona izin verilir. Şam'dan ise bir elçi gelmiş, Ka‘b'ı kendilerine [Bizans'a] katılmaya teşvik etmektedir. Bunun üzerine Ka‘b, “Yaptığım hata öyle bir dereceye ulaşmıştır ki, müşrikler bile benden bir şey umar hale geldiler. Onca genişliğine rağmen. yeryüzü bana dar geldi” der. Hilâl ibn Ümeyye ise öylesine ağladı ki, gözlerinin kör olacağından korkuldu. Elli gün geçtikten sonra, onların tevbelerinin kabul edildiğine dair, Allah, Peygamberi'nin tevbesini kabul buyurdu (Tevbe/117) ve, Savaştan geri bırakılan üç kişinin (tevbelerini de kabul etti) (Tevbe/118) âyetleri nâzil oldu.[14]

107. Ve zarar vermek, kâfirlik etmek, Müslümanların arasına ayrılık sokmak ve daha önce Allah ve Elçisi'ne karşı savaş açmış olanlara gözcülük etmek için mescit yapan şu kimseler; … “Biz en güzelden başka bir şey istemedik” diye yemin de ederler. Allah da tanıklık eder ki, şüphesiz bunlar, kesinlikle yalancılardır.

108. Sen onun içinde ebediyen dikilme [görev yapma]! İlk gününde takvâ üzerine kurulan mescit, elbette içinde dikilmene [görev yapmana] daha layıktır. Onun içinde arınmayı seven er kişiler vardır. Allah da arınıcıları sever.

109. Peki, temelini Allah'tan takvâ ve hoşnutluk üzerine kurmuş olan kimse mi hayırlıdır, yoksa temelini yıkılmak üzere olan bir uçurumun kenarına kurup da onunla birlikte cehennemin ateşine yuvarlanan mı? Ve Allah, zâlimler toplumuna kılavuz olmaz.

110. Onların kalpleri parça parça olmadıkça, o kurdukları temelleri, kalplerinde bir kuşku olarak kalıp kaybolmayacaktır. Ve Allah, en iyi bilendir, en iyi yasa koyandır.

Bu paragrafta da münâfıklar, onların faaliyetleri ve onlara karşı nasıl tavır alınması gerektiği açıklanmıştır. Buna göre, münâfıklardan bir grup, zarar vermek, kâfirlik etmek, Müslümanların arasına ayrılık sokmak ve daha önce Allah ve Elçisi'ne karşı savaş açmış olanlara gözcülük etmek için mescit yapmışlar; bu amaçla sürdürdükleri faaliyetlerini de, “Biz en güzelden başka bir şey istemedik” diye yeminler ederek örtmeye yeltenmişlerdir. Bunlar, yalancı kimselerdir, Allah bunun şâhididir. Onların kalpleri parça parça olmadıkça, o kurdukları temelleri, kalplerinde bir kuşku olarak kalıp kaybolmayacaktır. Ve Allah, en iyi bilendir, en iyi yasa koyandır.

Bu ifşadan sonra Rasûlullah, onların oyununa gelmemesi hususunda uyarılıyor: Sen onun içinde ebediyen dikilme [görev yapma]! İlk gününde takvâ üzerine kurulan mescit, elbette içinde dikilmene [görev yapmana] daha layıktır. Onun içinde arınmayı seven er kişiler vardır. Allah da arınıcıları sever. Peki, temelini Allah'tan takvâ ve hoşnutluk üzerine kurmuş olan kimse mi hayırlıdır, yoksa temelini yıkılmak üzere olan bir uçurumun kenarına kurup da onunla birlikte cehennemin ateşine yuvarlanan mı? Ve Allah, zâlimler toplumuna kılavuz olmaz.

Âyet-i kerîme, rivâyet edildiğine göre, Ebû Âmir er-Râhip hakkında inmiştir. Çünkü sözü geçen bu kişi, Bizans Kayserinin yanına gitmiş, orada Hristiyanlığı kabul etmiş, Kayser de, kendilerine pek yakında yanlarına geleceğine dair söz vermişti. Bunun üzerine onlar da orada Kayser'in gelişini gözetleyip beklemek üzere Mescid-i Dırar'ı inşa ettiler.[15]

[Taner]

Tefsir âlimleri derler ki: Amr b. Avfoğulları Kubâ mescidi'ni inşa ettiler ve Hz. Peygamber'den yanlarına gelmesi ricasında bulundular. O da onlara gelip Kuba'da namaz kıldı. Kardeşleri Ğunm b. Avfoğulları onları kıskanarak, “Biz de bir mescit yapacağız ve Peygamber'e (s.a) haber gönderip, kardeşlerimizin mescidinde namaz kıldığı gibi bizim de mescidimizde namaz kılmak üzere gelmesini rica edeceğiz. Daha sonra da Ebû Âmir, Şam'dan geldiği takdirde bu mescitte namaz kıldırır” diyerek Peygamber'e (s.a) gittiler. O sırada Hz. Peygamber Tebük'e çıkmak üzere hazırlık yapıyordu. Hz. Peygamber'e, “Ey Allah'ın Rasûlü!” dediler, “Biz, ihtiyacı olan hastalar ve yağmurlu geceler için bir mescit inşa ettik. Bizim için gelip orada namaz kılmanı ve mübarek olması için dua etmeni arzuluyoruz.” Bunun üzerine Peygamber (s.a) şöyle buyurdu: “Şimdi ben yola çıkmak üzereyim ve meşgul bir hâldeyim. Dönecek olursak, size gelir ve sizin için orada namaz kılarız.”

Peygamber (s.a) Tebuk'ten döndüğünde yanına geldiler. Kendileri de mescidi bitirmiş bulunuyorlardı. Orada Cuma, Cumartesi ve Pazar günü de namaz kılmışlardı. Hz. Peygamber yanlarına gitmek maksadıyla giymek üzere gömleğinin getirilmesini istedi. Bu sefer Mescid-i Dırar'ın durumunu bildiren Kur’ânî buyruklar nâzil oldu. Bunun üzerine Hz. Peygamber, Mâlik b. ed-Duhşum, Ma’n b. Adiy, Âmir b. es-Seken ile Hz. Hamza'yı öldürmüş olan Vahşi'yi çağırarak şöyle dedi: “Halkı zâlim olan şu mescide gidin; onu yıkın ve yakın.” Onlar da hemen yola koyuldular. Mâlik b. ed-Duhşum evinden bir miktar alevli ateş aldı. Hep birlikte gidip mescidi yaktılar, yıktılar. Bu mescidi inşa edenler 12 kişi idiler: Amr b. Avfoğulları'ndan birisi olan Ubeyd b. Zeydoğulları'ndan Hizam b. Hâlid –ki, Dırar Mescidi onun evine ait arsada yapılmıştı–, Muattib b. Kuşeyr, Ebû Hubeybe b. el-Ezar, Amr b. Avfoğulları'ndan Sehl b. Huneyf'in kardeşi Abbâd b. Huneyf, Câriye b. Âmir, onun iki oğlu Mucemmi ve Zeyd, Nebtel b. el-Hâris, Bahzec, Becâd b. Osman ve Vedia b. Sâbit. Salebe b. Hâtıb da aralarında zikrolunmaktadır.[16]

Bu pasajda, târihe “Mescid-i Dırar” diye geçen hâdise nakledilmiştir. Bu konuya dair İbn Kesîr ve Mevdûdî'nin derlemelerini naklediyoruz:

...Allah ve Rasûlü ile savaşmış olan... Medîne'de Hazrec kabilesine mensup Ebû Âmir'dir. O Hz. Peygamber'in (s.a) hicretinden önce câhiliye döneminde Hristiyan bir râhip olmuştu. Kutsal metinler hakkındaki bilgisinden dolayı meşhur bir âlim ve dindar bir râhip olarak çok saygı görüyordu. Fakat âlim olması ve zâhitliği onu gerçeğe götüreceği yerde bilakis buna engel olmaktaydı. Bundan dolayı, İslâm'ı inkâr etmekle kalmayıp aynı zamanda Hz. Peygamber (s.a) ve o'nun davetinin de amansız düşmanı olmuştu. Zira o, Hz. Peygamber'i (s.a) papazlığın “mukaddes vazifesi”ne rakip olarak görüyordu. Kureyş'in gücünün Hz. Peygamber (s.a) ve davetini ezip yok etmeye kafi geleceği ümidi ile Ebû Âmir önceleri Hz. Peygamber'i önemsemedi. Fakat Kureyş ordusunun Bedir harbi'nde tam bir hezimete uğradığını gördüğü zaman artık daha fazla bu hareketi görmezlikten gelemezdi. Bundan dolayı da İslâmî harekete karşı şiddetli bir fesat kampanyası başlattı.

Böylece Medîne'den ayrılarak, İslâm'a karşı teşvik ve tahriklerde bulunmak üzere çeşitli kabileleri ziyaret etti. Uhud savaşı'nın meydana gelmesine sebep olan kişilerden birisi de bu Ebû Âmir'dir. Uhud savaşı'nın yapıldığı yerde bazı çukurlar kazdırdığı ve Hz. Peygamber'in (s.a) bu çukurlardan birinin içine düşüp yaralandığı da rivâyet edilir. Daha sonra Ahzâb savaşı'nda Medîne'yi işgal etmeye gelen orduların teşkilatlandırılmasında da önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca, bu Hristiyan râhip Huneyn harbi'ne kadar meydana gelen bütün savaşlarda, İslâm'a karşı müşriklere destek sağlamada aktif olarak faaliyette bulunmuştu. En sonunda Arabistan'da, İslâm'ın hamlesini durdurulabilecek hiçbir güç kalmadığını anlayınca Arabistan Yarımadası'nı terk etti ve Medîne'den yükselmekte olan “tehlike” konusunda Roma Kayserini uyarmaya gitti. Roma Kayserinin, Hz. Peygamber'in (s.a) Tebük seferine mukabil Arabistan'ı istila etmek için hazırlıklara başlaması, Ebû Âmir'in gösterdiği çabaların bir sonucudur.

Şimdi, Hakk Davet'e zarar vermek üzere inşa edilmiş olan “caminin” yapılmasının gerisinde yatan gerçeği bir düşünelim: Medîne'de bulunan münâfıkların bir bölümü İslâm'a karşı çirkin faaliyetlerin hepsinde Ebû Âmir'le yakından işbirliği yapmışlardı. Ayrıca, Roma Kayseri ve diğer Kuzey Arabistan Hristiyan devletlerinden askerî yardım koparılması için “manevî” nüfuzunu kullanması hususunda da onunla anlaşmışlardı. Binaenaleyh Ebû Âmir, Arabistan'a saldırması konusunda Kayser'i ikna etmek için gitmeye hazırlandığı sırada, onlar da kendilerini ayrı bir hizip olarak örgütleyebilmeleri için emin bir toplanma yeri olarak işlev görecek bir “cami” yapma plânı tasarladılar. Çünkü bu sayede, din maskesi altında şeytânca faaliyetler yürüttüklerini kimse fark etmeyecekti. Ayrıca, bu mescit Ebû Âmir'in ajanlarının yolcu ve dilenci gibi gözükerek hiçbir şüphe uyandırmadan kalabilecekleri bir karargâh olarak da hizmet görecekti.

Aslında, biri Kuba'daki Kuba Mescidi ve diğeri Mescid-i Nebevî olmak üzere Medîne'de hâlen iki mescit zaten bulunmaktaydı. Şehirde üçüncü bir mescide ihtiyaç olmadığı gün gibi aşikârdı. Bunu münâfıkların kendileri de biliyorlardı, bundan dolayı üçüncü bir mescide ihtiyaç olduğunu göstermek üzere birtakım nedenler uydurmaya başladılar. Bu maksada binaen, Hz. Peygamber'e (s.a) gittiler ve “Bu bölgenin halkı ve bilhassa yaşlı, hasta, sakat olanlarımız için, kış mevsimi ve yağmurlu havalarda bu iki mescitten birisine, günde beş defa gidip gelmelerinin çok zor olduğu için bir başka mescide ihtiyacımız vardır. Bundan dolayı, Kuba Mescidi ve Mescid-i Nebevî'den uzak bir mahallede oturan ve namazlarını cemaatle kılmak isteyen bu kimselere yeni bir mescit yapmayı arzu ediyoruz” dediler.

Böylece bu fitne-fesat odakları, güya temiz niyetlerinden kaynaklanan söz konusu istekleri neticesinde yeni bir cami yaptılar. Daha sonra Hz. Peygamber'e (s.a) gelerek, “Efendimiz! Yeni mescidimize gelmenizi ve açılış merasimi olarak ilk cemaatle namazı sizin kıldırmanızı rica ediyoruz” dediler. Fakat Rasûlullah (s.a), “Şu an, Tebük'e yapılacak sefer hazırlıklarıyla meşgulüm. Konuyu sefer dönüşünde düşünürüm” diyerek teklifin yerine getirilmesini bir süre erteledi. Daha sonra Hz. Peygamber (s.a) Tebük'e sefere çıkınca bu münâfıklar da, haince seri faaliyetlerine başladılar. Bu yeni mescitle kendilerini teşkilatlandırmaya ve İslâm'a karşı komplolar düzenlemeye devam ettiler. Hararetle bekledikleri Müslümanların yenildiği ve Romalıların onları bütünüyle imha ettikleri haberini alır-almaz Abdullah b. Ubey'i kendilerine kral yapmayı kararlaştırdılar. Fakat Tebük'te olanlar ise bunların bütün umutlarını boşa çıkarmıştı. Daha sonra seferden dönüş esnasında, Medîne'ye yakın Zi-Evan denilen yerde bu âyetin inmesiyle Hz. Peygamber (s.a) şehre girmeden önce bu “mescidi” yerle bir etmek üzere birkaç kişiyi bulunduğu mahalle gönderdi.[17]

Dırâr Mescidi Bu âyetlerin nüzûl sebebi şöyledir: Allah Rasûlü'nün (s.a) Medîne'ye gelmesinden önce orada Hazrec kabilesinden Ebû Âmir er-Râhip isminde birisi vardı. Câhiliye devrinde Hristiyan olmuş, Kitab Ehlinin ilmini okumuş ve câhiliye devrinde ibâdet etmiş olup Hazrec kabilesi içinde büyük bir yer sahibiydi. Allah Rasûlü (s.a) Medîne'ye muhâcir olarak gelip Müslümanlar o'nun etrafında toplanınca, îslâm kelimesi en yüce olunca, Allah Teâlâ Bedir günü onları üstün kılınca, lanetli Ebû Âmir hiddetinden dilini gösterdi ve düşmanlığını ızhâr etti, düşmanlara yardımcı oldu ve Kureyşli müşriklere, Mekke kâfirlerine kaçıp gitti. Onları Allah Rasûlü'ne (s.a) karşı harbe teşvik etti. Arap kabilelerinden onlara muvafakat edenler toplanıp da Uhud senesinde Müslümanlara karşı çıktıkları zaman Müslümanların başına gelenler gelmiş, Allah onları imtihan etmiş ve sonuçta güzel âkıbet muttakilerin olmuştu. Bu fâsık, her iki saf arasına çukurlar kazmıştı. Allah Rasûlü (s.a) o gün bunlardan birine düşmüş ve yaralanmıştı. Yüzü yaralanmış, sağ alt çenesinin ön dişi kırılmış, başı yarılmıştı. Bu Ebû Âmir savaşın başlangıcında kendi kavmi olan Ensâr'a doğru ilerlemiş, onlara hitap ederek onları kendine yardıma ve muvâfakata meylettirmek istemişti. Onun sözünü [sesini] tanıdıklarında, “Ey fâsık, ey Allah'ın düşmanı! Allah senin gözünü aydın etmesin” demişler, üzerine yürüyüp dövmeye kalkışmışlardı. O, “Benden sonra andolsun kavmime bir kötülük isabet etmiş” diyerek dönmüştü. Mekke'ye firarından önce Allah Rasûlü (s.a) onu Allah yoluna çağırıp, ona Kur’ân okurdu. O ise Müslüman olmamakta diretir inat ederdi. (Firarından sonra) Hz. Peygamber, (onun imandan) uzak, kovulmuş olarak ölmesi için ona beddua etti de bedduası tuttu. Uhud'da iş bitip de Allah Rasûlü'nün (s.a) durumunun devamlı bir yükselme içinde olduğunu görünce; Ebû Âmir, Hz. Peygamber'e karşı yardım istemek üzere Rûm kralı Hirakl'e gitti. Hirakl, ona vaatte bulunup ümit verdi. O da Hirakl'in yanında (bir süre) ikâmet etti. Orada iken kavmi olan Ensâr içinde nifak ve şüphe içinde bulunan bir gruba yazıp onlara vaatlerde bulundu. Allah Rasûlü (s.a) ile savaşacak bir ordu ile birlikte onların yanına geleceği, ona gâlip geleceğini bildirdi ve durumu tersine çevireceği konusunda ümit verdi. Mektuplarını iletmek üzere kendisinin yanından gelecek kimselerin sığınabilmesi için bir yer yapmalarını emretti. Burası daha sonra onların yanına geldiğinde onun için bir gözetleme yeri olacaktı. Kuba mescidi civarında bir mescit inşâsına başladılar. Yapılarını kurup tahkim ettiler. Bu işi Hz. Peygamber'in (s.a) Tebük'e çıkışından önce bitirdiler ve Allah Rasûlü'nün gelerek mescitlerinde kılacağı namazla bu mescidi makbul saydığına delil olarak kullanmak üzere gelmesini ve mescitlerinde namaz kılmasını istediler. Bu mescidi sadece içlerindeki zayıf ve hastalıklıların soğuk ve yağmurlu gecelerde namaz kılmaları için yaptıklarım söylediler. Allah Teâlâ Peygamberini orada namaz kılmaktan korudu da, “Şimdi biz sefere çıkmak üzereyiz. Fakat Allah dilerse döndüğümüzde” buyurdu. Allah Rasûlü (s.a) Tebük'den Medîne'ye dönmek üzere yola çıktığında, onlarla arasında bir gün ya da bir günün bir bölümü kadar zaman kalmışken Mescid-i Dırâr'la ilgili vahiy geldi ve bu mescidi bina edenlerin, bu mescitleriyle ilk günden takvâ üzerine kurulmuş olan Kuba mescidindeki mü’minler cemaatini bölme ve küfür maksadı taşıdıkları bildirildi. Allah Rasûlü Medîne'ye gelişinden önce bu mescidi yıkmak üzere adam gönderdi. İbn Abbâs'tan rivâyetle, Zarar vermek, küfretmek... üzere bir mescit edinenler... âyeti hakkında Ali ibn Ebî Talha der ki: Bunlar Ensâr'dan bir gruptur. Bir mescit kurmak istediler. Ebû Âmir onlara, “Bir mescit bina edin. Gücünüz yettiğince kuvvet ve silâh hazırlayın. Ben Rûm kralı Kayser'e gidiyorum. Rûm diyarından bir ordu getireceğim, Muhammed ve ashâbını (Medîne'den) çıkaracağım” dedi. Mescitlerini bitirdiklerinde Hz. Peygamber'e gelip “Mescidimizin inşâsını bitirdik, senin orada namaz kılmanı ve bize bereketle dua etmeni isteriz” dediler. Bunun üzerine Allah Teâlâ, Orada asla (namaza) durma. İlk gününden takvâ üzerine kurulmuş olan mescit, içinde namaza durmana daha uygundur... Allah zâlimler güruhunu hidâyete erdirmez âyetlerini indirdi. Sa‘îd ibn Cübeyr, Mücâhid, Urve ibn Zübeyr, Katâde ve âlimlerden bir çoğundan bu şekilde rivâyet edilmiştir. Muhammed ibn İshâk ibn Ye’sâr'ın Zührî kanalıyla... Âsım ibn Ömer ibn Katâde ve başkalarından rivâyetine göre; onlar, şöyle demiştir: Allah Rasûlü Tebük'ten gelişinde Medîne'ye bir günden az bir mesafede bulunan Zû Evân'da konakladı. Daha önce o, Tebük için hazırlanırken Mescid-i Dırâr'ın sahipleri o'na gelmişler ve, “Ey Allah'ın Elçisi! Biz hastalıklı ve ihtiyaçlı kimseler için yağmurlu ve soğuk gecelerde (namaz kılmaları için) bir mescit inşâ ettik. Gelip orada bize namaz kıldırmanı isterdik” dediler. Hz. Peygamber, “Ben şimdi yola çıkmak üzereyim ve meşgulüm –veya buna benzer bir söz söyledi– Allah diler de gelirsek [dönersek] size gelir ve orada size namaz kıldırırım” buyurdu. (Dönüşünde) Zû Evân'da konakladığında bu mescidin haberi [Mescid-i Dırâr olduğu] nâzil olunca Allah Rasûlü (s.a) Sâlim ibn Avf oğulları'ndan Mâlik ibn ed-Duhşum ve Ma’n ibn Adiyy'i –veya Bil’aclân kabilesinden olan kardeşi Âmir ibn Adiyy'i– çağırdı ve, “Gidin, halkı zâlim olan şu mescidi yıkın ve yakın” buyurdu. Süratle çıkıp Mâlik ibn ed-Duhşum'un topluluğu olan Sâlim ibn Avfoğulları'na geldiler. Mâlik, Ma’n'a, “Beni bekle, ailemden sana ateş getireyim” dedi. Ailesinin yanına girip yapraklı bir hurma dalı aldı, onu yaktı, sonra çıkıp hızla gittiler ve mescide girdiler. Mescit halkı mescidin içindeydi. Mescidi yaktılar, yıktılar. İçindekiler kaçıp dağıldı. İşte onlar hakkında Kur’ân'dan, Zarar vermek, küfretmek üzere bir mescit edinenler... âyetleri nâzil oldu. Ve râvî kıssanın devamını sonuna kadar zikretti. Bu mescidi inşâ edenler 12 kişidir: Ubeyd ibn Zeyd oğulları'ndan Hazam ibn Hâlid, Amr ibn Avf oğulları'ndan birisi, –bu, şekavet mescidi fikri onun evinde çıkarılmıştı–. Ubeyd oğulları'ndan ve Ümeyye ibn Zeyd oğulları'nın dostu Sa‘lebe ibn Hâtib. Dubey’a İbn Zeyd'den Muattib ibn Kuşeyr. Dubey’a ibn Zeyd oğulları'ndan Ebû Habîbe ibn Ez’ar, Amr ibn Avf oğulları'ndan ve Sehl ibn Huneyf'in kardeşi Abbâd ibn Huneyf, Câriye ibn Âmir ve iki oğlu Mücemmi ibn Câriye ve Zeyd ibn Câriye, Nebtel el-Hâris –bunlar Dubey’a oğulları'ndandır– Dubey’a oğulları'ndan Bahzec, Dubey’a oğulları'ndan Bicâd ibn Osman, Ümeyye oğulları'nın dostu olan Vedîa ibn Sâbit. Bunlar Ebû Lübâbe ibn Abdulmünzir'in topluluğudur.[18]

Âyette, Mescid-i Dırâr'ın karşıtı olarak zikredilen takvâ üzerine kurulan mescit ile, “Kuba mescidi” veya Medîne'deki Rasûlullah'ın mescidi” kastedilmiş olabileceği gibi, “dünyanın neresinde olursa olsun iyi niyetle temeli atılan her mescit” de kastedilmiş olabilir.

111-112. Şüphesiz Allah, tevbe eden, ibâdet eden, hamd eden, seyahat eden, o rükû eden, secde eden, ma‘rûfu emreden, kötülükten vazgeçiren, Allah'ın hududunu koruyan inananlardan canlarını ve mallarını şüphesiz cenneti onlara verme karşılığında satın almıştır: Onlar, Allah yolunda savaşırlar; sonra öldürürler ve öldürülürler. Bu, O'nun [Allah'ın] Tevrât, İncîl ve Kur’ân'daki gerçek bir vaadidir. Ve sözünü, Allah'tan daha çok tutan kim vardır? Öyleyse, yaptığınız alış-verişle sevinin. Ve işte bu, büyük kurtuluşun ta kendisidir. Ve mü’minlere müjde ver!

Bu âyetlerde, Allah yolunda yapılan gayretler, mücâdeleler ve savaşlar özetlenmekte, samimi mü’minlerin sıfatları sayılmaktadır. Münâfıklar bu savaştan kaçarken mü’minler gönüllü olarak koşmaktadırlar. Bu, onlar için sanki çok kârlı bir alış-veriştir: Canları ve malları karşılığında cenneti satın almışlardır.

Âyetteki, es-sâihûn kelimesi, genellikle mecazî olarak değerlendirilip “oruç tutanlar” anlamında kabul edilir. Bizce kelime gerçek anlamında, “Allah'ın rızasını aramak [İslâm'ı yaymak, cihada çıkmak, kâfirlerin iktidarda oldukları yerlerden hicret etmek, insanları ıslah etmek, gerçek bilgiyi aramak, helâlinden geçim sağlamak] için seyahat edenler” anlamında kullanılmıştır.

Bu âyetlerin iniş sebebi ile ilgili şu bilgiler aktarılmıştır:

Sayıları 70 olan bir Ensâr grubu, Akabe Gecesi'nde Mekke'de Hz. Peygamber'e (s.a) biat edince, Abdullah b. Revâha (r.a), “Yâ Rasûlallah! Bize, hem Rabbin için, hem de kendin için istediğin şartı koş” dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber, “Ben Rabbim hakkında, sadece O'na ibâdet etmenizi ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmamanızı; kendi hakkımda da, kendinizi ve mallarınızı tehlikeden koruduğunuz gibi beni de korumanızı şart koşuyorum” deyince, Ensâr, “Bunu yaptığımız takdirde, bizim için ne var?” dediler. Hz. Peygamber (s.a), “Cennet” cevabını verdi. Biat eden bu kimseler, “Alış-verişimiz kârlı oldu. Biz bu alış-verişimizi ne bozarız, ne de bozulmasını isteriz” dediler. İşte bunun üzerine, bu âyet nâzil oldu.[19]

Âyet-i kerîme büyük Akabe Biati diye de bilinen II. Akabe Biati hakkında inmiştir. Ensâr'dan bu biate katılan erkeklerin sayısının 70 dolaylarında olduğu biat budur. Aralarında yaşça en küçükleri Ukbe b. Amr idi. Bunlar, Rasûlullah'ın (s.a) yanında Akabe denilen yerde bir araya gelmişlerdi. Abdullah b. Revaha'nın, Peygamber'e (s.a), “Rabbin için de, kendin için de dilediğin şartı koş” demesi üzerine, Peygamber (s.a) şöyle buyurmuştu: “Rabbim için, O'na ibâdet etmenizi, O'na hiçbir şeyi ortak koşmamanızı şart koşuyorum. Kendim için de beni, kendinizi ve matlarınızı neye karşı ve nasıl koruyor iseniz öylece korumanızı şart koşuyorum.” Bunun üzerine biate katılanlar, “Bunu yerine getirecek olursak bize ne var?” diye sordular, Hz. Peygamber, “Cennet” buyurunca da, “Böyle bir alış-veriş kârlıdır. Biz ne bu alış-verişten döneriz, ne de dönme teklifini kabul ederiz” dediler. Bunun üzerine, Şüphesiz Allah mü’minlerden canlarını ve mallarını –onlara cenneti vermek karşılığında– satın almıştır âyeti nâzil oldu.[20]

113-114. Kendilerine, cehennem ashâbı oldukları iyice belli olduktan sonra Peygamber'e ve iman etmiş kişilere, akraba bile olsalar, müşrikler için istiğfar etmek yoktur. İbrâhîm'in babası için istiğfar etmesi de yalnızca ona vermiş olduğu bir sözden dolayı idi. Sonra onun Allah için bir düşman olduğu kendisine açıkça belli olunca ondan uzaklaştı. Şüphesiz İbrâhîm, çok içli, çok halîm birisi idi.

115. Allah, bir kavme hidâyet ettikten sonra, takvâlı davranacakları şeyleri kendilerine ortaya koymadıkça onları saptırmaz. Şüphesiz Allah, her şeyi en iyi bilendir.

116. Hiç şüphesiz Allah, göklerin ve yeryüzünün mülkü yalnızca Kendisinin olandır. O, diriltir ve öldürür. Sizin için O'nun astlarından bir velî ve bir yardımcı yoktur.

Bağımsız bir necm olan ve genel bir beyânname niteliğinde bulunan bu âyetlerde şu gerçekler açıklanmaktadır: Peygamber ve iman etmiş kişiler, kendilerine cehennem ashâbı oldukları iyice belli olduktan sonra, akraba; ana-baba ve kardeş vs. bile olsalar, müşrikler için istiğfar etmemelidirler. Allah, bir kavme hidâyet ettikten sonra, takvâlı davranacakları şeyleri kendilerine ortaya koymadıkça onları saptırmaz. Şüphesiz Allah, her şeyi en iyi bilendir. Kuşkusuz, göklerin ve yeryüzünün mülkü yalnızca Allah'a aittir. O, diriltir ve öldürür. O'nun astlarından bir velî ve bir yardımcı yoktur.

Burada, İbrâhîm'in müşrik babası için istiğfar edişinin gerekçesi de, İbrâhîm'in babası için istiğfar etmesi de yalnızca ona vermiş olduğu bir sözden dolayı idi. Sonra onun Allah için bir düşman olduğu kendisine açıkça belli olunca ondan uzaklaştı. Şüphesiz İbrâhîm, çok içli, çok halîm birisi idi buyurularak açıklamıştır.

İbrâhîm'in babası için istiğfarı daha önce şu âyetlerde konu edilmişti:

Rabbim! Bana ‘hüküm’ ver ve beni iyilere kat! Ve beni, sonra gelecekler için doğrulukla anılanlardan kıl! Ve beni naim [nimeti bol] cennetin mirasçılarından kıl! Ve babamı da bağışla, şüphesiz o sapıklardan oldu. (Şu‘arâ/83-86)

Ve hani bir zaman İbrâhîm, “Rabbim! Bu şehri güvenli kıl! Beni ve oğullarımı putlara tapmamızdan uzak tut! Rabbim! Şüphesiz onlar [putlar] insanlardan bir çoğunu saptırdılar. Şimdi kim bana uyarsa, artık o, şüphesiz bendendir; kim bana karşı gelirse, … Artık Sen şüphesiz çok bağışlayan ve çok merhamet edensin. Rabbimiz! Şüphesiz ben çocuklarımdan bir bölümünü salâtı ikâme etmeleri için, Senin dokunulmazlaşmış Ev'inin yanında, ekinsiz bir vâdiye yerleştirdim. Rabbimiz! Şükretmeleri için artık Sen de insanlardan bir kısmının gönüllerini onlara meylettir. Ve onları bazı meyvelerden rızıklandır. Rabbimiz! Şüphesiz Sen bizim gizlediğimiz şeyleri ve açığa vurduğumuz şeyleri bilirsin. –Ve yerde ve gökte, hiçbir şey Allah'a gizli kalmaz.– İhtiyarlık hâlimde bana İsmâîl'i ve İshâk'ı lütfeden Allah'a hamd olsun. Şüphesiz ki Rabbim duamı çok iyi işitendir. Rabbim! Beni salâtı ikâme eden kıl, soyumdan da! Rabbimiz! Duamı da kabul et! Rabbimiz! Hesabın kurulduğu günde benim için, anam-babam için ve mü’minler için mağfirette bulun!” demişti. (İbrâhîm/35-41)

O [İbrâhîm], “Selâm sana olsun, senin için Rabbimden mağfiret dileyeceğim. Şüphesiz O, bana çok lütufkârdır. Ve ben, sizden ve Allah'ın astlarından kulluk ettiğiniz şeylerden çekilip ayrılıyorum. Ve Rabbime dua edeceğim. Rabbime yalvarışımda bedbaht olmayacağımı umuyorum” dedi. (Meryem/47-48)

İbrâhîm'de ve o'nunla beraber bulunanlarda –İbrâhîm'in babası için, “Senin için mutlaka mağfiret dileyeceğim. Ve Allah'tan olan hiçbir şeye gücüm yetmez” demesi hariç– kesinlikle sizin için güzel bir örnek vardır. Hani onlar kavimlerine, “Biz sizden ve sizin, Allah'ın astlarından taptıklarınızdan uzağız. Biz sizi inkâr ettik. Ve siz bir tek olarak Allah'a inanıncaya kadar sizinle bizim aramızda ebedî bir düşmanlık ve buğz belirmiştir. Rabbimiz! Yalnız Sana dayandık, Sana yöneldik. Ve dönüş ancak Sanadır. Rabbimiz! Bizi inkâr edenler için bir fitne kılma! Bizi bağışla! Rabbimiz! Şüphesiz Sen azîz ve hakîm'in ta kendisisin” demişlerdi. (Mümtehine/4-5)

Bu âyette, kâfir ve müşrik olarak öldükleri kabul edilen kimselerin cenazelerine katılıp onlar için bağışlanma talebinde bulunmak da yasaklanmaktadır.
Bu âyetlerin iniş sebebi ile ilgili şu bilgiler nakledilmiştir:

Nesâî'nin rivâyetine göre Ali b. Ebî Tâlib (r.a) şöyle demiştir: “Ben, birisinin –müşrik oldukları hâlde– anne-babasına mağfiret dilemekte olduğunu duyunca ona, ‘Her ikisi de müşrik oldukları hâlde onlara mağfiret mi diliyorsun?’ diye sordum. O bana, ‘İbrâhîm (a.s) babasına mağfiret dilememiş miydi?’ dedi. Bunun üzerine ben, Peygamber'in (s.a) yanına gittim ve o'na bunu sordum. İbrâhîm'in babasına mağfiret dilemesi ancak ona verdiği bir sözden dolayı idi buyruğu indi.”[21]

Taberî bu âyetin nüzûl sebebiyle ilgili çeşitli rivâyetler zikretmiştir. Bir rivâyete göre Hz. Peygamber, atalarının dininde ısrar eden ölüm döşeğindeki amcasına mağfiret dileyeceğini vaat etmiş ve ona mağfiret dilemek istemiş, Allah o'nu bundan nehyetmiştir.

Bir rivâyete göre bir Mekke yolculuğu esnasında annesinin kabrini ziyaret etmiş ve ona mağfiret dilemek istemiş, Allah da o'nu bundan nehyetmiştir.

Bir rivâyete göre de ashâbından bazıları kendisine, “Ey Allah'ın Peygamberi! Muhakkak ki bizim babalarımızdan komşuluğu güzel olan, akrabalığa önem veren, esirleri kurtaran ve zimmetlerine vefa gösterenleri vardır. Onlar için mağfiret dilemeyelim mi” diye sormuşlar. Hz. Peygamber de, “Evet, Allah'a yemin olsun ki, ben de İbrâhîm'in babası için mağfiret dilediği gibi babama mağfiret diliyorum” buyurdu. Bunun üzerine Allah, birinci ve ikinci âyeti indirdi.[22]

Başka bir rivâyete göre; bir kişi, başka birinin müşrik olan anne ve babası için mağfiret dilediğini duymuş ve “Kişi, müşrik olan ebeveyni için mağfiret dileyebilir mi?” diye sorunca o kişi, “İbrâhîm, babası için mağfiret dilemedi mi?” diye cevap verdi. O adam Hz. Peygamber'e gelip bu durumu bildirince iki âyet nâzil oldu. Ayrıca, babaları için mağfiret dileyenler, bu iki ayetin nüzûlünden sonra günah işlediklerini düşündüler, Allah da 3. âyeti indirdi. Beğavî 3. âyetin nüzûl sebebiyle ilgili olarak şu rivâyeti zikretmiştir: Bir grup, Hz. Peygamber'e gelerek Müslüman oldu. Onlar Müslüman olduklarında daha içki yasaklanmamıştı ve kıble de Ka‘be'ye doğru değişmemişti. Aradan bir zaman geçtikten sonra bu grup tekrar Hz. Peygamber'e geldiklerinde içkinin haram kılındığını ve kıblenin değiştiğini gördüler. Bunun üzerine, “Ey Allah'ın Peygamberi! Sen bir din üzeresin, biz başka bir din üzereyiz, bizler dalalet içerisindeyiz” dediler. Bunun üzerine Allah, 115. âyeti indirdi.[23]

117. Andolsun ki, Allah, Peygamber'e ve en zor saatinde o'na uyan Muhâcirlerlere ve Ensâr'a, kendilerinden bir kısmının kalpleri az kalsın kayacak gibi olmuşken, tevbe nasip etti. Sonra da onların tevbelerini kabul etti. Şüphesiz O, onlara, çok şefkatlidir, çok merhametlidir.

118. Geri bırakılanlardan o üç kişinin de (tevbelerini kabul etti). Öyle ki, yeryüzü bütün genişliğine rağmen onlara dar gelmeye başlamıştı, benlikleri de kendilerini sıkıntıya sokmuştu. Allah'tan kurtuluşun, ancak Allah'a sığınmakta olduğuna da iyiye inanmışlardı. Sonra O [Allah], onlara dönmeleri için tevbe nasip etti de tevbelerini kabul etti. Şüphesiz ki Allah, tevbeleri çok çok kabul edenin, çok merhametli olanın ta kendisidir.

Bu âyetler, hatalı davranan mü’minlere bir müjde mahiyetindedir. Burada, şefkat ve merhameti sebebiyle Allah, Peygamber'e ve en zor gününde o'na uyan Muhâcirlerlere, Ensâr'a ve geri bırakılanlardan o üç kişiye –kendilerinden bir kısmının kalpleri az kalsın kayacak gibi olmuşken– tevbe nasip ettiğini, sonra da onların tevbelerini kabul ettiğini bildirerek müjde vermektedir.

O günün dehşetini de, Öyle ki, yeryüzü bütün genişliğine rağmen onlara dar gelmeye başlamıştı, benlikleri de kendilerini sıkıntıya sokmuştu. Allah'tan kurtuluşun, ancak Allah'a sığınmakta olduğuna da iyiye inanmışlardı diye bizzat açıklamaktadır.

Târih kaynaklarına göre geri bırakılan üç kişi, Ensâr'dan Ka‘b b. Mâlik, Âmiroğulları'ndan Murâre b. Rebî ve Vakıfoğufları'ndan Hilâl b. Umeyye'dir.

Târih kitaplarında bu hâdise –genellikle de hâdisenin kahramanlarından Ka‘b'ın ağzından– uzun uzun nakledilmiştir. Biz olayı Kurtubî'nin nakliyle veriyoruz:

Peygamber'in yaptığı savaşlardan, Tebük savaşı hariç hiç birine iştirak etmekten geri kalmamıştım. Gerçi Bedir savaşı'na da katılmamıştım ama Peygamber, Bedir savaşı'na katılmayanlardan hiç kimseyi azarlamamıştı. Bedir savaşı'nda, Hz. Peygamber ve Müslümanlar, Kureyş'in ticaret kervanına karşı koymak için çıkmışlardı. Allah, belirtilmemiş bir anda Müslümanlarla düşmanlarını karşı karşıya getirdi.

Akabe gecesi'nde İslâm üzere Hz. Peygamber'e biat ettiğimizde o'nunla beraberdim. Bedir'in, insanlar arasında Akabe'den daha fazla bir üne sahip olduğu gibi ben de Akabe'de bulunmayı, Bedir'de bulunmaya tercih etmem. Tebük savaşı'na katılmaktan geri kaldığımda her zamankinden daha kuvvetli ve daha varlıklı olduğumu biliyordum. Vallahi, bu savaştan önce asla iki bineğim bir arada olmamıştı. Bu savaşta tam teçhizatlı iki binek sahibiydim.

Hz. Peygamber, bu savaşa sıcakların şiddetli olduğu bir zamanda çıkmıştı. Uzun ve tehlikeli yolları kat etmek zorunda kaldı. Sayısı çok olan bir düşmanla karşılaştı. Başka savaşların aksine hedefini gizlemedi. Tüm hazırlıklarını yapmaları için Müslümanlara meseleyi açıkça anlattı. Peygamber'le birlikle bu savaşa katılan Müslümanların sayısı o kadar çoktu ki isimleri bir kitaba zor sığar. Bir vahiy nâzil olmadığı sürece anlaşılmayacağını sanarak gizlenmek isteyenler azdı. Bu savaş, meyvelerin tam olgunlaştığı bir zamana denk gelmişti. Geride kalıp meyveleri toplamayı daha çok istiyordum.

Peygamber, hazırlığını tamamladı. Müslümanlar da hazırlıklarını tamamladılar. Ben de onlarla birlikle hazırlanmak için sabah evden çıkıyordum. Fakat bir şey yapmadan geri dönüyordum. Kendi kendime, “İstersem bu işi yapabilirim” diyordum. Ben böyle düşünüp dururken, insanlar ciddiyetle işlerine sarılıyorlardı. Kuşluk vakti Peygamber'le birlikte Müslümanlar da hazırlıklarını tamamladılar. Ben hâlâ bir hazırlık yapmamıştım. Böylece, durum sürüp gitti. Nihâyet onlar savaş yerine doğru hareket ettiler ve savaş başladı. Bunu görünce ben de bineğime atlayıp onlara yetişmek istedim. Keşke yapsaydım. Fakat bunu yapmak mukadder olmadı. Peygamber savaşa gittikten sonra insanlar arasına çıkınca üzüntü duymaya başladım. Çünkü, münâfıklıkla itham edilenlerden ve zayıflardan Allah'ın mazur gördüğü kimseden başka bana örnek olacak hiç kimse yoktu. Tebük'e varıncaya kadar, Peygamber beni anmamış. Tebük'e gelip insanlarla beraber oturunca, “Ka‘b b. Mâlik ne yaptı?” diye sormuş. Selemeoğulları'ndan biri, “Yâ Rasûlallah! Onun kendisine ve elbiselerine karşı olan gururu, onu bize katılmaktan alıkoydu” demiş. Fakat Mu‘az b. Cebel, bu adama, “Ne kötü konuşuyorsun. Vallahi ey Allah'ın Rasûlü, biz onun hakkında hayırdan başka bir şey bilmiyoruz” diyerek karşılık vermiş. Bunun üzerine Peygamber susup bir şey söylememiş. Derken Hz. Peygamber, uzaktan önündeki serabı hareket ettiren bir adamın geldiğini görmüş ve “Herhâlde bu gelen Ebû Hayseme'dir” buyurmuş. Baktıklarında, gerçekten de gelenin sadaka olarak bir sa‘ hurma verdiğinden dolayı münâfıkların kendisiyle alay ettiği Ebû Hayseme el-Ensârî olduğunu görmüşler.

Peygamber'in Tebük'ten dönmek üzere hareket ettiğini haber aldığımda içime bir üzüntü çöktü. Bir yalan uydurmayı düşünüyor ve “Yarın o'nun gazabından nasıl kurtulurum?” diyordum. Bu konuda tüm aile ferilerine danışıyordum. Fakat Rasûlullah'ın iyice yaklaştığını duyunca bu yalan kuruntularından kurtuldum. Nihâyet hiçbir yalanla yakayı kurtaramayacağıma kanaat getirdim ve doğruyu söylemeye karar verdim.

Rasûlullah sabahleyin geldi. Bir seferden döndüğü zaman önce mescide giderdi. Yine böyle yapıp mescide gitti. Orada iki rekat namaz kıldıktan sonra halkla görüşmek için oturdu. Savaşa katılmayanlar geldi, her biri özrünü yemin-billah arzetmeye başladı. Bunlar 80 küsur kişiydi. Hz. Peygamber onların beyân ettikleri mazeretleri zâhiren kabul edip, onlar için istiğfarda bulundu. İşin gerçek yüzünü Allah'a havale etti. Sonra ben geldim. Selâm verdiğimde Peygamber kızgın bir adamın gülümsemesi gibi gülümsedi ve bana “Gel” dedi. Gittim, önüne oturunca bana, “Savaşa katılmaktan seni alıkoyan neydi, hayvanlarını cihad için satın almamış mıydın?” diye sordu. Ben de, “Yâ Rasûlallah! Eğer dünyada senden başka biriyle oturup konuşsam bir özür beyân ederek kendimi onun öfkesinden kurtarırım. Çünkü bende karşı tarafı ikna kabiliyeti vardır. Fakat, şunu kesin olarak biliyorum ki, bugün sana mazeret diye seni kandıracak bir yalan uydursam, korkarım ki yakında Allah, gerçeği sana bildirir, yine öfkeni üzerime çekmiş olurum. Seni bana karşı kızdıracak işin doğrusunu söylersem, yine bu hususla Allah'ın bana hayır veya avf ile mukabele edeceğini ümit ediyorum. Doğruyu söylüyorum. Allah'a yemin olsun ki Tebük savaşı'na katılmayışımın bir mazereti yoktur. Aksine bu sırada her zamankinden daha varlıklı ve kuvvetliydim” dedim.

Bunun üzerine Rasûlullah, “Buna gelince, işte bu doğruyu konuştu” dedi ve bana, “Kalk git, Allah hükmünü verinceye kadar bekle” dedi. Hemen kalktım, arkamdan Selemeoğulları'ndan bazıları beni takip etti ve “Vallahi, bundan önce bir günah işlediğini bilmiyoruz, fakat savaşa iştirak etmeyen diğerlerinin yaptığı gibi bir özür beyân etmeyi beceremedin. Hâlbuki Peygamber'in senin için olan istiğfarı bu günahının affedilmesine yeterli olurdu” dediler. Bu sözlerinde o kadar ısrar ettiler ki, nerdeyse dönüp Peygamber'e yalandan bir mazeret arz edecektim. Fakat onlara dönüp, “Benden başka, benim davrandığım gibi davranan oldu mu?” diye sordum. “Evet, iki kişi aynen senin gibi konuştu, Rasûlullah, sana söylediğinin aynısını onlara da söyledi” dediler. “O iki kişi kimdir?” diye sorduğumda, “Mürare b. Rebia el-Âmirî ile Hilal b. Ümeyye el-Vakifî” dediler. Böylece, bana örnek olan ve Bedir savaşı'na katılan iki iyi kişiyi zikrettiler. Bu iki kişinin isimlerini bana söyleyince yürüyüp gittim. Hz. Peygamber, insanların, Tebük savaşı'na katılmayanlar arasında yalnızca biz üçümüzle konuşmasını yasakladı. Bundan dolayı insanlar, bizimle konuşmaktan kaçınmaya ve bize karşı davranışlarını değiştirmeye başladılar. Öyle ki memleket bana yabancı bir memleket oldu ve o tanıdığım memleket olmaktan çıktı. Tam 50 gece bu vaziyette sürüp gitti. Bu iki arkadaşım bir eve kapanıp ağlayıp duruyorlardı. Ben, içlerinde en atak ve hareketli olanıydım. Bundan dolayı evden çıkar namaza katılırdım. Kimse benimle konuşmadığı hâlde sokaklarda dolaşırdım. Peygamber'e gelir, o namazdan sonra insanlarla sohbet ederken selâm verirdim ve kendi kendime, “Acaba dudaklarını kımıldatıp selâmımı aldı mı?” derdim. Ona yakın bir yerde namaz kılardım ve gözlerimi o'ndan ayırmazdım. Namaz kılarken bana bakardı, fakat ben namazı bitirince yüzünü benden çevirirdi. Müslümanların bana karşı olan bu boykotları uzayıp gitti. Bir defasında Ebû Katâde'ye ait bir bahçenin duvarından atladım. Ebû Katâde, amcamın oğlu ve çok sevdiğim biriydi. Selâm verdim. Vallahi selâmımı almadı. Kendisine, “Ey Ebû Katâde! Allah için söyle! Sen benim Allah ve Rasûlü'nü ne kadar sevdiğimi bilmiyor musun?” diye sordum. Cevap vermedi. Tekrar Allah'a yemin ederek sordum, yine sustu. Yine yemin ederek aynı soruyu tekrar sordum. Bu sefer, “Allah ve Rasûlü daha iyi bilir” dedi. Bunun üzerine gözlerim yaşardı, döndüm ve duvarı atlayarak çıktım.

Bir gün Medîne çarşısında dolaşırken, Şam halkından satmak için Medîne'ye yiyecek getirmiş olan bir çiftçi, “Bana Ka‘b b. Mâlik'i kim gösterebilir” diye konuşuyordu. Halk beni kendisine gösterdi. O da yanıma gelip, Gassan Kralı'ndan getirdiği bir mektubu bana verdi. Ben okur-yazardım. Mektubu okumaya başladım. Şöyle yazıyordu: “Arkadaşının seni yalnız bıraktığı haberini aldık. Onun yanında zillet ve ihanet altında yaşamak sana yakışmaz. Hemen bize gel. Bolluk ve rahatlık içinde hayatını sürdürürsün.”

Mektubu bitirdikten sonra, “Bu da ayrı bir bela ve imtihan” dedim. Derhal ateşin bulunduğu bir yere gittim ve mektubu ateşe attım.

Bu hâl üzere geçirdiğimiz 50 günün kırkıncı günü tamamlandığında ve herhangi bir vahiy gelmeyince, Hz. Peygamber tarafından gönderilen biri geldi ve “Peygamber hanımından uzak durmanı emrediyor” dedi. Ben de, “Hanımımı boşayayım mı, yani ne yapayım” diye sordum. Adam, “Hayır boşama, ancak ondan ayrı yaşa ve onunla ilişkiye girme” dedi. Peygamber diğer iki suç arkadaşıma da aynı emri göndermişti. Bunun üzerine hanımıma, “Ailenin yanına git ve bu konuda Allah'ın hükmü belli oluncaya kadar onların yanında kal” dedim.

Bu arada Hilâl b. Ümeyye'nin hanımı Hz. Peygamber'e gelip “Ey Allah'ın Rasûlü, Hilâl yaşlı bir adamdır, hizmetçisi de yoktur, ona hizmet etmeme izin vermez misin?” dedi. Hz. Peygamber, “Ona hizmet edebilirsin, ama seninle cinsî ilişkide bulunmasın” buyurdu. Hilâl'in hanımı, “Vallahi o hiçbir hareket yapacak güçte değildir. Başına bu iş geldiği günden bu yana ağlayıp durmaktadır” dedi. Aile halkımdan bazıları, “Hanımının sana hizmet etmesi için Rasûlullah'tan izin istesen, çünkü Rasûlullah Hilâl'in hanımına ona hizmet etmesi için izin verdi” dediler. Ben ise, “Hayır! Böyle bir izin isteyemem, ben genç bir adamım, kim bilir Rasûlullah sonra bana ne der?” dedim.

On gece daha böyle kaldım. Bizimle konuşma yasağının başladığından bu yana 50 gün tamamlandı. Bu ellinci gecenin sabahında evlerimizden birinin damında sabah namazını kıldım. İşte böyle, Allah'ın tasvir ettiği gibi, vicdanımın beni sıkıştırdığı, tüm genişlik ve rahatlığına rağmen yeryüzünün bana dar geldiği bir hâlde oturuyorken Sel Dağı'na çıkmış birinin sesini duydum. Alabildiğine yüksek sesle, “Müjde ey Ka‘b b. Mâlik” diye bağırıyordu. Bu sesi işitince yere kapanıp secde ettim. Bunun bir kurtuluş haberi olduğunu anladım. Peygamber, sabah namazından sonra halka, Allah'ın bizim tevbemizi kabul ettiğini haber vermişti. İnsanlar da bizi müjdelemeye gelmişlerdi. İki suç arkadaşıma da müjdeciler gitmişti. Biri de atına atlayıp bana geldi. Selem kabilesinden biri koşarak Sel Dağı'na çıktı. Bunun sesi, atına atlayıp gelenin atından daha erken geldi. Sesini işittiğim bu adam müjdelemek üzere yanıma gelince, müjdesinin karşılığı olarak üzerimdeki elbiseleri çıkarıp kendisine verdim. Vallahi o gün üzerimdeki elbisemden başka elbisem yoktu. Birinden ödünç bir elbise aldım, Rasûlullah'ı aramaya başladım. İnsanlar grup grup beni karşılıyor ve tevbemin kabulünü tebrik ediyor, “Allah'ın seni affetmesi mübarek olsun” diyorlardı. Nihâyet mescide girdim. Peygamber mescitte oturuyordu, etrafında da insanlar vardı. Ben girince Talha b. Ubeydullah hemen kalktı, koşarak gelip elimi sıktı ve beni tebrik elti. Ondan başka kimse yerinden kımıldamadı. Onun bana karşı olan bu sıcak davranışını hiçbir zaman unutmadım. Peygamber'e selâm verdiğimde sevinçten yüzü parlıyordu. Bana, “Müjdeler olsun, ananın doğurduğu günden beri geçirdiğin günlerin en hayırlısıdır bugün” dedi. Ben, “Yâ Rasûlallah! Bu lütuf senden mi yoksa Allah'tan mı?” diye sordum. Rasûlullah, “Allah tarafından” buyurdu. Peygamber sevindiği zaman yüzü ay parçası gibi parıl parıl parlardı. Biz bunun farkına varırdık.

[Taner]

Peygamber'in huzurunda oturunca, “Ey Allah'ın Rasûlü! Tevbemin kabulü vesilesiyle Allah ve Rasûlü uğrunda sadaka olmak üzere malımın tamamını dağıtmak istiyorum” dedim. Rasûlullah, “Malının tamamını dağıtma, bir kısmını kendine ayır, bu senin için daha hayırlıdır” buyurdu. Ben de, “Hayber'deki hissemi kendime ayırıyorum, yâ Rasûlallah, Allah beni doğruluğum yüzünden kurtardı, ben de bundan sonra hayatta olduğum sürece hep doğruyu söylemeye söz verdim” dedim. Ve Allah'a yemin olsun ki, bu sözümü Hz. Peygamber'e aktardığım günden beri Müslümanlardan, doğru söyleme konusunda Allah'ın beni imtihan ettiği gibi güzel imtihan olan birini bilmiyorum. Ve yine yemin ederim ki, bu ahdimi Rasûlullah'a söylediğim andan bugüne kadar asla bilerek yalan söylemeye teşebbüs etmedim. Allah'ın beni hayatımın kalan kısmında da yalan söylemekten korumasını dilerim.”

Ka‘b der ki: İşle bu hâdise üzerine yüce Allah, Andolsun ki, Allah, Peygamber'le birlikte bir kısmının kalpleri kısmen sarsıldıktan sonra kendisine güçlük zamanında tâbi olan Muhâcirlerle Ensâr'ı tevbeye muvaffak kıldı, sonra da tevbelerini kabul buyurdu. Çünkü O, çok esirgeyen ve çok bağışlayandır. Savaştan geri bırakılan üç kişinin tevbelerini de kabul etli. Yeryüzü tüm genişliğine rağmen onlara dar gelmiş, vicdanlarını sıkıştırmıştı ve onlar Allah'tan başka sığınacak bir yer olmadığını anladılar. Bundan sonra eski hâllerine dönsünler diye Allah, onların tevbelerini kabul buyurdu. Şüphesiz Allah tevbeyi en çok kabul eden ve gerçekten esirgeyendir. Ey iman edenler! Allah'tan sakının ve doğru olanlarla beraber olun (Tevbe/117-119) âyetlerini indirdi.[24]

119. Ey iman etmiş kimseler! Allah'a takvâlı davranın ve doğru kimselerle birlikte olun.

120-121. Medîne halkı ve bedevî Araplardan civardakiler için, Allah'ın Elçisi'nden geri kalmaları ve o'nun canından evvel kendi canlarını düşünmeleri olacak şey değildir. İşte bu, Allah yolunda isabet eden her susuzluk, her yorgunluk ve her açlık, kâfirleri öfkelendirecek ayak bastıkları her yer ve düşmana karşı elde ettikleri her başarı karşılığında kendilerine mutlaka sâlih bir amel yazılmış olması, yaptıkları küçük ve büyük her infak ve geçtikleri her vâdi karşılığında, mutlaka kendileri için, yaptıkları işin daha güzeliyle Allah'ın kendilerini mükâfatlandırması yazılmış olması sebebiyledir. Şüphesiz Allah muhsinlerin [iyilik-güzellik üretenlerin] ödülünü zayi etmez.

122. Mü’minlerin, önlem almaları için, hepsinin birden topyekun ayrılmaları da olmazdı. Öyleyse, dinde derin bilgi elde etmeleri, toplumları kendilerine döndükleri zaman onları uyarmaları için onlardan her kesimden bir tâifenin, ayrılmaması gerekmez miydi?

123. Ey iman etmiş kimseler! İnkârcılardan tehlike oluşturan kişiler ile savaşın ve sizde bir sertlik bulsunlar. Ve şüphesiz Allah'ın, takvâ sahipleri ile birlikte olduğunu biliniz.

124. Ve bir sûre indirildiği zaman, içlerinden bir kimse, “O [indirilmiş sûre] hanginizin imanını arttırdı?” der. Fakat iman etmiş kimselere gelince, o [inen sûre], onların imanını arttırmıştır ve onlar sürekli olarak müjdelenip duruyorlar.

125. Kalplerinde bir hastalık olanlara gelince de; onların da pisliklerinin içine pislik ilave etmiştir. Ve onlar kâfir olarak ölmüşlerdir.

126. Onlar her yıl bir veya iki kere şüphesiz kendilerinin fitnelendirildiklerini [denendiklerini] görmüyorlar mı? Sonra da tevbe etmiyor ve öğüt almıyorlar.

127. Bir sûre indirildiğinde, bazısı bazısına bakar: “Sizi bir kimse görüyor mu?” Sonra sırt çevirir giderler. Gerçekten onlar, iyice anlayıp kavramayan bir topluluk olmaları dolayısıyla, Allah onların kalplerini çevirmiştir.

128. Andolsun, içinizden size, sıkıntıya uğramanız kendisine ağır gelen, size düşkün, sadece inananlara çok sevecen ve çok merhametli bir elçi gelmiştir.

Bu pasajda, mü’minlere birtakım emirler verilmiş, uyarılarda bulunulmuş ve verilen nimetler sayılmış ve onlardan bu nimetlerin kadrini bilmeleri istenmiştir. Bu nimetler şunlardır:

• Mü’minler, Allah'a takvâlı davranmalı ve doğru kimselerle birlikte olmalıdırlar.

• Medîne halkı ve bedevî Araplardan civardakiler (bunlar, Müzeyne, Cüheyne, Eşca, Eslem ve Gıfâr kabileleridir), Allah'ın Elçisi'nden geri kalmamalı ve o'nu kendi canlarından önde tutmalılar. Çünkü Allah, küçük-büyük onların her gayretini ödüllendirmeyi Kendisine borç bilmektedir. Şüphesiz Allah muhsinlerin [iyilik-güzellik üretenlerin] ödülünü zayi etmez.

• Mü’minler hep birden topyekun yola koyulmamalı, onlardan her kesimden bir tâife, dinde derin bilgi elde etmek ve önlem almaları umuduyla toplumlarına döndükleri zaman onları uyarmak için yola koyulmalıdır.

• Mü’minler, inkârcılardan tehlike oluşturan kişilerle savaşmalı ve kâfirler mü’minlerde bir sertlik bulmalılar ve Allah'ın, takvâ sahipleri ile birlikte olduğunu bilmeliler.

Mü’minlere bu talimatlar verildikten sonra münâfıklar ile samimi mü’minlerin durumu hakkında bilgiler verilmektedir: Bir sûre indirildiği zaman, içlerinden bir kimse, “O [indirilmiş sûre] hanginizin imanını arttırdı?” der. Fakat iman etmiş kimselere gelince, o [inen sûre], onların imanını arttırmıştır ve onlar sürekli olarak müjdelenip duruyorlar. Kalplerinde bir hastalık olanlara gelince de; onların da pisliklerinin içine pislik ilave etmiştir. Ve onlar kâfir olarak ölmüşlerdir. Onlar her yıl bir veya iki kere şüphesiz kendilerinin fitnelendirildiklerini [denendiklerini] görmüyorlar mı? Sonra da tevbe etmiyor ve öğüt almıyorlar. Bir sûre indirildiğinde, bazısı bazısına bakar, “Sizi bir kimse görüyor mu?” Sonra sırt çevirir giderler. Gerçekten onlar, iyice anlayıp kavramayan bir topluluk olmaları dolayısıyla, Allah onların kalplerini çevirmiştir.

Tüm bu açıklamalardan sonra insanlara şöyle sesleniliyor: Andolsun, içinizden size, sıkıntıya uğramanız kendisine ağır gelen, size düşkün, sadece inananlara çok sevecen ve çok merhametli bir elçi gelmiştir.

120. âyetteki, Mü’minlerin, önlem almaları için, hepsinin birden topyekun ayrılmaları da olmazdı. Öyleyse, dinde derin bilgi elde etmeleri, toplumları kendilerine döndükleri zaman onları uyarmaları için onlardan her kesimden bir tâifenin, ayrılmaması gerekmez miydi? ifadesiyle, mü’minlerin hepsinin savaş veya ticaret maksadıyla Rasûlullah'ın yanından ayrılmalarının uygun olmadığı, her kesimden bir grubun mutlaka Rasûlullah'ın yanında kalıp, ilim öğrenmesi ve seferden dönenlere öğrendiklerini öğretmesi gerektiği bildirilmektedir. Bu âyet, bilgi edinmenin zorunlu bir görev oluşuna, öğretmen ve öğrencilerin savaşa götürülmemesi gerektiğine delâlet eder.
Rasûlullah için رئوف[raûf] ve رحيم [rahîm] sıfatlarının kullanıldığı 128. âyette, kasr vardır. Buna göre anlam, “sadece inananlara çok sevecen ve çok merhametli bir elçi” şeklinde olur. Bu durumda, bu mübalağa fail isimlerin Allah'a ait nitelikte olmadığı anlaşılır. Zira Allah'ın raûf ve rahîmliği, sonsuz ve sınırsızdır.

129. Buna rağmen eğer uzaklaşırlarsa hemen de ki: “Bana Allah yeter. O'ndan başka ilâh diye bir şey yoktur. Ben sadece O'na tevekkül ettim O, büyük Arş'ın Rabbidir.”

bir meydan okuma âyeti ile biten sûrenin sonunda Allah, Elçisi'ne, Buna rağmen eğer uzaklaşırlarsa hemen de ki: “Bana Allah yeter. O'ndan başka ilâh diye bir şey yoktur. Ben sadece O'na tevekkül ettim O, büyük Arş'ın Rabbidir demesini emretmektedir.

Daha evvel de ifade ettiğimiz gibi tevekkül; “kişinin, âcizliğini ortaya koyarak ‘vekil’ olan Allah'ı kendisine vekil tutması, yani inanç olarak varlığını ve varlığının devamını rızık, terbiye ve koruma bakımından Allah'a bırakması, her türlü sonucun kendisi için en iyisi olacağını kabullenmesi ve sonuca razı olması” demektir. Diğer bir ifadeyle tevekkül; “kişinin, azimden [her türlü hazırlığı yapıp kesin karar verdikten] sonra sonucu ‘vekil’e [varlığı ayakta tutan, sürdüren, koruyan ve rızık veren Allah'a] bırakması” demektir.

Buradaki yüz çevirme ifadesi, “Rasûlullah'tan yüz çevirme”, “Allah'a itaatten ve Peygamber'i tasdikten yüz çevirme”, “bu sûrede bahsedilen güç teklifleri kabul etmekten yüz çevirme”, “cihadda Rasûlullah'a yardım etmekten yüz çevirme” şeklinde geniş kapsamlı olarak ele alınabilir.

Bu anlamda Rasûlullah başka âyetlerle de destek görmekteydi:

Doğunun ve batının Rabbidir O. O'ndan başka, tanrı diye bir şey yoktur. Bu nedenle O'nu vekil et! (Müzzemmil/9)

Tevekkül tüm elçilerin aslî görevlerindendir:

Bir de onlara Nûh'un önemli haberlerini oku: Hani o kavmine, “Ey kavmim! Eğer benim aranızda duruşum/size karşı çıkışım ve Allah'ın âyetleriyle öğüt verişim size ağır geliyorsa, şunu bilin ki, ben yalnızca Allah'a tevekkül etmişimdir. Artık siz ve ortaklarınız her ne yapacaksanız toplanıp bütün gücünüzle karar veriniz. Sonra bu işiniz size dert olmasın. Sonra bana gerçekleştirin, bana mühlet de vermeyin. Sonra da eğer yüz çevirirseniz; zaten ben sizden bir ücret istemedim! Benim ücretim sadece Allah'ın üzerinedir. Ve ben Müslümanlardan olmakla emrolundum” demişti. (Yûnus/71-72)

Onlar dediler ki: “Ey Hûd! Bize bir açık kanıt ile gelmedin. Ve biz senin sözünle ilâhlarımızı terk edecek değiliz. Biz sana inananlar da değiliz. Ancak ‘Tanrılarımızdan bazısı seni fena çarpmış’ diyebiliriz.” O [Hûd] dedi ki: “Şüphesiz ben Allah'ı şâhit tutuyorum, siz de şâhit olun ki, ben, Allah'ın astlarından O'na ortak koştuğunuz şeylerden uzağım. Hadi öyleyse hepiniz bana tuzak kurun, sonra beni hiç bekletmeyin. Şüphesiz ben gerçekten, benim de Rabbim sizin de Rabbiniz olan Allah'a tevekkül ettim. O'nun, perçeminden yakalayıp denetlemediği hiçbir dâbbeh [hareket eden canlı] yoktur. Şüphesiz ki benim Rabbim dosdoğru bir yol üzerinedir. Buna rağmen yine de sırt çevirirseniz, ben size ne ile gönderilmişsem, işte onu tebliğ ettim. Ve benim Rabbim, sizin yerinize başka bir kavmi halife yapar. Ve siz O'na hiçbir şeyce zarar veremezsiniz. Hiç şüphesiz Rabbim, her şeyi koruyup gözetendir.” (Hûd/53-57)

O [Şu‘ayb], “Ey kavmim! Gördünüz mü [hiç düşündünüz mü]? Şâyet ben Rabbimden bir delil üzerinde bulunuyorsam ve şâyet O bana Kendi katından güzel bir rızık ihsan etmişse!? Ve Ben size karşı çıkmakla sizi menettiğim şeylere kendim düşmek istemiyorum. Ben sadece gücümün yettiği kadar ıslah etmeyi istiyorum. Muvaffakiyetim de ancak Allah iledir. Ben yalnızca O'na tevekkül ettim ve ancak O'na yönelirim. Ve ey kavmim! Bana karşı gelmeniz sakın sizi, Nûh kavminin veya Hûd kavminin veya Sâlih kavminin başlarına gelen musibetler gibi bir musibete uğratmasın. Ve Lût kavmi sizden pek uzak değildir. Ve Rabbinizden mağfiret dileyin, sonra O'na tevbe edin. Şüphesiz ki, benim Rabbim çok merhametlidir, çok sevendir” dedi. (Hûd/88-90)

Ve dedi ki: “Ey yavrularım! Bir kapıdan girmeyin, ayrı ayrı kapılardan girin. Ben, Allah'tan hiçbir şeyi sizden gideremem. Hüküm yalnızca Allah'ındır. Ben sadece O'na tevekkül ettim. Artık tevekkül edenler de sadece O'na tevekkül etmelidirler.” (Yûsuf/67)

İşte böyle, seni, onlar Rahmân'ı inkâr edip duruyorlarken, onlara sana vahyettiklerimizi okuyasın diye kendilerinden önce nice ümmetler gelip geçmiş olan bir ümmet içinde elçi yaptık. De ki: “O [Rahmân], benim Rabbimdir, O'ndan başka ilâh diye bir şey yoktur. Ben yalnızca O'na tevekkül ettim, dönüşüm de yalnızca O'nadır.” (Ra‘d/30)

Elçileri onlara dediler ki: “Biz ancak sizin gibi bir beşeriz. Velâkin Allah kullarından dilediğini kayırır. Ve Allah'ın izni olmadıkça bizim için size bir delil getirmemiz olacak şey değildir. Onun için de inananlar sadece Allah'a tevekkül etsinler. Ve bize yollarımızı göstermişken, neden biz Allah'a tevekkül etmeyelim! Ve elbette biz, bize yaptığınız eziyetlere sabredeceğiz. Tevekkül edenler de yalnız Allah'a tevekkül etsinler.” (İbrâhîm/11-12)

Allah doğrusunu en iyi bilendir.



[1] Suyûtî, el-İtqân.

[2] Zemahşerî, el-Keşşâf.

[3] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[4] Mevdûdî, Tefhîmu'l-Kur’ân.

[5] Mevdûdî, Tefhîmu'l-Kur’ân.

[6] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[7] Râzî, Mefâtihu'l-Ğayb.

[8] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[9] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[10] Râzî, Mefâtihu'l-Ğayb.

[11] Râzî, Mefâtihu'l-Ğayb.

[12] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[13] Râzî, Mefâtihu'l-Ğayb.

[14] Râzî, Mefâtihu'l-Ğayb.

[15] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[16] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[17] Mevdûdî, Tefhîmu'l Kur’ân.

[18] İbn Kesîr.

[19] Râzî, Mefâtihu'l-Ğayb; Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[20] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[21] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[22] İbn Kesîr.

[23] İbn Kesîr.

[24] Kurtubî, el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.

[pramid]

TEVBE SURESİ "İLL" KELİMESİ ÜZERİNE


(9:8) كَيْفَ وَإِنْ يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً
(9:10) لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ

7. O müşriklerin Allah katında ve Resulü katında herhangi bir ahdi nasıl olabilir? Ancak Mescid-i Haram yanında antlaşma yaptıklarınız var ki, bunlar size karşı doğru durdukça siz de onlara doğru olun. Allah (hainlikten) sakınanları elbette sever.

8. Onlarla nasıl sözleşme olabilir ki, sizin aleyhinize ellerine bir fırsat geçse, hakkınızda ne bir antlaşma gözetirler, ne de bir yemin. Dil ucuyla sizi hoşnud etmeye çalışırlar, fakat kalbleri o kadarına da razı olmaz. Zaten onların çoğu fasıktırlar.

9. Allah'ın âyetlerini az bir çıkara değiştirdiler de Allah yolundan engellediler. Gerçekten de bunlar ne fena şeyler yapageldiler.

10. Bir mümin hakkında ne bir yemin gözetirler, ne de bir antlaşma. Bunlar işte böyle haddi aşan kimselerdir.



İll: Esasında keskinlik veya parlaklık mânâsından alınarak feryad, yemin, ahit ve yakınlık anlamlarına kulanılan bir kelimedir. İbranice "ill" Arapçalaşmış olarak "ilâh" anlamına geldiği de söylenmiştir. Bu takdirde Allah adına yapılmış olan yemin demek olur.

İll, bir sözleşmeden ya da kan bağından doğan ve her iki tarafı birbirini koruma yükümlülüğü altına sokan bir bağlanmayı, bir sorumluluk/yükümlülük bağını ifade ediyor; koruma yükümlülüğü, sözcük olarak “koruma andlaşması” anlamına gelen zimmet sözcüğüyle de ifade edilmektedir.

Yemin konusu ve İLL birbirleri ile bağlantılı konulardır. Yemin, kişilerin kutsalları üzeirne yapılır.

Bizler nasıl "HAK, HUKUK TANIMAZLAR" diye bir deyime sahipsek, Tevbe suresi 8 ve 10. ayetler, dış görünüşüyle hangi anlamda olursa olsun onlar ill ve zimmet namına hiçbir şey tanımazlar demek olur. Yani bir fırsat bulurlarsa bütün ahitlerine rağmen sizin hakkınızda ne Allah'ı, ne yeminlerini, ne yakınlıklarını, ne de ahitlerini ve zimmetlerini tanımazlar, hepsini hiçe sayarlar. Ne kadar feryad etseniz, çağırıp bağırsanız yine de tanımazlar. En keskin, en parlak kutsal haklara ve verdikleri ahde bakmazlar göz göre göre size kıyarlar, dilediklerini yaparlar. Bununla beraber bütün bu mânâlar, şu iki noktayla özetlenebilir: Ne ilâhî, ne beşerî hiçbir hakkı ve ahdi gözetmezler. Sizden kendilerine sağlanacak haklarda değil, kendilerinden size sağlanacak haklarda sizin hakkınızı gözetmezler. Ağızlarıyla sizi razı ve hoşnud etmeye çalışırlar. Vefakârlıktan, dostluktan, insaniyyetten ve insaftan bahseder, iman ve taatten dem vururlar, kandırmak ve inandırmak için yeminler ederler. Verdikleri sözler tam tersine çıktıkça asılsız mazeretlerle özür dilerler, uydurma sebepler ve bahaneler bulurlar. Lâkin bütün bunları sadece dil ucuyla yaparlar halbuki kalpleri hep çekimser kalır, ağızlarındaki söz gönüllerinden geçirdikleri niyyetlerle taban tabana zıttır. Ağızlarından çıkanlar kuru ve boş laflardan ibarettir. Dostluk değil, iki yüzlülük yani yağcılıktır. Ve bunların pek çoğu fasıktır. Taatten ve ahitten uzaklaşmış, aldırışsız ve inatçıdırlar. Pek az bir kısmında görüldüğü gibi, haksızlıktan çekinecek, namussuzluktan sakınacak ne bir inançları, ne kötülükten engelleyici insafları, ne de bir insani yiğitlikleri ve mertlikleri yoktur. Utanmaz ve arlanmaz kimselerdir. "

Lat: Allah adına uydurulan yasalar, yaratıcı olarak inandıkları kendi kafalarına göre karar verdiğine inanılan varlık, dişil melek isimlendirmesi. ALLAHIN KİŞİLEŞTİRİLMESİ, kanunlar.

Lat insanın, 2:51. ayetteki gibi Bu , insanın putçu eğilimini yansıtır.

“Al” (genelde “el” diye okunur. İngilizce’deki “the” nin karşılığı) ile “ilah” (tanrı) kelimesinin birleşik halidir. (ill-t) ise dişil isimlendirme olup, toplumun tanrısı anlamına gelir. Türklerin, İngilizlerin, iranlıların tanrısı. Halbu ki bu tanrı tektir ve alemlerin rabbidir. LAT, tanrının kişilere ve toplumlara has kılnmasıdır.

Türkçe’de “el” belirtme öntakısının benzeri yok ama büyük harfle yazma yoluyla, yani “Tanrı” diye yazarak aynı anlam ifade edilebilir. Bunun yerine “Tek tanrı” ifadesi de kullanılabilir.

Kuran, Allah (El-ilah) için sadece “ilah” (tanrı) telimesini de kullanır.

[Hasan Akçay]

14-15. Onlarla savaşın ki Allah sizin ellerinizle onları cezalandırsın ve onları rezil-rüsvay etsin. Sizi de, onlara karşı muzaffer kılsın ve mü’min bir toplumun göğüslerine şifa versin, göğüslerinin kinini gidersin. Allah dilediğinin tevbesini de kabul eder. Ve Allah, alîm'dir, hakîm'dir.

Merhaba.

Bu ceviride
benim dikkatimi ceken
bazi tutarsizliklar var.

Örnegin 15’teki "yuzhib gayza kulûbihim"in "Allah mü’min bir toplumun gögüslerinin kinini gidersin" seklindeki bu cevirisi 123’teki vel yecidû fîkum gilzah ile celisiyor. Allah orada inananlarin öfkeli olmalarini buyurup duruken 15’te öfkelerinin giderilmesini neden istesin? Arti, 73’te de nebiye "Öfkeli ol!" deyip dururken? Ey nebi! Kafirlerle ve münafiklarla savas; onlara karsi öfkeli ol -vagluz aleyhim.

Kur’ân’in celiskisizligi de
göz önünde tutularak
15’teki fade
Türkceye su sekilde cevrilebilir:

kafirlerin kalplerinin kinini yok etsin.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

[dost1]

Selamun Aleykum! Değerli Hasan Akçay Kardeşim!

Merhaba.

Bu ceviride
benim dikkatimi ceken
bazi tutarsizliklar var.

Örnegin 15’teki "yuzhib gayza kulûbihim"in "Allah mü’min bir toplumun gögüslerinin kinini gidersin" seklindeki bu cevirisi 123’teki vel yecidû fîkum gilzah ile celisiyor. Allah orada inananlarin öfkeli olmalarini buyurup duruken 15’te öfkelerinin giderilmesini neden istesin? Arti, 73’te de nebiye "Öfkeli ol!" deyip dururken? Ey nebi! Kafirlerle ve münafiklarla savas; onlara karsi öfkeli ol -vagluz aleyhim.

Kur’ân’in celiskisizligi de
göz önünde tutularak
15’teki fade
Türkceye su sekilde cevrilebilir:

kafirlerin kalplerinin kinini yok etsin.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

İnsanın olaylar karşısında kanının kaynaması sonucu duyduğu hararet,öfke,kin,sertlik gibi duygular ki, olay kendisine yöneldiğinde karşılık verme amacıyla hareket eder. Arapçada bu "ğa-ye,zı" kök harflerinden türeyen sözcüklerle ifade edilir.

Size saldıran birisine karşı ğayz halinde olmanız/sinirlenmeniz, öfkelenmeniz, kinlenmeniz,sertleşmeniz sonucu saldırdığınızda, saldırdığınızı cezalandırdığınızda, ğayz haliniz/siniriniz,öfkeniz, kinlenmeniz, sertlenmeniz gitmelidir. Eğer gitmezse bu ruh haliniz sizi saldırdığınız kişinin tüm sahip olduklarına - ki, bu malı mülkü akrabası vb olabilir- da yöneltir.

İşte bunun için Alemlerin Rabbi olan Yüce Allah Tevbe 73 de:
Ya eyyühen Nebîyyü cahidilküffare vel münafikıyne vağluz aleyhim ve me'vahüm cehennem ve bi'sel mesıyr" diye buyurmaktadır.

Allah, Nebisine ; Kafir ve münafıklar ile mücahedeyi emretmekte. Bunların davranışlarına karşı ğayz halinde olunmasını istemektedir.


Tevbe 14 de:
Katiluhüm yüazzibhumullahu bi eydiyküm ve yuhzihim ve yansurküm aleyhim ve yeşfi sudûre kavmin mu’miniyn

"Onlarla savaşın Allah sizin elleriniz ile onları azablandırsın, rezil etsin onları, onların aleyhine size nusret versin ve mü’minler kavminin göğüslerine şifa versin."

diyor. Savaşılacak olanlar bu ayetlerden önceki ayetlerde verilmektedir. Bu ayetlerde belirtilenlere karşı mü'minlerin ğayz halinde olmamaları mümkün değildir.
Bu olacak ki; onlarla savaşılsın. Ancak savaşıldığında bu halden kurtulunur.


Rabbimiz de buna vurgu yapıyor:

"Ve yüzhib ğayza kulubihim ve yetubullahu alâ men yeşa' vAllahu Aliymun Hakiym;
Kalblerindeki ğayzı gidersin. Allah dilediğinin tevbesini kabul eder. Allah Hakiym’dir, Aliym’dir.


Kusursuzluk sadece Allah'a mahsusdur.
Doğrusunu en iyi bilen Allah'tır.
Sevgi,saygı ve muhabbetle.
Allah'a emanet olunuz.

[Hasan Akçay]

Merhaba sayin dost1.

Diyorsunuz ki: "Bu ayetlerde belirtilenlere karsi mü'minlerin gayz halinde olmamalari mümkün degildir. Bu olacak ki; onlarla savasilsin." Bu tamam. Ama ardindan sunu belirtiyorsunuz:

Ancak savasildiginda bu halden kurtulunur.

Bundan anlasilan "Allah mü’min bir toplumun gögüslerinin kinini gidersin" seklindeki meali onayliyorsunuz. Dogru mu bu anladigim? Eger öyleyse sizin belirttiginiz "savasildiginda bu halden kurtulunur" seklindeki GEREKCE makbul görünmüyor.

Cünkü o "gayz"dan 15'te kurtulunursa 73 ve 123'te de kurtulunur. Ama Allah nebisinin ve inananlarin kalblerindeki "gayz"in 73 ve 123'te sürmesini isteyip dururken 15'te giderilmesini neden istesin?

Celiski budur ve sizin izah cabaniza ragmen orda hâlâ öyle duruyor.

15'teki ifade icin benim önerdigim "Allah kafirlerin kalblerindeki öfkeyi gidersin" seklindeki ceviri ise 73 ve 123 ile uyumludur; celiskiyi gideriyor.

Dikkat edilirse 15'te hangi zevatin kalblerindeki "gayz"dan söz edildigi lafzen belirtilmis degil. Yorum sadedinde öneriliyor zamir.

Giderilmesi gereken gayz
celiskili meallere göre mümin bir toplumun kalblerindedir,
benim gördügüm ise kafir bir toplumun kalblerinde.

Evet. Giderilmesi gereken, kafirlerin kalblerindeki gayzdir. Cünkü nebinin ve inananlarin sirf "Rabbimiz Allah!" demelerine köpüren o gayzdir (Hac 40) ve Allah'in elcisiyle inananlari iskenceden gecirip evlerinden yurtlarindan atmistir.

Kafirlerin kalblerindeki gayz onlarin zulm etmesini tetiklemistir; o gayzin giderilmesi gerekir. Nebinin ve inananlarin kalblerindeki gayz ise onlarin özgürce inanip özgürce yasamalarini sagliyor. O gayz sürmek zorunda.

Bu gercege mevcut meallerin gözleri kapali.

Arti, onlarin önerdigi zamir Allah'in celiskiden arinmis (Nisâ 82) kitabina celiski sokuyor, benim önerdigim zamir ise celiskinin oraya girmesini önlüyor.

Ama belki gözümden kacan makbul bir GEREKCE vardir. Acklarsaniz sevinirim; Allah razi olsun, derim.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

[Hasan Akçay]

36. Süphesiz Allah katinda ayların sayısı, ay olarak on ikidir... Inne iddetes suhûri indallâhisnâ aşere şehren…

Bu meal sahibinin dikkat ceken yanlisi Arapca metindeki iddet es suhûra mealinde yer vermemis olmasidir. Oysa Allah’in o sözüne razi olup mealinde yer verseydi dogru meal su sekilde olacakti:

Süphesiz Allah katinda dolunaylarin süresi on iki dolunaydir…

Acik ve net.
Tevbe sûresinin bu 36 nci ayetinde
Allah
ne semsî yil ne kamerî yil… hic bir yildan söz etmiyor,
"dolunaylarin süresi"nden söz ediyor.

O ise bir dolunayin dogmasindan ayni dolunayin bir sonraki dogusuna kadar olan vakittir.

Örnegin 21 Hazirandan sonraki ilk dolunay
2011 yilinin 15 Temmuzunda dogdu,
2012 yilinin 3 Temmuzunda dogacak.
http://www.timeanddate.com/calendar/moonphases.html?year=2012&n=0

Dolunaylarin süresi bu iki dogus arasindaki vakittir.

Dolunaylarin süresi on iki dolunaydir demek,
EN AZ on iki dolunaydir demek. 11 dolunay 1 iddet etmez.

Örnegin on iki dolunayli bir sürenin son dolunayi ertelenirse gelen sürenin haram aylari yerlerinden oynatilip hükümden düsürülür; iste Allah o erteleme hinligine ziyâdetun fîl küfr diyor (Tevbe 37) -katmerli küfür.

Öte yandan bazi iddetlerde 13 dolunay var. Iste onlar bir mucize.

Cünkü Allah o 13 ncü dolunaylar yoluyla "dolunaylarin iddeti"ni semsî yila uyumlu hale getiriyor. Örnegin Yûsuf nebiye taninan verimli 7 YIL (seb'â sinîn) = 7 dolunay iddeti. Verimli 7 kamerî yila gelince o bunlardan 3 (üc) ay kisadir cünkü kamerî yil iddetler NESÎ fesadina ugratilmak suretiyle üretilmistir.

Kamerî yil var sanilir ama yoktur aslinda; tamamen "sanal"dir. Eger Yûsuf nebi semsî yil yerine kamerî yila uysaydi 7 yilda yalnizca 6 ürün alir ve halkin acliktan ölmesine neden olurdu.

Ayet iddet es suhûr kâle alinmaksizin okundugu icin yorumlar da yanlis oluyor. Örnegin su yoruma bakar misiniz:

Bu âyetlerde haccın [en üst düzeydeki uluslararası eğitim ve öğretimin] önemine dikkat çekilmekte ve hacc yapmamanın, ertelemenin zararları konu edilmekte ve evrenin yaratılışından bu yana ayların sayısının 12 olduğu, bunlardan 4'ünün haram [dokunulmaz/özerk eğitim-öğretim ayı] olduğu ve bu ilkenin sağlam bir din olduğu ifade edilmektedir. Öyleyse insanlar, özellikle de Müslümanlar senenin dört ayını, yüksek düzeyde uluslararası eğitim-öğretimle geçirmeli ve bu süre içinde barış, huzur ve sükunet sürdürülmelidir.

Yanlis 1
HAC en üst düzeyde uluslararasi egitim ve ögretim imis… Yok öyle sey. HAC ibadettir.

Yanlis 2
Hac vaktinin her yil farkli aylara denk gelmesi gerekiyormus. Hayir! Allah’in hükmü degil bir kisim beserin uydurmasidir bu. Eger YIL vakit bildiren bir arac ise, ki öyledir, haccin yil icindeki vakti sabit olacaktir.

Yanlis 3
Bir daha: AY YILI diye bir yil olamaz. Cünkü o uyduruk seyin icinde mevsimler, dolayisiyla vakit kavrami yok. Vakti bildirmeyen yildan yil olmaz.

Son yillarda Türk Diyanet Isleri bu gercegi teslim edip kutlu dogum haftasini semsî yilin icine aldi. Ama mevlid kandili komedisi devam ediyor ve Muhammed nebi bazan kisin doguyor, bazan yazin, bazan ilk baharda, bazan son baharda. Yani aslinda hic dogmadi diyecekler de...

Yanlis 4
Haram aylar kamerî yilin icindeymis. Asla. Haram aylar aslinda avlanma yasagini bildidir (Mâide 2, 95); avlanma yasagi ise vakten sabittir. Cünkü hayvanlarin üreyip yavrularini büyüttügü dönem, dolayisiyla, avlanmalarinin sakincali oldugu dönem yil icinde sabittir.

Kisacasi kamerî yilin vakten oynak aylari vakten sabit olan avlanma yasagini bildiremez. Haram aylar kamerî yilda degil gökteki aylarin icindedir.

Gökteki aylar vakten sabittir. Örnegin 21 Hazirandan sonraki ilk dolunay daima 21 Hazirandan sonraki ilk dolunay olup sicak yaz günlerinin ve, o arada, avlanma yasaginin habercisidir.

Ayet 36’in iddet es suhûr kâle alinmaksizin algilanmasindan kaynaklanan baska iddialar da var. Ama kisa tutmak adina yaziyi burada kesiyorum.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

[pramid]

Haram Ayların Başlangıcı


27. İnsanlar içinde haccı ilan et ki, gerek yaya olarak gerekse derin vadilerden gelerek, yorgunluktan incelmiş binitler üzerinde sana ulaşsınlar.

28. Kendilerine ait bir takım yararlara tanık olsunlar. Kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerinde belirli günlerde Allah’ın adını ansınlar. İşte bunlardan yiyin, sıkıntı içindeki fakiri de doyurun.

29. Sonra, kirlerini atsınlar, adaklarını yerine getirsinler, saldırılardan korunmuş/tarihî/yüce evi tavaf etsinler. Hac Suresi

Kurban kesilme emri Kuran’da, Allah’ın insanlara belirli günlerde yapılması için vermiş olduğu bir emirdir. “Belirli günler” ile ifade edilen “Haram aylardır”. Haram aylar Allah’ın Kuran’da Hac ayı olarak belirlemiş olduğu bilinen aylardır.

197. Hac, bilinen aylardadır. Kim o aylarda haccı kendisine gerekli kılarsa hacda kadına yaklaşmak, kötülüğe sapmak, kavga ve çekişmeye girmek yoktur. İyilik olarak yaptığınızı Allah bilir. Azık edinin. Hiç kuşkusuz azığın en güzeli takvadır. Ey akıl ve gönül sahipleri, benden sakının! Bakara Suresi

Hac ibadetinin Hz. İbrahim döneminden beri uygulanmakta ve bilinen 4 aya yayılmakta olduğu söylenir.


Fakat Kuran’da Hac vaktinin 4 ay olduğu belirtilmesine rağmen günümüzde, Haccın 1 ayın 10 günü gibi kısa bir süreye sıkıştırılması yüzünden kalabalıktan birbirlerini ezmekte, birçok ölüm vakası meydana gelmekte ve hacılar perişan olmaktadırlar. Haram ayların başlangıcı “Hac Ay’ı” anlamına gelen “Zilhicce”dir. (Hac başlangıç vakti; Büyük Hac Ay’ı manasına gelen Zilhicce’dir.)

Ay Takvim’ne göre sırasıyla “Zilhicce, Muharrem, Sefer ve Rebiul-Evvel” ayları Kuran’da da işaret edilen 4 haram ayı oluştururlar. Bilinen aylar ifadesi Kuranda geçmiş olduğu için, Allahın kitabında ayların sayısı 12 ve dördü haram olması hasebi ile, ayların isimleride değişmeden günümüze gelmektedir.

Kuran bunlara aylar için; ramazan,
Günler içinde Cumartesi (6. gün) isimlerini birer örnek ile zikreder. Cuma günü toplanma günü olup, Perşembe sonrası gün için araplar "Arübe" ibfadesni kullanırlardır. İslam sonrası, toplanma günün Belirlenen Arübe günü, günümüz için Cuma günü demektir. Müslümanlar için perşembe sonrası gün, kutsal bir günde değildir.

Aylara tekrar dönersek, burada enteresan bir nokta gözümüze çarpmaktadır. Rabiul-Evvel Ay’ı iki kelimeden oluşan birleşik bir kelimedir. Rabiul kelimesi dört, Evvel kelimesi ise ilk demektir. Bu aydan sonra Rabiul-Ahir Ay’ı gelmektedir ki bu ayın ismi Sonraki Dördüncü demektir. Rabiul-Evvel Ay’ı haram ayların dördüncü ve sonuncu ayı olduğu için bu ismi almıştır. Eğer ki Rabiül-Evvel’in haram ayların dördüncü ayı olduğu anlaşılmazsa, Rabiul-Ahir’in neden “sonraki” dördüncü anlamına geldiği açıklanamaz. Bu da haram ayların Zilhicce (Hac Ay’ı) ile başlayıp, dördüncü ay olan Rabiul-Evvel ile bittiğini kanıtlamaktadır. Dolayısıyla Hac bu dört ayda yapılabilen bir ibadettir.

Dört ayın arasını açmaya da "nesi" denir ve Küfürde ileri gitmektir. Şuanda ki hac emirleri, "küfürde ileri gidenlerdir." Recep ayını tekleştirerme ARAP CAHİLİYE adetlerindendir.

2. Yeryüzünde dört ay daha dolaşın ve bilin ki siz, Allah’ı âciz bırakamazsınız. Şu da bir gerçek ki, Allah inkârcı nankörleri rezil eder.

36. Gökleri ve yeri yarattığı gündeki yazısına göre, Allah katında ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü haram aylardır. Eskimez din işte budur. Artık o aylar içinde benliklerinize zulmetmeyin. Müşrikler sizinle nasıl topyekün savaşıyorlarsa siz de onlarla topyekün savaşın. Şunu bilin ki, Allah, takva sahipleriyle beraberdir.Tevbe Suresi

Ayrıca Allah Kuran’da Haccı gücü yeten kullar üzerinde bir zorunluluk olarak belirtmiştir. Fakat her şartta, sağlığın da, maddi gücün de hangi ölçüde “güç yetirme” kavramına dahil olup olmadığı göreceli kavramlardır. Bu noktada insanın gerçek samimiyetini en iyi şekilde bilip değerlendirecek olan yine Allah’tır.

97. Açık-seçik deliller, İbrahim’in makamı vardır orada. Oraya giren, güvene ermiş olur. Yoluna gücü yetenin o evi ziyaret etmesi, insanlar üzerinde Allah’ın bir hakkıdır. Kim nankörlük ederse hiç kuşkusuz, Allah bütün âlemlere muhtaç olmayacak bir Ganî’dir. Ali İmran Suresi

Peki Hac aylarına neden haram aylar denilmektedir? Çünkü Hac ibadeti sırasında kişi kendisine normal şartlarda helal olan bazı şeyleri de haram eder.(Eşlerin cinsel ilişkiye girmemesi gibi) Buna ihram denir. Hacının ihramda olması budur. Fakat günümüzde belli bir elbiseye de ihram adı verilerek bu elbisenin giyilmesi farzlaştırılmıştır. Kuran’da sözlük anlamı dışında başka bir ihram anlaşılmamaktadır. Eğer Allah, Hacda böyle bir elbisenin giyilmesini isteseydi, onun giyilmesi gereken bir elbise olduğunu söyleyerek, şüpheye meydan vermeden bunu açıklardı. Böyle bir izahın olmaması ve bu kelimenin sözlük manasının, Kuran’daki anlatımla tam örtüşmesi yüzünden ihramın; belli bir süre içinde, belli şeylerin yasaklanması dışında bir manası olmadığını anlarız.

Hac’da kavga edip kötülüğe sapmaktan kaçınmak ve avlanmak da sakınılması gereken diğer unsurlardandır.

95. Ey iman sahipleri! İhramda olduğunuz zaman av öldürmeyin. Sizden kim kasten onu öldürürse cezası şudur: Öldürdüğü hayvana denk deve-sığır, davar cinsinden, Kâbe’ye varacak kurbanlık bir hediye ki, içinizden adalet sahibi iki kişi belirleyecektir. Yahut yoksullara yedirme şeklinde bir keffâret, yahut buna denk oruç. Taki yaptığının vebalini tatsın. Allah, geçmişi affetmiştir. Kim bir daha yaparsa, Allah ondan öc alacaktır. Allah çok güçlüdür, öc alıcıdır.

96. Hem size hem de yolculara bir geçimlik olarak deniz avı yapmak ve onu yemek size helal kılındı. Fakat ihramlı olduğunuz sürece karada avlanmak size haram edilmiştir. Huzurunuzda haşredileceğiniz Allah’tan korkun.Maide Suresi

Hac ibadeti kalabalık bir kitle ile beraber yapılan bir ibadet olduğu için Kuran Ayetleri ibadet esnasında hijyen kurallarına özen gösterilmesine dikkat çeker. Hac suresi 26. Ayette Hac ibadeti yapılan yerin temiz olmasına değinilirken 29. Ayette, Hac ibadeti yapılırken kirlerden arınılması ve adaklar yerine getirilmesi söylenir. Fetih Suresi’nin 27. Ayeti’nde ise Mescid-i Haram’a saçların kısaltılıp traş edilmiş bir biçimde girilmesi de bunlara bir örnektir.

Bunların haricinde Hac ibadetini tamamlayabilmek için yerine getirilmesi gereken diğer unsurlar Kuran ayetleriyle bizlere şu şekilde anlatılmıştır.

198. Rabbinizden bir lütuf ve bereket istemenizde hiçbir sakınca yoktur. Arafat’tan ayrılıp akın ettiğinizde Meş’a-i Haram’da Allah’ı zikredin. O’nu, O’nun size gösterdiği gibi anın. Siz bundan önce gerçekten sapıklardan idiniz.

199. Sonra, insanların akın edip döndüğü yerden siz de dönün ve Allah’tan af dileyin. Çünkü Allah çok affedicidir, çok merhametlidir.

200. Gerekli ibadetlerinizi bitirdiğinizde yine Allah’ı anın. Tıpkı atalarınızı andığınız gibi, hatta daha kuvvetli bir anışla. İnsanlardan bazısı şöyle der: “Ey Rabbimiz, bize dünyada ver!” Böylesi için âhirette bir nasip yoktur.

203. Allah’ı sayılı günlerde anın. Kim hemen iki gün içinde işini bitirirse ona günah yoktur. Kim de bunu geciktirir-ertelerse, sakınıp korunduğu takdirde ona da günah yoktur. Allah’tan sakının ve bilin ki, siz O’nun huzurunda haşredileceksiniz. Bakara Suresi

Ayrıca Safa ile Merve arasında tavafta Kuran’da bir sakıncası olmadığı belirtilir. Ancak tepe addedilip, gidip gelmenin gerekli olduğu manasına gelen bir emir bulunmamaktadır. Safa ve merve, nebat bitmeyen yerde ticaret yapılıp, toplumun mürrüvvetinin sağlanması çalışmalarının bir şiarıdır. Hayırların çoltılıp, fakirlerin korunmasıdır. Şakir / Şükür kelimesinin Safa ve Merve ayetlerinde geçmeside çok ilginçtir.

Şükür: Araplar, yem ile beslenen hayvanın süt vermesine, bulutun nemi toplayıp bir araya getirip yağmur vermesine ŞÜKÜR derler. Bu bağlamda Safa ve Merve, TOPLUMUN BİRLİKTE ÇALIŞIP ÜRETİMİNİN SEMBOLLERİDİR. RAHMAN bu tavaf/çalışma için beis görmemektedir.

158. Safa ile Merve Allah’ın belliklerindendir. O evi hac veya umre ile ziyaret edenin onları tavaf etmesinde kendisi için bir sakınca yoktur. Kim içinden gelerek bir hayır işlerse Allah Şâkir’dir, Alîm’dir, B] Bakara Suresi[/B]

Son olarak, Hac ibadetiyle alakalı Kuran Ayetlerinde hiçbir hüküm geçmemesine rağmen mezheplerin ortaya attıkları bazı uydurmaların neler olduğunu herkesin bilmesi ve Kuran Ayetleri ile verilmiş olan hükümlerden ayırt etmesi gerekmektedir.

[galipyetkin]

Tevbe suresinin 7. ayetinde müşriklerle Allah ve peygamberinin müşriklerle bir anlaşmasının olamıyacağı ve bunun imkansız olduğu 8. ayet ile pekiştirilmişken, bir istisna getirilerek tüm meallerde ''Mescid-il Haram yanında''kiler hariç tutulmuştur.

Kimdir bunlar?...Ne özellikleri vardır ki bu mazhariyete ermişlerdir?... ''Mescid-il Haram'' yanına önce gelenler mi?... ''Mescid-il Haram'' ne ifade etmektedir?... Kabe mi demektir?..
Kuran'da ayakların hemen üzerindeki çıkıntıları, üzüm tane veya salkımını.... anlatmak için kulanılırken; neden ''Kabe'' denilen o yapıya hiç Kabe denmemiştir?

7. ayette şu ifade yer alır:...indel mescid-il haram FE MESTEKAMU.... Neden bu ''fe mestekamu'' meallerde atlanmaktadır. bu ifadenin de katılarak yapılacak bir çeviride mana nasıl olacaktır?

Sorular şimdilik bu kadar.

Saygilarımla.
Galip Yetkin.

[Hasan Akçay]

Merhaba Galip Yetkin kardesim.

''Mescid-il Haram'' ne ifade etmektedir?... Mekke'de bir mescid. Tavansiz. Dünyada ondan büyük avlu-mescid olmasa gerek cünkü sürekli genisletiliyor. Kabe mi demektir? Hayir. Kâbe baska, Mescidil Harâm baska.

Inananlarla andlasma yapan müsrikler... Kimdir bunlar? Mekke müsrikleri.

Ne özellikleri vardır ki bu mazhariyete ermişlerdir? Inananlarla savas halindeler. Özellikleri bu. Mekke hem inananlarin evidir hem onlarin. Onu paylasamiyorlar. Islam devletini kuran inananlar fetih icin kente girmis durumdalar; müsrikler vermemek icin savasiyor. Bir ateskes andlasmasi yapilacaksa elbet bu ikisi arasinda yapilacak.

7. ayette şu ifade yer alır:...indel mescid-il haram FE MESTEKAMU.... Neden bu ''fe mestekamu'' meallerde atlanmaktadır. Benim bildigim, atlanmiyor. Eger yanilmiyorsam FE MESTEKAMU "istikamet"le ilgilidir ve lafzen "Dogru istikamette olun!" anlamina gelir; "Dürüst olun, sözünüzü tutun!" Örnegin "Ateskese uyun ve andlasmanin sartlarini yerine getirin!" Meallerde bu var.

Tevbe sûresinde kâbe gecmiyor. Konuyu derli toplu müzakere etmek adina onu ben ele almiyorum. Isterseniz siz ele alir, baska katilimcilarla müzakere edersiniz.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

[galipyetkin]

Sayın Pramid'in bize sunduğu bir alıntı var. Sitemizin İman Bölümünün Şirk ve Müşrikler alt bölümünde ''İL-ELL KÜLTÜRÜ VE ŞİRK. Şu anda ''son konular'' kısmında da yer alıyor. Oradan alıntılıyorum:

''EL /İLL İNANCI

El / İll: Esasında keskinlik veya parlaklık mânâsından alınarak feryad, YEMİN, AHİT ve yakınlık anlamlarına kulanılan bir kelimedir. İbranice "ill" Arapçalaşmış olarak "ilâh" anlamına geldiği de söylenmiştir. BU TAKDİRDE ALLAH ADINA YAPILMIŞ OLAN YEMİN demek olur. Allahın kendine koyduğu bir isim yoktur ama kuranda kendini esma'ül hüsna ile tanıtır.

De ki: "İster Allah diye çağırın, ister Rahman diye: O'nu hangi isimle çağırırsanız çağırın, (O hep Birdir; ve) bütün güzel ve üstün nitelikler O'nundur". (O'na dua et, ama) duanda sesini fazla yükseltme, çok fazla alçaltma da, ikisinin ortası bir yol tut;(İSRA 110)
İLL/-EL inançları bir çok Bozulmuş dini kavramların içinde vardır........''

Kur'an'da geçen ''mescid-il haram'' ise bozulmamış-orijinal bir ifadedir. Bu nedenle bu terim içinde geçen ''il'' ifadesi ''Allah adına yapılan yemin- ortak toplumsal hareket tarzı'' manasındadır.

''mescid'', bina -mahal manasının yanında insan unsurunu da içerir.

''haram'' kelimesi de ''harim'' ve ''harem'' kıraatları ile ''ortaklık'' ve ''dışarıya kapalılık'' anlamına, yani kendi işlerini ve ihtiyaçlarını ortaklaşa yerine getiren, dışarıdan yardım almayan kollektif yaşam anlamınadır.

Toparlarsak bize göre ''mescid-il haram'' bir mahalde (havra veye manastır gibi kapalı bir yerde ve ''Medine'' gibi açık mahalde) toplumca-kollektif (kadın erkek ayrımsız),iffetli bir ekonomik ve sosyal yaşamdır. Fetih Suresi 25. ayete göre Mekke Toplumu içinde, bu tür yaşamı yerine getiren bir kesimin varlığını tesbit edebiliyoruz.

İşte Mekke'nin fethinde yapılan antlaşma, müşrik olmalarına rağmen Mekke toplumunun nimete nankörlük etmeyen-iffetli, insanlar arasında kıst'ı uygulayan yani ''mascid-il haram'' istikmetinde yaşayan bu kısmı ile yapılan antlaşmadır.

Bu durumda Tevbe suresinin 1. ayeti ile bütün müşriklere bir ültimatom verilip, 7. ayeti ile de bu müşrikler arasından ''mescid-il haram'' istikametinde yaşayan müşriklerle de bazı şartlar ve tehditler ortaya konularak bir antlaşma tapılmıştır.

Antlaşma yapılan kesime Uluhiyette kıst'ı, diğerlerine de hem Uluhiyette, hem de insanlar arsında kıst'ı uygulamaları için 4 haramlar diye çevrilen "erbaatün hurumun/hac için gelen müşriklere müslümanlara tehlike yaratmadığı müddetçe can güvenliği ve de islamı seçme ve seçmeme hakkı da tanınıp, bu sürede müşriklere karşı davranma yasağı da tanınarak, Ezan ile tümü Hacc-ı Ekber'e davet ediliyorlar ki İslamı öğrenip din edinsinler.

Amaç:
Haşr-9'da ifadesini bulan şartlarda, Mekke'yi ''Medine sosyal ve ekonomik yaşamına'' erdirmek; ''Medeni İnsan'' yetiştirmek.

Netice:
1-Hacc-ı Ekber'in muhatapları müşriklerdir.
2-Eğer Müslümanlar şirk alemiyle bir anlaşma-sözleşme yapacaksa, ''mescid-il haram istikametinde'' yaşam sürdürenlerle yapılacaktır.

Saygılarımla.
Galip Yetkin.

[Hasan Akçay]

Merhaba.

"Mescidil Harâm"la ilgili baska iddialar da var. Örnegin, kendisi burada olmadigi icin adini vermiyeyim, Arapca bilgisi Türkcesinden daha iyi olan bir kardesimiz "Mescidil Harâm, mescid degil Mekke kentinin kendisidir," diyordu. Simdi görüyorum ki hayal gücü o kardesimizin hayal gücünden daha yaman olanlar varmis.

O kardesimiz daha bir sürü iddia öne sürüyordu.

Örnegin SALÂT Kur'an dersidir, diyordu; HAC dinî konferanstir, ORUC Bakara 185'in ilk muhataplarina verilmis olan bir seminer olup orada baslamis, orada bitmistir.

Kisacasi Islamda ibadet mibadet yoktur; namaz yoktur, hac yoktur, oruc yoktur...

Bu iddialar yalnizca birer kurgu. Hani ucuk kacik denir ya, aynen öyle. Kur'an ayetlerini kanit göstererek anlatmaya calistim. Örnegin Nisâ 101-103'teki salâtin cephede ikame edildigine dikkat cekerek "Cephe can pazaridir; orada can alinir, can verilir; ne Kurân dersi ne baska bir ders hicbir ders verilemez," demek zorunda kaldim.

Asker kökenli oldugumu biliyordu. Askerlikle ilgili bir gercegi ortaya koyarsam inanir diye düsündüm. Ama o kardesimiz gitti iste baska bir kardesimiz geldi. Degmezmis. En iyisi "Herkes kendi yoluna!" demek.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

[galipyetkin]

NESİ:

Nesi, çalıştırılan işçilerin ''hak ediş''lerine el koymak, ellerine geçmesini önlemek için patronların lehine uydurulmuş bir yöntemdir.

Say yani çalışma hayatı, hafta 7 gün baz alınarak, İslam'da bu ''tam hafta''-7 gün olarak tanzim edilmiş olup hafta tatili yoktur. Faizin, rantın, emek karşılığı olmayan gelirin ''haram'' olması nedeniyle de işçi çalıştırma da yoktur; ancak üretilende veya 'gelir eşit' bölünmek üzere yardımcı veya ortak alınabilir.

Yahudi'lere göre Allah Kainatı 6 günde yaratmış ve 7. gün istirahate çekilmiştir. Bu uydurduklarını kendi kendilerine mesaj diye algılamışlar, böylece Yahudi'ler çalışma hayatlarını buna göre düzenlemişler ve haftanın 7. günü kabul ettikleri cumartesi gününü kendilerine tatil-istirahat günü diye kabul etmişlerdir. O gün bir iş yapmazlar. Bu onlar için bir sevap,çalışmak büyük günahtır. Buna ''sept günü'', bunu uygulayanlara da '' ashab-ı sept'' deniliyor.

Kur'an'ın anlatımından anlaşıldığına göre balıkçı köyündeki Yahudi'ler istirahat ettikleri 7. gün tayfalarına hak ettikleri 6 günlük ''hak ediş''lerini ödememek için teknelerini ve donanımlarını tayfalarının istifadelerine bırakmıştır. O gün tayfaların tuttuklarının tümü kendilerinin olacak ve geçmiş 6 günlük paylarına sayılacaktır. Böylece patronların cebinden bir şey çıkmayacak, kendileri çalışmadıklarından sevap işlemiş olacak hem de istirahat etmiş olacaklardır.

Yahudi'ler, tayfaların cumartesi tutacaklarına dahi göz dikmiş, haset etmişler, acaba diğer günlere göre balık bolluğu olmuş mudur diye tayfaların bu haklarına hürmetkar olmamışlardır.

Karada ise tarlalardan, bahçelerden, ''hayvanlardan'' senede bir elde edilen semereler yönünden de işçiler 6 sene ücretsiz veya paysız sahiplerine çalıştırılır, 7. sene de semereler çalışanların olurdu.

İşte ''nesi'', emekçilerin haklarına hürmet etmek yerine el koyabilmek için uydurulmuş bu sitemi Sayın Hasan Akçay, sitemizin 'Kur'an Merkezli ve Allah Odaklı İman' bölümü, 'Hangi Gece El Kadir'in Değil' kısmında, 2.sahifede bu durumu tesbit etmiş, bunu da ''nesi'' olarak nitelemiştir. O izaha bakın:

''7 bitek kameri yıl :
13 Muharrem 623'te (17.Temmuz.623) başlar,
13.Muharrem.630'da (2.Mayıs.630) biter.
Yani 7 bitek kameri yıl Mayıs'ın ortasına bile varmadan sona erer; ne var ki o anda ekinler henüz başak vermemiştir, o ürün alınamaz.''

Yani işçiler kendilerine ayrılmış olan 7.yılda haklarını alamazlar. Alabilecek olsalar dahi ayları kaydırarak yine haklarına el konulur. Emekçileri, yemek kapmak için oynatılan maymunlara çeviren patronlara Allah'ın hitabı malum (Bakara-64).

Saygılarımla.
Galip Yetkin.

[Hasan Akçay]

Merhaba.

Nesi, çalıştırılan işçilerin ''hak ediş''lerine el koymak, ellerine geçmesini önlemek için patronların lehine uydurulmuş bir yöntemdir.

Sayin Galip Yetkin,
size göre nesinin gerekcesi bu olabilir ama
ben basit düsünen biriyim;
Allah ne diyorsa ona inanirim.

Allah ise diyecegini Tevbe 37'de diyor:

NESÎ katmerli küfürdür
Kafirler onunla saptirilirlar
ki onu bir yil uygular, bir uygulamazlar...

Nicin?

Allah'in haram kildigini iddete uydurmak suretiyle helal ilan etmek icin -li yuvâtiû iddete mâ harremallâhu fe yuhillû mâ harremallâh...

Iddetin bir önceki ayette gecen "dolunaylarin iddeti" ifadesinde kullanilmis oldugu dikkate alinirsa nesînin gerekcesi acik ve net olarak görülür:

Allah neyi yasakladiysa onu,
örnegin yasak dönemde av hayvani öldürmeyi (Mâide 2, 95),
helal ilan etmek.

Yani işçiler kendilerine ayrılmış olan 7.yılda haklarını alamazlar.

Kusura bakma güzel kardesim,
bu da cok derin bir iddia. Benim basit düsünen kafamin kapsama alanina girmiyor.

Yûsuf sûresinde anlatildigi üzere
Allah'in tanidigi yedi bitek yil (seb'a sinîn)
yalnizca iscileri degil yasayan herkesi
etkiler.

"Seb'a sinîn"deki SENE kelimesini SEMSÎ yil diye anlar da ona uyarsaniz size taninan 7 bitek senede 7 ürün alirsiniz; yok KAMERÎ yil diye anlayip ona uyarsaniz süreniz 3 ay kisalir. Yani 1 mevsim. 1 ürün mevsimi. O ürünü alamazsiniz. Acliktan ölürsünüz.

Benim basit düsünen kafam bunu aliyor. Daha ötesini benden bosuna beklemeyin.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

[galipyetkin]

Sayın Hasan Akçay.

''Nesi katmerli küfürdür'' deyip Kur'an'da yazılı olanı getirip önümüze koyuyorsunuz da, 1. kat küfürü ve üstüne gelen katmerin ne olduğunu izah etmiyorsunuz.

Bunu anlatın bize.

Sayın Hasan Akçay.

Diyorsunuz ki ''Allah neyi yasakladıysa onu; örneğin yasak hayvanı öldürmeyi(Maide-2,95)''
Siz Mekke'ye gittiniz. Hangi av hayvanını tesbit ettiniz? Tanıştığınız avcılar var mı? Bu ayetler hacca gidenlerin arasında ''gitmişken biraz da av hayvanı avlanırız'' diyen avcılara mı hitap ediyor?

''Avlanma'' ifadesi ile ne ifade edilmek isteniyor?

Bunu anlatın bize.

Sayın Hasan Akçay.

Diyorsunuz ki: ''Yusuf suresinde anlatıldığına göre, Allah'ın tanıdığı yedi bitek yıl yalnızca işçileri değil, yaşayan herkesi etkiler.''

Güzel bir tesbit

İyi......., Güzel.......,

Fakat,

Allah'ın ''tanıdığı'' ''yedi kurak yıl'' da herkesi etkiler.

Eeee..., Sonra....

Bize bu sonra'yı anlatın.

Sayın Hasan Akçay.

Yusuf Peygamber kuraklık badiresinden halkı kurtarmış.

Bu da tamam.

Ama nasıl?

Bunu anlatın bize.

Sayın Hasan Akçay.

Ne yapmıştır Yusuf Peygamber? Yöntemini anlatın bize.

''Kur'an ne derse o''. O ne ise onu anlatın bize. Kur'an'ı tarih kitabı gibi okumak veya aktarmak değildir müslümanlık. Müslümanlık Yusuf Peygamber'in çözüm yönteminde.

O'nu anlatın bize.

Yedi bitek yıl-yedi kurak yıl tesbitinizi herkes Kur'an'da okuyor. Ama Yusuf Peygamber'in kurtuluş reeçetesini okuyamıyor.

O'nu anlatın bize.

Saygılarımla.
Galip Yetkin.

[Hasan Akçay]

Merhaba sayin Galip Yetkin. Nasilsiniz?

Talep ettiginiz aciklamayi
yapmaya calisayim:

1. kat küfürü ve üstüne gelen katmerin ne olduğunu izah etmiyorsunuz. NESÎ küfrünü isleyenler, ayette belirtildigi üzere, kafirlerdir -ellezîne keferû. Ahrete inanmayan, dolayisiyla hesaba cekilmeyeceklerini sananlar. Bundan benim anladigim, birinci küfür: ahret yaptirimini inkar, onun üstüne gelen küfür: nesî.

Siz Mekke'ye gittiniz. Hangi av hayvanını tesbit ettiniz? Mekke dahil, hic bir kentin icinde av hayvani olmaz. Cevrede ise elbet vardir. CAGRI filminden aklimda kalan, Hz Hamza'nin ilk görünüsü avdan döndügü andir.

Bu ayetler hacca gidenlerin arasında ''gitmişken biraz da av hayvanı avlanırız'' diyen avcılara mı hitap ediyor? Hayir. Avlanma yasagi ile ihram giyilerek yapilan haccin ilgisi yok.

Mâide 2: Size helal oldugunda avlanin -iza haleltum... (Ihram üretmek icin carpitilacak kelime yok burda.)
Mâide 95: size yasak oldugunda av hayvani öldürmeyin - ve entum hurum

Mâide 2'de söylenen ne ise 95'te söylenen de o. Ihram 2'de yok, 95'te de yok.

Kaldi ki ihram yalnizca Mekke'de yalnizca iki gün giyiliyor ve hayvan öldürmeyi yalnizca Mekke'de yalnizca iki gün yasakliyor. Hayvanlarin üreme mevsiminde uyulan avlanma yasagi ise evrenseldir, dünyanin her yerinde aylar aylar sürer.

''Avlanma'' ifadesi ile ne ifade edilmek isteniyor? Ben "Allah av hayvani öldürmeyin, diyor ama baska bir sey demek istiyor," diye Allah'a müdahale etmekten yana degilim. Allah ne diyorsa o. "Av hayvani öldürmeyin!" diyor; o halde "Av hayvani öldürmeyin!" demek istiyor.

Kur'an'ı tarih kitabı gibi... aktarmak değildir müslümanlık. Güzel bir elestiri. Tesekkür ederim. Mekke'nin fethedildigi yili neden tarih gibi anlattigima gelince, cünkü haram aylar o sayede daha kolay ortaya konuyor.

SEHRU RAMAZÂN, sicak dolunay demek. Olaylar o sicak dolunayda basliyor (Tevbe 2) ve cehennem gibi sicak (Tevbe 81) bir havada cikilan savas yolculuguna uzaniyor.

Müsriklerle Mescidil Harâm'da yapilan, süresi dört dolunay olan (Tevbe 2) ve haram dolunaylar cikinca sona erecek olan bir ateskes andlasmasi var. Acik ve net. Gökteki haram dolunaylar, uyduruk kamerî yildaki haram aylarin aksine, vakten sabittir ve ardardina gelirler.

Yusuf Peygamber kuraklık badiresinden halkı (nasil) kurtarmış. Yûsuf sûresinden anladigim, halkin yemeye ihtiyac duydugu az miktarin disindaki tahili basaginda birakmis; onu kurak dönemde halka vermis. Bir bedel karsiligi ya da bedelsiz. Yani sosyalizm uyguladiysa ona da eyvallah. Ama konumuz o degil. Konumuz: NESÎ.

NESÎ: "dolunaylarin iddeti"ndeki son dolunayi bir sonraki iddete ertelemek* suretiyle yasak dönemi oynatip hükümsüz hale getirmek.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

______________________________

*21 Haziran’dan sonraki ilk dört dolunay haramdir. "Her bölgenin iklimi göz önüne alinarak yasak dönemde ayarlama yapilabilir mi?" de ayri bir konu. Ama yasak dönemde avlanmak haramdir (Mâide 2, 95).

Asagidaki iki iddetten ilkinde 12 dolunay var, ikincisinde 13.

Iddet I’in son dolunayi
iddet II'ye ertelenirse
iddet II'nin dört haram dolunayindan biri
haramliktan cikar.

On iki dolunayli "kamerî yil"i uydurmak ugruna on ücüncü dolunaylar ertelenirse NESÎ küfrü otomatige baglanir. Kamerî yilcilarin yaptigi iste bu. Nesî küfrünü otomatige baglamislar.

http://www.timeanddate.com/calendar/moonphases.html?year=2012&n=0

I
1.3 Tem 2012
2.2 Agu
3.31 Agu
4.30 Eyl
5.29 Eki
6.28 Kas
7.28 Ara
8.27 Ocak 2013
9.25 Sub
10.27 Mar
11.25 Nis
12.25 May

II
1.23 Haz 2013
2.22 Tem
3.21 Agu
4.19 Eyl
5.18 Eki
6.17 Kas
7.17 Ara
8.16 Ocak 2014
9.14 Sub
10.16 Mar
11.15 Nis
12.14 May
13.13 Haz

[galipyetkin]

Sayın Hasan Akçay.

Açıklamalarınız için teşekkürler.

Görüşlerinize hürmet gösteriyor, üzerlerinde bir tartışma yaratmak istemiyorum.
Siz olguyu "ay" üzerinden, biz ise geçen yazımızda "hafta" ve "yıl" üzerinden açıkladık. Ne var bunda?

Ben, Maide-2'yi, içeriğini, konu bütünlüğü içerisinde değerlendirdiğimde, avlanmamayı nasıl bazı şeylere hürmet gösterilmesi ayet içinde istenmişse, (dört ay denen) eşhurul hurumu denilen (her sonraki müşrik neslin islamı seçebilmesi için) sonu açık bir zaman bağlı bir ateşkes ile Hac ile ve hac müddetince (islam şeriatını) seçme veye seçmeme hakkı verilmiş olanların, bu haklarına hürmet gerektiğini, eğer onlar aleyhine ileri sürülebilecek bir hak var ise, bu asayiş halinden istikrar haline geçinceye kadar ertelenmesi olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu müddet sonunda ya islama girecekler ve yolları açılacak, ya da anlaşmayı bozup da aleyhte hareket ederlerse Tevbe-5'teki muamaleye maruz kalacaklar. Yani ya islamı kabul edecekler yada etmeyip islam şeriatına uygun olarak müslümanların arasında azınlık olarak yaşayacaklar, yeter ki aykırı olmasınlar.

Saygılarımla.
Galip Yetkin.

[Hasan Akçay]

“Erteleme, geciktirme” demek olan النسيئ [nesî’], Arapların haram aylara riâyet etmekten kaçınmalarını, yozlaştırma çabalarını ifade eder. Bu konuyu da Merhum Mevdûdî ve Kurtubî'nin tesbitleriyle sunuyoruz:

Putperest Araplar nesî’ uygulamasını iki şekilde yapıyorlardı. Ne zaman işlerine gelse bir haram ayı; kendi arzularına göre savaş ve intikam için adam öldürmenin helâl olduğu normal bir ay gibi kabul ediyorlardı. Daha sonra haram ayların sayısında oluşan eksikliği tamamlamak üzere, bu ayın yerine başka bir ayı haram ay ilan ediyorlardı.

Nesî’nin ikinci şekli ise, ay yılı ile güneş yılını dengeye getirmek için yıla bir ay daha eklemeleriydi. Böylece hacc, her yıl aynı mevsime denk geliyor...

başka bir ayı haram ay ilan ediyorlardı

Allah'in belirledigi haram ay yerine öteki aylardan birini haram ilan etmek ziyadetun fîl kufr yani "küfürde ileri gitmek"tir. Tamam. Ama o küfür ASIL kamerî yil sayesinde isleniyor.

Bi daha açiklamaya çalisayim.

Kamerî yila ait aylarin her biri yaklasik 29.5 gündür
(29 gün 12 s 44 dk 3 sn...)

KAMERî YIL = ay dünyayi 12 kez dolandiginda geçen zaman = 354 gün
SEMSî YIL = dünya günesi 1 kez dolandiginda geçen zaman = 365 gün

365 - 354 = 11

Ayin dünyayi 12 kez dolanmasi tamamlandiginda
dünyanin günesi 1 kez dolanmasi henüz sona ermemistir;
sona ermesine daha 11 gün var.

Iste artan o 11 günler birikerek 29.5 güne yetip artacak sayiya ulastiginda örnegin 11 + 11 + 11 = 33 gün oldugunda

33 günün 29.5 günü
Yûnus Emre'nin deyimiyle

ete kemige bürünür
1 ay diye görünür.

Siz o aya ister ARTIK AY deyin ister ONÜÇÜNCÜ AY
o ay Tevbe 36'da IDDET EŞ-ŞUHÛR diye geçen "aylarin süresi"ne eklenir
ve o IDDET böylece 13 aya sahip olur.

Allah'in gökleri ve yeri yarattigi gündeki yazisidir bu
yani Allah'in hükmü.

Eklenir de nolur?

Iddetin aylari ve haram aylar
vakten SABiT hale gelir.

Örnegin
herkesin bildigi bi vakit olan yaz dönümü (21 Haz)
iddet baslangici olarak alinirsa
ilk dolunayin asagidaki 5 yila ait tarihleri:

15 Tem 2011
03 Tem 2012
23 Haz. 2013
12 Tem 2014
02 Tem 2015

Daima ama daima yaz mevsiminin içinde,
daima ama daima yaz mevsiminin basinda...
vakten SABiT.

Niçin?
Çünkü Allah "artik ay"i devreye sokmustur.

Bakar misiniz.

2, 1'den 11 gün erken;
3, 2'den 11 gün erken;
4, 3'ten...?
5, 4'ten 11 gün erken.

11 gün erken gelmeler
zincirleme gerçeklesip dururken
zincir 4'te kopuveriyor.

4, 3'ten 19 gün geç.

Bu demektir ki
23 Haz 2013'te baslayan IDDET 13 aya sahiptir;
devreye o ARTIK AY girmistir.

Bkz. Bir önceki iletim.

*

Kamerî yil
ziyadetun fîl kufr, "küfürde ileri gidis"tir;
müslümanlarin savunacagi bi sey degildir.

çünkü
gökte Allah'in düzenledigi aylarin vakten SABiT olmasina inat
kamerî yilda beşerin düzenledigi aylar vakte OYNAK haldedir.

Böylece hacc, her yıl aynı mevsime denk geliyor...

"Simdi hac her mevsimde yapiliyor, ne güzel!" diye övünecegimize
"Simdi hac Allah'in belirledigi mevsimde yapilmiyor!" diye dövünmeliyiz
eger gerçekten müslümansak.

Haccin bir şu mevsime bir bu mevsime denk getirilmesi,
orucun bir şu mevsimde, bir bu mevsimde, bir o mevsimde tutulmasi
avlanma yasaginin ilgisiz ve gereksiz vakitlere kaydirilmasi

Allah'a inat gitmektir.

[Hasan Akçay]

Nesî’nin ikinci şekli ise, ay yılı ile güneş yılını dengeye getirmek için yıla bir ay daha eklemeleriydi.

"Artik yil"i devreye sokarak
ay yili ile günes yilini
ALLAH dengeye getiriyor.

Cahiliye müsrikleri de yaptiysa bunu
kötü mü olur Allah'in yaptigi?

[galipyetkin]

Deveye hendeği bu yazdıklarımızın cevablarını aldıktan sonra atlatacağız.

Tevbe Suresi 36. ayet Sayın Taner'in verdiği mealden alınmıştır.Meal şöyledir:

"36. Şüphesiz Allah katında; gökleri ve yeri yarattığı günkü Allah'ın yazısında, ayların sayısı, ay olarak on ikidir. Bunlardan dördü haramlardır. İşte bu koruyan dindir. Bu sebeple onlarda [haram aylarda] kendinize zulmetmeyiniz. Ve sizinle toptan savaşan müşriklerle siz de toptan savaşın. Ve şüphesiz Allah'ın muttakiler ile beraber olduğunu bilin."

Ayette oniki olan ayların dördünün haram olduğu söylenmesine rağmen bu ayların hangileri olduğu belirtilmediğine göre buradaki niteleme dört rakamı mıdır, yoksa başka bir şey mi ima edilmiştir?

a) "dört" rakam olarak belirtildi ise bu aylar niye belirtilmemiştir?
Hangileridir?
Niye?
Bunları nasıl bu rakamın içine aldınız?
Sırası var mı?
Kriterler ne?

b) Ayların "haram" olması ne demektir.

c) Bu güne de hitap ettiğine göre bu ayların ve bu ayların ayrık tutulma kriterlerinin sizin yönünüzden değerlendirilmesi?

ç) "İşte bu dini kayyimedir" dendiğine göre 12 ayın içinden 4 tanesinin haram ay olduğunun söylenmesi ile din nasıl kayyum bir din oluyor? Açıklar mısınız?

Sorular daha uzayıp gidecek. Fakat önce bunlara bir cevap gerekiyor.
Muhatap; herkes.

Saygılarımla.
Galip Yetkin

[Hasan Akçay]

Özelime gelen bi iletidien:

Sizinle tanışmak yazışmak istiyorum. Ramazan döneminde sizi tanıdım. Özellikle bu konu (Şehru Ramazan) çok ilgimi çekiyor. Takvim olayı vs. E-posta nız veya tel verirseniz. görüşmek isterim.

Sevgili kardesim,

Yukardaki iki iletimi
özellikle sizin için yazdim.

Özel yazismiyorum. Ilkem bu. Onun için sizden ricam bana söylemek istediklerinizi forumun herkese açik olan bu bölümüne yazar misiniz. Lütfen.

[Hasan Akçay]

Bakara 189'da söylenen: "Sana hilalleri soruyorlar. De ki, insanlar ve hac için vakitlerdir onlar -Yes’elûneke anil ehille, kul hiye mevâkîtu lin nâsi vel hac."

Hilaller, bilindigi üzere, ya büyüyen hilallerdir (waxing) ya da küçülenler (waning). Ayin basindakiler büyüyen hilallerdir ) kapa parantez seklinde; dolunayin ardindan gelen çeyrekaydan sonrakiler ise küçülen hilaller ( aç parantez seklinde.

Küçülen hilaller üçüncü çeyrekaydan sonradir,
büyüyen hilaller ise ayin basindakiler.

Bunlari ukalalik etmek için anlattigimi lütfen düsünmeyin.

2:189'da geçen "ehille"nin
büyüyen degil küçülen hilaller oldugunu
hatirlatmaya çalisiyorum.

Ayetin devamina dikkat.

Evlere arkalarindan girmek degildir erdem;
evlere kapilarindan girin.

Evlerin kapilari herkesin gözü önündedir, dogru yoldur;
evlerin arkalari ise hirsiz misillu kötülerin yolu.

Iste hacca Kuran'in ŞeHR dedigi "dolunay"dan girilecek.

Ayin
herkes tarafindan görülüp bilinen
o meŞHuR halinden sonra.

Bir eve ait KAPI ne ise
aya ait DOLUNAY odur.

Işte haccin süresi
tipki orucunki gibi
10 gün (ma'dûdât) olup

"dolunay"da baslar,
dolunaydan sonraki çeyrekay karnini içeri çekip hilal* halini alinca sona erer.

Zaten uygulama da nerdeyse böyle.

Hac topluca yapilan bir ibadet oldugu için
onun vaktini
onca insanin gözünün içine baka baka
fazla saptiramamislar.

Halen hac
Zilhicce'nin 10'nunda yani nerdeyse dolunayda basliyor;
10 gün sürüyor.

Ama saptirma yine de açik ve net.
"Hac vakti hilallerdir" diyen Allah'a inat,
haccin uygulamadaki vaktinde hilal yok.

Peki,
hac Şehru Zilhicceden önce yapılamaz hükmü
hangi ayetten anlasiliyor?

Bakara 196'dan.

Orda mealen deniyor ki hayvan bagislayamayanlar 3 gün hacda + 7 gün dönünce olmak üzere toplam 10 gün kefareten oruç tutsunlar. Birinci haram ay olan "Sehru Ramazân"da zaten oruç tutuluyor. Eger hac o ayda yapilirsa Allah'in Bakara 196'daki hükmü iptal olur. Allah saklasin.

_____________________________________

*Söz konusu olan

1.
ayin basindaki degil
dolunaydan sonraki ilk hilal.

2.
haccin süresi bu hilalle baslamaz, SONA ERER.

Kur'anen
haccin süresi dolunay ile baslar.

Bu besbelli. Bunda hiçbir belirsizlik yok.

Insanlara belirsiz görünebilecek olan,
sürenin ne zaman sona erecegidir.

Allah "ehille" diyor,
en az üç hilal.
Haccin süresi onlarla sona erer.

Hac
ikinci "haram ay"da yapilabilir (Zilhicce?)
üçüncü haram ayda yapilabilir (Zilkâde?)
dördüncü haram ayda yapilabilir (Receb?)

Haccin
bu üç ayin her birindeki süresini
o aya ait dolunayi izleyen
ilk hilal belirler.

Sana hilalleri soruyorlar, de ki
onlar... hac vakitleridir.

[galipyetkin]

Tevbe-36. ayet dolayısı ile sorduğum soruya ışık olabailecek şu ayetler de kolaylık sağlayabilir.

a) Bakara-226. "Kadınlarına yaklaşmamaya yemin edenler dört ay(erbeati eşhur) .......... "

b) Bakara-234. "Ve sizden vefat ettirilenlerin, geriye bıraktığı eşleri dört ay(erbeate eşhürin) .............."

c) Bakara 194. "Haram ay haram aya(Eşşehrül haram Bişşehril harami) ............."

d) Tevbe-5. "Haram aylar (eşhürul hurumu) çıkınca ........"

Saygılarımla.
Galip yetkin.

[Hasan Akçay]

Benim söyledigim kisaca şu:

Gökte ALLAH tarafindan yaratilip düzenlenen aylar vakten sabit oldugu halde
kamerî yilda BEŞER tarafindan uydurulup düzenlenen aylar vakten oynak.

Gerçek bu.
Gerisi masal.

Örnegin

haccin vakti kamerî yildaki Zilhicce'nin ilk 10 günüdür
iddiasi...

Allah'in düzenledigi
vakten oynak bi Zilhicce yok ki
onun ilk 10 günü olsun.

Masal masal matitas.

[galipyetkin]

Biz Tevbe 36.da belirtilen dört adet haram ayın müşriklere hac için tanınan bir süreyi belirttiğini zannetmiyoruz.
Sonraki ayet Tevbe-37'ye
(Haram ayları ertelemek ancak küfürde bir arttırmadır! Hakikat bilgisini inkâr edenler, onunla saptırılır. . . Onu bir yıl helal sayarlar, bir yıl da haram yaparlar ki; Allâh'ın haram kıldığının (yalnızca) sayısına uysunlar da (arkasındaki esas önemli olayı örtüp böylece) Allâh'ın haram kıldığını helal kılsınlar! (Oysa haramiyet, ayların özelliğinden değil Allâh hükmündendir). . . Kötü uygulamaları onlara süslü gösterildi. . . Allâh, hakikat bilgisini inkâr edenler topluluğuna hidâyet etmez.)
dikkat ederseniz 36. ayette "seneyi 12 aya bölün ve en az 4 ayını 'avlanma yasağı' olarak belirtin" dendiğini zannediyoruz.

Çünkü Hacc için davet edilen müşriklere Tevbe-5. ayette tanınan süre sınırlı bir süre değildir. Çünkü davet edilen bu süre içinde hacca gitmeyen veya gidemeyen, müslüman olmaktan mahrum bırakılmış olur. Allah bunu mu arzulamıştır. Pek iyi de çocuklarının günahı ne? Allah dört ayı kaçırdılar diye kulunu ve çocuklarını mahrum mu edecek? Müslüman anne-babadan veya Peygamberin yaşadığı yerde doğmak imtiyaz mı sağlayacak?

Allah her kuluna, onu cennetine koyacak kadar hayır ve ihsan yapma fırsatını ve zamanını verir.

Tevbe-5. ayette geçen "eşhurulhurumu"daki "şehr" burada iki dolunay arasındaki zamanı dilimini anlatmaz. Buradaki zaman hacc için okunan ezanla başlayıp kıyamet ile biteceğini bildiren bir zaman dilimidir, son zamanların flaş ifadesi "sonu açıktır."

Müslüman toplumu (ile Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti) üniter bir yapıdadır(lar). Müslüman Toplum müslüman olmayan kişilerin toplumun ekonomik ve sosyal yapısına müdahele etmedikleri müddetçe beraber yaşanmasına müsaade eder. İşte Tevbe-5 ve Maide-33,34. ayetlerinde belirtilen eylemler hacc yapmayan veya hacc yapmalarına rağmen münafıklığa, düzeni bozmaya devam edenlerin muhatap olacağı eylemler olup düzelmezlerse kapıdışarı(deporte) edilirler. Diğerlerinin yolları açılır. Yani birlikte yaşamaya devam edilir.

Maide-33,34 için: http://www.hanifler.com/showthread.php?t=3555

Saygılarımla.
Galip Yetkin

[Hasan Akçay]

Bi de
hicrî yilbasi diye bisey uydurmuslar,
semsî yila göre is gören laik devlete inat
onu kutluyorlar.

Isin aslini açiklamaya çalisayim.

Arapçada
ay anlamina gelen
2 kelime var:

1.şehr (SEMADAKi ay)
2.yerh (YILDAKi ay)

Asagidaki açiklamada
semadakilere dolunaylar denmis (full moons),
yildakilere takvim aylari (calendar months).

http://earthsky.org/tonight/the-blue...-metonic-cycle

19 semsî yil süren meton döngüsünde 235 dolunay ama yalnizca 228 takvim ayi var. Yani dolunaylarin sayisi takvim aylarinin sayisindan fazla; o yüzden bu 228 takvim ayinin en azindan 7'si 2 dolunaya sahip olmak zorunda (235 -228 = 7 ARTIK dolunay).

There are 235 full moons yet only 228 calendar months in the 19-year Metonic cycle. Because the number of full moons outnumber the number of calendar months, that means at least seven of these 228 months have to harbor two full moons (235 – 228 = 7 EXTRA full moons).


Soru:

Dolunaylar
niçin mevsim mevsim gezmiyor,
niçin vakten SABiT?

Cevap:

19 semsî yil (meton döngüsü)
= 235 dolunay
= 228 takvim ayi.

235 – 228 = 7

Yani 19 semsî yildaki
235 dolunay
228 takvim ayindan 7 fazladir.

Bu 7 takvim ayinin her birinde onun için 2 dolunay var;
içinde o ay bulunan dolunay dizisi onun için ARTIK aya sahip oluyor
ve o artik ay 11 gün erken gelme zincirini kiriyor.

Dolunaylar
erken gelme zinciri kirildigi için
vakten SABiT.

Allah’in
gökleri ve yeri yarattigi gün
kurdugu düzen bu…
yani sünnetullah.

Sünnetullah degismez,
degistirilemez.

Günesin dogudan gelmesi ne ise (2:258)
dolunaylarin vakten SABiT olmasi odur.

Siz besersiniz, sizin eliniz semaya ulasamaz.

Siz günesi batidan getiremezsiniz,
"sünnetullah degismez" diyen Allah'a inat
dolunaylari vakten oynatamazsiniz.

"Sünnetullah"a aykiri olan her sey kafirliktir.

Muharrem'in
bi şu mevsime bi bu mevsime bi o mevsime denk getirilmesidir kafirlik
ve vakten oynak o Muharrem'deki bi günün
yilbasi sayilmasi, kutlanmasi, kutlu ilan edilmesi…

[Hasan Akçay]

Kisacasi, ASIL kafirlik...
hicrî yilbasi diye
vakten oynak Muharrem 1'i kutlamaktir.

Küfürden uzak durmanin yolu ise
"islam takvimi"nin de semsî yili esas almasidir.
Islam takviminde YIL hicret gününde baslatilabilir.
yil basi o gündür, o gün kutlanir.

[Hasan Akçay]

Su anda gökte 11 günlük ay var; Rebîulevvelin 11'indeyiz.

EVVEL ilk demek,
Rebî: bahar,
Rebîulevvel: ilk bahar.

Ilkbahar...

Söylendigine göre Muhammed nebi ilkbaharda dogmus,
tam olarak 23 Nisan 571'de.
Bkz http://www.islamicfinder.org/dateConversion.php?mode=ger-hij&day=23&month=4&year=571&date_result=1

Bu demektir ki
eger
Muhammed nebi gerçekten ilkbaharda dogdu ise
ilkbaharda dogmustur.

Oysa simdi KIS mevsimindeyiz ve bu aksam mevlid kandili.
MEVLiD dogum demek;
o halde Muhammed nebinin DOGUM gününü kutluyoruz.

Iyi ama hani ilkbaharda dogmustu!

Ortada apaçik bi sapitma var
ama biz müslümanlar basimizi kuma gömüyoruz o sapikligi görmemek için.
Hani birileri Din Bu demis ya, hayir! UYDURULAN din bu.

Allah'in sünnetullah denen yasalarina tamamen aykiri.

Allah askina, bi insan
bi ilk baharda bi yazin bi son baharda bi kisin dogar mi?
Siz öyle mi dogdunuz?

Baslar kumun içinde,
sünnetullah dislanmis,
CiDDiYET sifir.

Kendilerini sorumlu sayanlar, örnegin Diyanet
durumun ayirdinda mi
gerçekten bilmiyorum, inanamiyorum.

O kadar yapmaciklar ki,
o kadar rahatlar ki.

Oysa gerçege saygi gösterip
"Hz Peygamber KISIN dogmadi, "ilkbahar"in Kutlu Dogum Haftasi ilan ettigimiz vaktinde dogdu; mevlid kandili o vakittir, o vakit kutlanacak!" demek gerekmiyor mu
tutarlilik, CiDDiYET adina?

[Hasan Akçay]

Gün dönümü:
yilin en uzun gündüzü,
21 Haziran.

*

Tevbe 36:

Dolunaylarin dizisi… 12 dolunaydir.
Iddeteş şuhûr… isnâ aşere şehr.

Dolunaylarin dizisi:
ardarda gelen iki gün dönümünün arasindaki
dolunaylar.

Örnegin
26 Haz. 625-15 Tem 626 arasindaki 12 dolunay + artik dolunay,
15 Tem 626-03 Tem 627 arasindaki 12 dolunay...:

Ramazân..... Receb.. Zhicce Zkâde
26 Haz. 625-26 Tem-24 Agu-23 Eyl-23 Ek-21 Kas-21 Ara-20 Oc 626-18 Sub-19 Mart-18 Nis-17 May-15 Haz
15 Tem 626-13 Agu-12 Eyl-12 Ek-10 Kas-10 Ara-09 Oc 627-08 Sub-08 Mart-06 Nis-06 May-04 Haz
03 Tem 627-02 Agu-31 Agu-30 Eyl-29 Ek-28 Kas-28 Ara-27 Oc 628-25 Sub-27 Mart-25 Nis-25 May
23 Haz. 628-22 Tem-21 Agu-19 Eyl-19 Ek-17 Kas-17 Ara-16 Oc 629-15 Sub-16 Mart-15 Nis-14 May-13 Haz
12 Tem 629-10 Agu-09 Eyl-08 Ek-07 Kas-06 Ara-05 Oc 630-04 Sub-05 Mart-04 Nis-04 May-02 Haz
02 Tem 630...

Bkz
http://www.timeanddate.com/calendar/?year=625&country=74

*

...dört haramlar onlardan
...minhé erbeatun hurum.

Bunlar muhtemelen
Ramazân, Zilhicce, Receb, Zilkâde
diye biliniyordu.

Çünkü
SICAK anlamindaki ramazân, yaz sicaklarinin habercisiydi;
HAC dolunayi anlamindaki zilhicce, yazin Mekke'de kurulan "panayirlar"la eşzamanli HAC aylarinin habercisi ve ilkiydi;
SAYGIN anlamindaki receb, barisa sayginin geregi olarak kan dökmenin yasak oldugu aylardan biriydi;
OTURUS anlamindaki zilkâde ise savasa ve avlanmaya gitmeyip evde oturulan aylardan biri idi.

*

Hz Peygamber 620’lerde yasiyorken
15 Haz 626 ve 13 Haz 629’da ARTIK aylar olusup devreye girdigi için
dolunaylar ve dolayisiyla haram aylar vakten SABiT idi.

Eger
o ARTIK aylarin her biri kendisinden sonraki diziye ertelenip NESî küfrü islenmek suretiyle
12 dolunayli kamerî yil ucubesi üretilseydi

tipki simdi kamerî yilda oldugu gibi dolunaylar vakten OYNAK hale gelirdi;
mevsimler yok olurdu;
kan dökmenin ve avlanmanin yasak oldugu haram aylar ortadan kalkardi:

26 Haz 625-26 Tem-24 Agu-23 Eyl-23 Ek-21 Kas-21 Ara-20 Oc 626-18 Sub-19 Mart-18 Nis-17 May
15 Haz-15 Tem 626-13 Agu-12 Eyl-12 Ek-10 Kas-10 Ara-09 Oc 627-08 Sub-08 Mart-06 Nis-06 May
04 Haz-03 Tem 627-02 Agu-31 Agu-30 Eyl-29 Ek-28 Kas-28 Ara-27 Oc 628-25 Sub-27 Mart-25 Nis
25 May-23 Haz 628-22 Tem-21 Agu-19 Eyl-19 Ek-17 Kas-17 Ara-16 Oc 629-15 Sub-16 Mart-15 Nis
14 May-13 Haz-12 Tem 629-10 Agu-09 Eyl-08 Ek-07 Kas-06 Ara-05 Oc 630-04 Sub-05 Mart-04 Nis
04 May-02 Haz-02 Tem 630...

*

Tevbe 37'de "NESî küfürde ileri gitmektir" diyen Allah'a inat
Allah'in elçisi
buna izin verir miydi?

[galipyetkin]

Ay çarpmasına uğratılmış gibi senelerdir 'uçuk-kaçık' aynı teraneleri tekrarlayıp duruyorsunuz. Bari ikna edici olsa neyse.......

Tevbe-36: "Şüphesiz Allah katında; gökleri ve yeri yarattığı günkü Allah'ın yazısında, ayların sayısı, ay olarak on ikidir. Bunlardan dördü haramlardır. İşte bu koruyan dindir........."

Bu ayet ile sizin söyledikleriniz örtüşüyor mu?

Ayet on iki derken siz arada sırada on üç deyip Allah'ı yalanlıyorsunuz.

Sizin söyledikleriniz nasıl koruyan din oluyor? Nelerden koruyor?

Yoksa sizinkiler yeni bir dinin müjdecisi mi?

Saygılarımla.
Galip Yetkin.

[Hasan Akçay]

"Iddet eş-şuhûr.. isné aşere şehr" ifadesinin dile getirdigi gerçekler:

1
Galip Yetkin kardesimizin sundugu çevirideki aylar takvimdeki aylar da olabilir gökteki aylar da ama Tevbe 36'nin takvimdeki aylar ile ilgisi yok; konu, "dolunaylar"dir, şuhûr.

2
"Iddet eş-şuhûr"daki iddet SAYI degil, Diyanet'in Talâk 1'e düstügü dipnotta da belirtildigi üzere, "süre"dir. Örnegin bosanan kadinlarin "iddet"i onlarin bekleme "süre"sidir. Dolunaylarin süresi ise ardarda gelen iki yaz dönencesinin arasidir. Bunu yukarda belirtmistim, tekrarlamak zorunda kaldigim için özür dilerim.

3
"Dolunaylarin süresi... 12 dolunaydir" ifadesinin dile getirdigi gerçek ise şudur: 12'DEN AZ dolunay bir iddet etmez. Birilerinin ikna edilmesiyle ilgili bir iddia degil bu, kesin gerçektir. Örnegin 9 dolunay, 11 dolunay... 1 iddet etmez. 12 olacak. Kanit için bir kimsenin basini kaldirip bir 21 Haziran ile bir sonraki 21 Haziran arasindaki dolunaylari saymasi yeter. Ama o kimse müsbet ilmin sagladigi bilgiye inaniyorsa benim linkini verdigim takvime de bakabilir.

4.ARTIK AY konusunu tekrar açiklayayim mi ay çarpmasina ugramis gibi? (Şikayet etmiyorum, sevimli buldum ifadeyi.)

*

Konu Ingilizce bir forumda da halen müzakere ediliyor. Katilimcilardan biriyim. Yukardaki bir iletimde "CiDDiYET sifir" demistim, sonra orda ayni tepkinin the lunar "Hijri" calendar is a joke diye dile getirildigini gördüm, yani "Hicrî" kamerî takvim şakadir.

[galipyetkin]

"şehr" burada iki dolunay arasındaki zamanı dilimini anlatmaz.
Buradaki zaman, hacc için okunan ezanla başlayıp kıyamet ile biteceğini bildiren bir zaman dilimidir ki son zamanların flaş ifadesi "sonu açıktır." Yani Müslüman olmak zamanla sınırlı değildir", yeter ki kabul edilebilir olmak için gereğini yap.

Lafa bak. Allah kalkacak da bir kadına ay başının hesaplanmasını, ayarlanmasını =boşanan kadınların iddetini- bekleme süresini öğretecek? Bu kadar basitlik, aymazlık, hı....... olur mu yahu!


"ARTIK AY konusunu tekrar açiklayayim mi ay çarpmasina ugramis gibi? (Şikayet etmiyorum, sevimli buldum ifadeyi.)"

,Amman!
İstemez!
Yeter!

Ve de teşekkürler
Benim dinim bana yetiyor.

Saygılarımla.
Galip Yetkin.

[Hasan Akçay]

Lafa bak. Allah kalkacak da bir kadına ay başının hesaplanmasını, ayarlanmasını =boşanan kadınların iddetini- bekleme süresini öğretecek? Bu kadar basitlik, aymazlık, hı....... olur mu yahu!

Konu "iddet"in anlamca SAYI mi ya da SÜRE mi oldugudur. Ötesi benim konum degil. Yani bosanan kadinlarin bekleme süresi Talâk 1'de var mi yok mu... çevirinin sahibi olan Diyanet'le halledilmesi gereken bir konu.

[galipyetkin]

Di mi ya !
Nasıl akledemedik.
Hah işte : Diyanet.

Kah... Kah... Kah...

veya

Vah... Vah... Vah...

Saygılarımla.
Galip Yetkin

[Hasan Akçay]

Kamerî yilin komedi oldugu görülürse ne olur?

1."Siyam"in vakti 21 Hazirandan hemen sonraki sicak dolunaydir; 2:185 geregince o dolunay "savm"lanir.
2."Hac"cin vakti sicak dolunayi izleyen üç haram dolunaydir; 2:196 geregince hac o üç dolunayda yerine getirilir.
3.Gökteki aylardan yil olmaz, eger bi islam takvimi yapilacaksa bu gerçege göre yapilir.

4.Günes yilinin Nisan'inda kutlu dogum haftasi-kamerî yilin Rebûlevvel'inde mevlid kandili olmaz denir, dinen CiDDi olunur.
5.Allah'in dinini ciddiyetten uzaklastiran zevat desifre olur, layik olduklari yere konur; toplum dinen özgürlesir.

[galipyetkin]

Allah'ın dini, dinlikten çıkartılıp da beşerin dini haline getirilir, bunda da yalap şap işlemler yapılıp yüze göze bulaştırılırsa işte "İnanmışlar" yeryüzünde layık olduğu yere konur ve anarşist ilan edilip düşman olarak savaş açılır. Ahrette Allah'ın karşısına nasıl çıkılacak?
Allah, eşitlenene kadar verin ki aç ve açıkta kalan olmasın derken; sen, 29 gün bir öğün aç kalır gibi, bu öğünün parasını fakirlere veriyormuş gibi yapar da, olabildiğince sömürüp göz boyarsan istediğin kadar yalan yanlış edebiyat parala, mesela siyama oruç de, dünya yüzünde yerini gittikçe sağlamlaştırırsın.

Boş ver.
Bi hacca gittin mi sıfır kilometre
Devam edin.

Saygılarımla.
Galip Yetkin

[Hasan Akçay]

Kamerî yilin komedi oldugu görüldügünde olacaklari özetlemistim

1."Siyam"in vakti 21 Hazirandan hemen sonraki sicak dolunaydir; 2:185 geregince o dolunay "savm"lanir.
2."Hac"cin vakti sicak dolunayi izleyen üç haram dolunaydir; 2:196 geregince hac o üç dolunayda yerine getirilir.
3.Gökteki aylardan yil olmaz, eger bi islam takvimi yapilacaksa bu gerçege göre yapilir.

4.Günes yilinin Nisan'inda kutlu dogum haftasi-kamerî yilin Rebûlevvel'inde mevlid kandili olmaz denir, dinen CiDDi olunur.
5.Allah'in dinini ciddiyetten uzaklastiran zevat desifre olur, layik olduklari yere konur; toplum dinen özgürlesir.

Sizin ihtiyacinizdan artani vermenize bu olacaklarin hiç biri engel degil.

[Hasan Akçay]

Şehr
= kamerî ay
= dolunay

Kamerî yilcilarin iddiasina göre YIL 12 dolunay imis.
Tamamen cahilce bir iddia bu, tipki YIL 13 dolunaydir iddiasi gibi, bi vehim.
Bkz http://www.lawoftime.org/thirteenmoon.html

Allah hâşâ
vehimle mi is yapar,
cahil midir?

Iddiayi Allah'a bagliyor görünmemin nedeni,
kamerî yilcilar Allah'a bagliyor onu.
Gûya Allah Tevbe 36'da YIL oniki dolunaydir diyormus.

Oysa Allah'in söyledigi basit bi gerçek:

"iddet" eş-şuhûr... isné aşere şehr.
Dolunaylarin "süre"si 12 dolunaydir.

Allah
en az 12 dolunay süren zamana
dolunaylarin süresi diyor,
YIL demiyor.


*

Dolunaylarin süresi "ardarda gelen iki gündönümünün arasi"dir.

örnegin
21 Haz 2014 ile 21 Haz 2015'in arasi.

Bu sürede 12 tane* dolunay var.
Allah'in dedigi bu.

Yani 12'DEN AZ dolunay 1 iddet etmez;
örnegin 11 dolunay 1 iddet etmez.


*

Sürenin son dolunayini bir sonraki iddete erteleyerek sayiyi eksiltmek suretiyle
Allah'in düzenini NESî fesadina ugratmayin (9:37).

Öte yandan bazi iddetler ARTIK dolunaya sahiptir.
12 dolunayli kamerî yil ucubesini üretmek ugruna o onüçüncü dolunayi erteleyerek te çikarmayin NESî fesadini,
yoksa dolunaylar vakten oynak hale gelir, mevsimsiz YIL üretirsiniz; haram aylar islevlerini kaybeder...


*

Dolunaylarin iddetleri YIL degildir,
cahil cahil karistirmayin.

__________________________________________________

*http://www.timeanddate.com/calendar/?year=2014&country=4

..........1.............2.......3........4.......5 ........6............7...........8..........9..... ..10.......11.......12
12 Tem 2014-10 Agu-09 Eyl-08 Ek-07 Kas-06 Ara-05 Oc 2015-04 Sub-05 Mart-04 Nis-04 May-02 Haz
02 Tem 2015...

Bilim böyle diyor.
Ama siz bilime inanmak zorunda degilsiniz.
Kaldirin basinizi, gökteki aylari SAYIN.

[Hasan Akçay]

Kaldirin basinizi, gökteki aylari sayin.

Örnegin
12 Tem 2014'te baslayan iddetin her dolunayi için cebinize bi çeyrek ALTIN atarak yapin bunu;
sonunda altinlari sayin, 12 altininiz olur. 12 dolunay.

*

Bi sonraki iddet ise ARTIK aya sahiptir,
o iddette 13 altin biriktirirsiniz:

...........1............2........3.........4...... 5........6........7.............8...........9..... ...10.......11........12....ARTIK
02 Tem 2015-31 Tem-29 Agu-28 Eyl-27 Ek-26 Kas-25 Ara-24 Oc 2016-22 Sub-23 Mart-22 Nis-22 May-20 Haz
20 Tem 2016...

Çünkü ay dünyayi dolanirken
dünya günesi dolaniyor... ayni zamanda.
Bu dolanislar birbirine bagli, iç içe.

Yani
DOLUNAYLAR kamerin günes karsisinda dünyayi dolanmasi ile olustuguna göre
ve GÜNES YILI dünyanin günesi dolanmasi ile olustuguna göre
dolunaylar ile günes yili ES ZAMANLIDIR...

Ama degisik sürelerde olusurlar.

1 dolunayin olusmasi yaklasik 29.5 gün alir;
dolayisiyla 12 dolunayli KAMERî YIL 354 gündür,
GÜNES YILI 365 gün.

.365
-354
...11

Günes yilinin 11 günü artar.

Iste bu ARTAN günler birikerek 29.5 günü buldugunda ya da astiginda
29.5 gün, ARTIK ay olarak, devreye girip 11 gün erken gelme zincirini kirar.

Sünnetullah denen olguda
zincirleme 11 gün erken gelme diye bisey yok,
dolayisiyla vakten OYNAK ay yok.

Gökteki aylarin her biri, ARTIK ay yoluyla, günes yilinin belli bir vaktinde sabitlenmistir.
örnegin şehru ramazân 21 Hazirandan sonraki ilk 30 günde sabitlenmistir:

12 Tem 2014
02 Tem 2015
20 Tem 2016
09 Tem 2017
28 Haz. 2018
...

Allah'in 2:185'te yesumhu-onu savmlayin dedigi dolunay
onun için daima ama daima yazin basinda dogar;
kamerî yildakinin aksine vakten oynak degil SABiTTiR, o mevsimden bu mevsime gezip durmaz.

[Hasan Akçay]

YIL VE DOLUNAYLAR

36.Şüphesiz Allah katında; gökleri ve yeri yarattığı günkü Allah'ın yazısında, ayların sayısı, ay olarak on ikidir. Bunlardan dördü haramlardır. İşte bu koruyan dindir. Bu sebeple onlarda [haram aylarda] kendinize zulmetmeyiniz. Ve sizinle toptan savaşan müşriklerle siz de toptan savaşın. Ve şüphesiz Allah'ın muttakiler ile beraber olduğunu bilin.

37.O nesî’, ancak küfürde fazlalıktır ki, onunla küfretmiş kimseler şaşırtılır; Allah'ın haram kıldığının sayısına uydursunlar da Allah'ın haram kıldığını helâl kılsınlar diye onu bir yıl helâl, bir yıl haram sayarlar. Kendilerine amellerin kötülüğü süslenip güzel gösterildi. Ve Allah, kâfirler toplumuna hidâyet etmez.

Bu âyetlerde haccın [en üst düzeydeki uluslararası eğitim ve öğretimin] önemine dikkat çekilmekte ve hacc yapmamanın, ertelemenin zararları konu edilmekte ve evrenin yaratılışından bu yana ayların sayısının 12 olduğu, bunlardan 4'ünün haram [dokunulmaz/özerk eğitim-öğretim ayı] olduğu ve bu ilkenin sağlam bir din olduğu ifade edilmektedir. Öyleyse insanlar, özellikle de Müslümanlar senenin dört ayını, yüksek düzeyde uluslararası eğitim-öğretimle geçirmeli ve bu süre içinde barış, huzur ve sükunet sürdürülmelidir.

şehrlerin iddeti... on iki şehrdir
iddet eş-şuhûr... isné aşere şehr

"Şehr"ler senenin aylari sayilarak
Tevbe 36'da geçen on iki şehr ifadesi
KAMERî YIL ile karistiriliyor.

Oysa
ayette söylenen
açik ve net.

Ayette
on iki şehr şehrlerin iddetidir deniyor;
KAMERî senedir DENMiYOR.

Kaldi ki
artik ay devreye girdiginde o "şehr"lerin sayisi 13 olur;
kamerî yilda ise yalnizca ve daima 12 şehr var.

Peki...
öyleyse nedir bu şehrlerin iddeti,
onu açiklamaya çalisacagim.

*

Öncelikle, ayetteki şehr
kamerî yilin 29.5 gün süren "ay"i degil
"dolunay"dir.

Bazi günes yillarinin ve o yillara sigan "iddet"lerin
13 dolunaya sahip olmasindan anlasiliyor bu.

Önegin 2015 yili ve ona sigan iddet
13 dolunaya sahiptir
çünkü Temmuzda 2 dolunay var.

Bkz
http://www.timeanddate.com/calendar/?year=2015&country=4

Dolunaylarin
1 tanesi 29.5 gün olduguna göre
13 tanesi yaklasik 384 gündür.

Sonuç?

1 günes yilina
13 tane dolunay sigdigi halde
13 tane 29.5 gün sigmaz.

Demek ki
şehr "dolunayin dogup battigi gün"dür,
kisacasi 24 saat.

Sonuç bu.

*

Konu iddet idi
ama onu daha sonra anlatayim,
yoksa bu yazi çok uzayacak.

[Hasan Akçay]

Talâk 1’e Diyanetin düstügü dipnota göre

Iddet,
bosanan kadinin esiyle irtibatinin tamamen kesilmesi için
beklenmesi gereken süredir.

Bu tanimdan hareketle

Iddet eş-şuhûr, dolunaylarin iddeti
bir dizi dolunaydir
ki 1 günes yilina sigarlar.

Örnegin
2014 yilina sigan 12 dolunayli dizi,
2015 yilina sigan 13 dolunayli dizi.

Ilginç degil mi. Süre AYNI süre. 1 günes yili. 365 gün.

Ama
12 dolunay da esit ona…
13 dolunay da.

Süre daima 365 gün
ama süredeki dolunaylarin sayisi
bazan 12, bazan 13.

Bilmece gibi:

Sarrafin biri özel altin paralar alip satiyor;
örnegin yilaltinlar, ayaltinlar, günaltinlar…

Fiyat listesi duvarda.

Ayaltin = 29.5 günaltin
Yilaltin = 365 günaltin

Şu an içerde onlardan anlayan bi kadin var;
ayaltin verip yilaltin almaya gelmis.

Sarraf tezgaha 1 yilaltin birakti, kadindan 12 ayaltin istedi;
ikinci kez 1 yilaltin birakti ama bu kez 13 ayaltin istedi.

Kadin o altinlardan anliyordu, sormadi:

1 yilaltin AYNI zamanda
hem 12 ayaltin, hem 13 ayaltin
nasil olur?

Kadin sormadi ama… nasil olur?

Bilmece çözüldügünde
iddet nedir, ortaya çikiyor.

[Hasan Akçay]

Benim ortaya koymaya çalistiklarim
önemli mi, bu kadar üzerinde durmaya deger mi?

Kesinlikle.

Çünkü bunlar
Allah'in gerçekleri.

Biz gerçeklerin ayirdinda olmadigimiz için
"12 şehr 1 kamerî yildir, kamerî yila uymayanlar kafirdir" misillu
"yalanlar"a iman etmek zorunda kalmisiz.

Yalanlari şer'iat diye dayatan
Elkâide, IŞiD, Boko Haram, Diyanet... misillu çok bilmis cahiller
sakalimizdan yakalamislar bizi, istedikleri yere sürüklüyorlar.
GIKIMIZ çiksa kafamizi kesiyorlar.

Gerçekleri bilmeye ihtiyacimiz var
çünkü bilmek özgür olmaktir, özgürlükse her sey.

*

Tevbe 36'daki iddet kamerî degil ŞEMSî yildir,
ki 2014'te oldugu gibi devreye artik ay girmediginde 12 dolunaya sahiptir,
2015'te oldugu gibi devreye artik ay girdiginde ise 13.

365 güne, örnegin 2014 yilina
12 tane 29.5 gün (354 gün) esit olmadigi halde
12 tane dolunay nasil esit olabiliyor?

Çünkü zaman bi irmak gibi durmadan akiyor.

O yüzden
hem 2013'ün son dolunayina ait günlerin bi kismi
hem de 2015'in ilk dolunayina ait günlerin bi kismi
2014 yilinin içindedir.

Dolaysiyla
354 gün, o günler kadar artip,
365 oluyor.

Daha çok açiklama isteyenler için ayrinti* asagida.

________________________________________

*2014 yilinda 12 dolunay var,
354 gün.
365 günden 11 gün eksik.

2014'ün ilk dolunayi: 16 Ocak.
Bkz. http://www.timeanddate.com/calendar/?year=2014&country=4

O halde yilin basi 16 gün önce idi.
Bu 16 günün 15'ini dolunayin ilk yarisi karsiliyor.
Eksik: 1 gün,
o 1 gün 2013’ten gelmistir:

1 gün--> 2014

---

2014'ün son dolunayi: 6 Aralik.
Yilin son günü: 31 Aralik. Son güne 25 gün var (31-6=25).
Bunun 15 gününü dolunayin ikinci yarisi karsiliyor.
Eksik: 10 gün (25-15=10),
o 10 gün 2015’e geçmeyip 2014'te kalmistir:

2014 <--10 gün

---

1+10=11,
354 + 11 = 365

[Hasan Akçay]

Meallere kanmayalim,
iddet eş-şuhûr
aylarin sayisi degildir.

Tamam,
iddet sayi anlamina da gelir
ama Tevbe 36'da degil.

Tevbe 36'daki iddet süredir.

Ve sayi baskadir,
süre baska.

Semavî aylarin sayisi
artik ay varken 13'tür, yokken 12
yani degisir.

Süre ise degismez.

Nitekim Tevbe 36'da sözü edilen iddet
günes yiliyla eszamanli olup onunla at basi yol aldigi için
365 gündür, degismez.

Allah'in hükmü geregi,
günes nasil dogudan gelirse (2:258)
artik ay ÖYLE vardir.

Günes nasil batidan getirilemezse
artik ay ÖYLE yok edilemez.

Kisacasi, Allah'in dedigi:

Dolunaylarin süresi 12 dolunaydir,
iddet eş-şuhûr isné aşere şehr.

"12 semavî ay = 1 kamerî YIL" iddiasina gelince
sayilari bazan 12, bazan 13 seklinde degisip dururken o aylardan YIL olmaz
çünkü YIL degismeyen bi uzunluga sahip olmak zorundadir.

Siz, kamerî yilcilarin yaptigi gibi, o degismezlik ugruna 13 ncü semavî ayi ötelerseniz
ayet 37'de dile getirilen NESî küfrünü otomatiga baglamak suretiyle zaman kavramini ve mevsimleri yildan söküp atarsiniz;
örnegin avlanma yasagini hükme baglayan 5:2 ve 5:95'i iptal ederek zulümlere neden olursunuz.

*

Vakti geldi,
iddetin tanimini yapalim:

Tevbe 36'daki iddet
sayisi bazan 12 bazan 13 olan ama daima 365 gün "süre"n
dolunaylarin dizisidir.

En az 12 dolunay...

11 dolunay
1 iddet etmez.

*

Tevbe 36'daki iddetten ille bi YIL sistemi çikaracaksaniz
o, 365 güne esit olmak zorundadir.

Yiliniz
12 takvim ayindan mi meydana gelecek, 28 menâzilden mi
onu isterseniz siz is edinirsiniz; Allah hükme baglamamis.

[Hasan Akçay]

2015 yilinda
ARTIK AY devreye girdigi için
13 şehr var.

Dikkat edilirse buradaki şehr de, tipki Tevbe 36'daki şehr gibi, 29.5 gün anlamina gelmiyor;
yoksa 13 tane 29.5 gün 384 gün ederdi, 365 güne esit olmazdi.

Ama esit!

Nasil oluyor da
384 gün 365'i 19 gün geçtigi halde
13 şehr 365 güne esit oluyor?

Çünkü şehr 29.5 gün degil
1 (bir) gündür, DOLUNAY.

Zaman bir irmak gibi durmadan aktigi için
bazi günler arkadaki birimin içinde kalir,
bazi günler öndeki birimin içinde yer alir.

Örnegin 2015 yilindaki
1’inci dolunaya ait ilk 10 gün 2014 yilinin içinde kalir,
13’üncü dolunaya ait son 9 gün 2016’da yer alir.

o: 1’inci dolunay (5 Ocak)
o: 13’üncü dolunay (25 Ara)

o o o o o o o o o o o o o o o ………2015.……. o o o o o o o o o o o o o o o
10 gün 2014'te …. ……………………………………………........... 9 gün 2016'da ....

10+09= 19
384-19= 365

[Hasan Akçay]

YILaltin, AYaltin, GÜNaltin alip satan bi sarrafta
"ayaltin"in fiyati 29.5 günaltin,
"yilaltin"in fiyati 365 "günaltin"dir.

Içerde bi kadin müsteri var.

Sarraf tezgaha 1 yilaltin birakti,
kadindan 12 ayaltin istedi.

Ikinci kez 1 yilaltin birakti
ama bu kez 13 ayaltin istedi.

1 yilaltin AYNI zamanda
hem 12 ayaltin, hem 13 ayaltin
nasil olur?

Ipucu:

Kadin 19 YILaltin alacak,
sarraf bunu biliyor.

[Hasan Akçay]

Bilmecenin cevabi:

19 günes yili = meton döngüsü
Bkz https://tr.wikipedia.org/wiki/Meton_d%C3%B6ng%C3%BCs%C3%BC

19 günes yili = 235 dolunay,
(19 yilaltin = 235 ayaltin).

Sarraf
19 yilaltinin her biri için 12 ayaltin isteseydi
toplam 228 ayaltin almis olacakti.

Oysa
235 ayaltin almasi gerekir,
228 ayaltin 235'den 7 eksik.

Demekki

19 yilaltinin
12'si için 12 ayaltin isteyecek,
7'si için 13 ayaltin.

*

Sarraf ve müsterisi
hangi yilaltin için 12, hangisi için 13 ayaltin istenegini
meton döngüsünden biliyorlar.

Örnegin

1901-1919 döneminin alti çizik 7 yilinda, 1'i ARTIK olan, 13'er dolunay var
çünkü parantez içindeki her bir "takvim ayi"nda dolunay 2 kez dogup batiyor.
Bkz. http://www.timeanddate.com/calendar/?year=1901&country=4

1901
…… 2 (Ara)
…… 3
…… 4
…… 5 (Agu)
…… 6
…… 7
…… 8 (Haz)
…… 9
…. 10
…. 11 (Mart)
…. 12
…. 13 (Kas)
…. 14
…. 15
…. 16 Tem
…. 17
…. 18
…. 19 (May)


*

1 ayaltin dizisi süre olarak 1 yilaltindir, degismez;
sürenin içindeki ayaltinlarin sayisina gelince
o, ARTIK ayaltin yokken 12 ama varken 13 olup degisir.

Sarraf, toplamda,
19 yilaltin için
235 ayaltin alir.

*

Dolunaylarin süresi (iddet eş-şuhûr) 1 günes yilidir, degismez;
sürenin içindeki dolunaylarin sayisina gelince
o, ARTIK ay yokken 12 ama varken 13 olup degisir.

Allah'in
gökleri ve yeri yarattigi gündeki yazisinda
Allah'in hükmü bu (Tevbe 36).

Allah ARTIK dolunayi devreye sokmak suretiyle dolunaylarin her birini günes yilinin belli bir vaktinde sabitlemis
ve dolunaylar ötelenerek islenen NESî küfrünü yasaklamak suretiyle sabitligi güvence altina almistir (9:37).

O yüzden örnegin Ramazân
bu yil hangi mevsimdeyse
her yil o mevsimdedir.

O yüzden Muhammed nebi
eger 23 Nisan'da dogduysa yanizca ilkbaharda dogmustur;
bi o mevsimde bi bu mevsimde degil.

*

Peki öyleyse,
günese, dünyaya, aya bu düzeni veren
Allah'a inat ...

Dolunaylar, örnegin Şehru Ramazân, zincirleme her yil 11 gün erken gelip günes yilinin içinde habire gezsin mi?
Dolunaylarin gûya 11 gün erken gelmesinden kaynakli mevsimsiz sene yani KAMERî YIL ucubesi... olsun mu?
IŞiD mişidler üretip insanlarin kafalarini kestirmek için din ögretilerinde kamerî yila uymayanlar kafir ilan edilip dursun mu?
Günes yilinin belirli mevsimlerinde üreyen av hayvanlarinin o dönemlerde avlanmasina kamerî yil ses çikarmazsa çikarmasin mi?

Kisacasi
din = zulüm etmek
olsun mu?

Dini böyle bir zulüm derekesine düsüren
sözde ulema ve din erbabi
adam yerine konmayi hak ediyor mu?

Ya da...
o çok bilmis cahillere kaptirdigimiz sakalimizi silkip kurtararak
din özgürlügümüze kavusalim mi?

[Hasan Akçay]

Nasil oluyor da 1 yilaltin
hem 12 ayaltina hem 13 ayaltina
esit oluyor?

Çünkü
Meton döngüsüyle belirlenip AYNI anda satilan 19 yilaltin
kendi içinde bütünlüge sahip ve durmadan akan bi irmaktir sarrafin gözünde;
işlem tamamlandiginda ise artan ya da eksik kalan yoktur.

O yüzden
384 günaltin... eksilerek,
354 günaltin ise artarak
365'e esitlenir.

Örnegin 2'nci YILaltin 13 ayaltina sahiptir ve bu, 384 günaltin (13 x 29.5) eder
ama...

5 günaltin bir önceki yilaltinda ..………………….. 14 günaltin bir sonrakinde yer aliyor:
o o o o o o o o o o o o o o o………...2.….…..o o o o o o o o o o o o o o o

5 + 14 = 19
384-19 = 365

[Hasan Akçay]

Kavramlari dogru ifade etmek için
dogru kelimeleri kullanmak lazim.

*

Dolunaylarin süresi 12 dolunaydir.

Burada 3 kavram var
önemli.

1.süre
2.sayi
3.dizi

*

SÜRE günes yilidir.

Bunu teslim etmemiz için
şunu görmemiz gerekir:

12 (ve 13) dolunay
dünya günesi 365 günlük sürede dolanirken
olusuyor.

O dolanma ile es zamanli bi sekilde
yani AYNI esnada.

O yüzden
dolunaylar yalnizca günes yilinda var,
baska hiç bi yerde* yok.

Ve süre daima 365 gün,
hiç ama hiç degismiyor:

12 dolunay da 365 gün,
13 dolunay da 365 gün.

*

Tabii, "süre"den söz ettigimiz anda
SAYI da geçiyor aklimizdan.

Dolunaylarin süresi ("sayi"si) 12'dir.

Ama
"sünnetullah"in ortaya koydugu
bi çekince ile:

Artik ay,
tipki günesin dogudan gelmesi gibi,
ger-çek-tir.

Ve
devreye artik ay girdiginde
sayi degisiyor, 13 oluyor.

*

Dolunaylarin olusturdugu DiZi ise
dolunaylarin bütünlügüdür,
sariliralardan olusan beşibirlik gibi.

iddet eş-şuhûr = dolunaylarin süresi ("sayi"si, "dizi"si).

Önemli olan
o bütünlük.

Beşibirlik gibi tutacagiz onu,
nesî (نسئ) denen çekiçle mekiçle KIRIP parçalamayacagiz;
yoksa katmerli küfür isleriz, ziyadetun fîl kufr.

[Hasan Akçay]

Elmalili (http://www.kuranikerim.com/telmalili/tevbe.htm)

Hz. Peygamber
Veda Hacc'indaki Eyyam-i teşrik (teşrik günleri) ortasinda
Mina'da irad buyurduğu meşhur hutbesinde
bu dört ayi beyan ederek şöyle buyurmuştur:

Bir sene 12 aydir,
bunlardan dördü haram olan aylardir, ki üçü ardarda gelen Zilka'de, Zilhicce ve Muharrem'dir,
biri de Mudar kabilesinin Recebi'dir ki o da Cemaziyel Ahir ile Şa'ban ayi arasindadir.

Buradaki ay ŞEHR olduguna göre
aslinda söylenen şudur:

Bir sene 12 şehrdir.

Ama Hz Peygember’e iftiradir bu söz,
o güzel elçinin agzindan çikmis olamaz
çünkü sünnetullaha aykiridir.

Bakin
2015’in Temmuz’unda 2 (iki) şehr vardi;
ilki 2 Temmuzda, ikincisi 30 Temmuzda.

Öteki 11 ayin her birinde 1’er şehr olduguna göre
toplam 13 şehr eder
yani 2015'te bir sene 13 ay idi.

Kaldirin basinizi gökyüzüne, sayin ordaki aylari;
iftiracilarin uydurdugu degil
Allah’in yarattigi aylar iste onlardir.

"12 şehr olan, kamerî senedir" iddiasina gelince
12’yi elde etmek için 13 üncü şehr ötelenerek uydurulmustur o ucube;
katmerli küfürdür.

[Hasan Akçay]

*Abdülaziz Bayindir misillu kamerî yilcilar
https://www.youtube.com/watch?v=KXxvFofVPgQ
"Haram aylar yalnizca kamerî yilda var" diye övünürler ama fena halde BOŞ BOŞ övünürler
çünkü kamerî yilin haram ay sayilan dolunaylari vakten OYNAK olduklari için çakmadir.

Kamerî yilcilar!

Haram aylar derken eger gökteki aylardan söz etmiyorsaniz
ramazân hilalini gökte aramayi birakin, özünüz sözünüze uysun.

Yok haram aylar derken gökteki aylardan söz ediyorsaniz
"Haram aylar yalnizca kamerî yilda var" demeyi birakin. Haram aylar göktedir.
Günes yilini kullansaniz da göktedir onlar, yildiz yilini kullansaniz da, Maya yilini kullansaniz da, kamerî yili kullansaniz da...
siz haram aylarin yalnizca kamerî yilda olmasini vehmedebilin diye gökten çekip gitmez haram aylar.

Evet, gerçek haram aylar göktedir;
örnegin hilaldir onlar ya da dolunaydir
ve her biri günes yilinin belli bir vaktinde sabitlenmistir.

Örnegin şehru ramazân
21 Hazirandan sonraki ilk dolunaydir ve vakten sabittir
çünkü 21 Haziran vakten sabittir.

Sizin, zincirleme her yil 11 gün erken geldigi için, vakten habire OYNAYAN ramazâniniz
vakten SABiT gökteki ramazân degildir.
Ramazândir diye yalan söyleyip durmayin.

[Hasan Akçay]

Her gerçek gibi benim söyledigim de basittir
ama onun Bi AYIRDINA VARILDI MI çok sey degisir.

Örnegin Mâide 95
Kör Mektum'un okudugu gibi okunur:
ön kabullerin dayatmasindan azade.

lâ taktulus sayde ve entum hurum

Atalar dininin ön kabulüne göre
burada Allah gûya diyormus ki:

ihramli oldugunuzda av hayvani öldürmeyin.

Allah Allah, bak sen şu işe.
Siz ihramli iken haccinizi her yeri insan kaynayan şehrin içinde yapiyorsunuz,
av hayvani mi olur her yeri insan kaynayan sehrin içinde?

Bu forumda bi kardesimiz
"Hacca gelmisken biraz da avlaniverelim!" mi diyor insanlar... diye dalga geçmisti de
katilmistim kendisine çünk hiç bi kentin içinde ceylanlar gezmez.

Allah'in
bu ayette söyledigi:

Yasakli oldugunuzda av hayvani öldürmeyin.

Hele de
ayet siyakiyla birlikte okundugunda
o kadar açik ve net ki:

Inananlar!
Allah sizi elinizin ve mizraginizin ulasabilecegi bi av hayvaniyla sinar.
ليبلونكم الله بشئ من الصيد تناله ايديكم ورماحكم

Gözünüzün önüne getirin:

Çölün ortasindasiniz;
yatmis uyumussunuz.

Ekmeginizin kokusunu alan bi ceylan
yeni yeni yürümeyi ögrenen bebesi ile birlikte gelmis,
torbanizi karistiriyor.

Gözünüzü açsaniz o bebe ile burun buruna gelirsiniz,
elinizi uzatsaniz ensesinden yakalarsiniz.

Mâide 94'te "Yakalamayin!" diyor Allah,
"o av hayvanini öldürmeyin, sinaniyorsunuz."

95 ve 2'de devam ediyor:

Yasakli oldugunuzda av hayvani öldürmeyin
لا تقتلوا الصيد وانتم حرم

Yasaktan
çiktiginizda avlanin.
واذا حللتم فاصطادوا

"Kuran'da av yasagi sahiden var mi?" diyen kardesim,
bundan daha açik ve net nasil olur av yasagi?

Av hayvanlari
günes yilinin belli aylarinda yavrularini dünyaya getirip büyütüyorlar,
avlanmak size o aylarda haram.

Özetle
atalar dininin militanlari "hurum"u ihram diye istedikleri kadar çarpitsinlar...
konu, günes yilinin belli bir vaktinde sabitlenmis olan "eşhurul hurum"dur;
panayirlar kurulur, hac ibadeti yerine getirilir, avlanmaktan ve savasmaktan kisacasi kan dökmekten uzak durulur o aylarda.

[Hasan Akçay]

iddet eş-şuhûr... isné aşere şehr
dolunaylarin süresi 12 dolunaydir

Burada önemli üç kavram var
demistim:

süre,
sayi,
dizi.

"Dolunaylarin dizisi"ne bagli,
olmazsa olmaz
bi kavram daha var:

uzunluk

Dolunaylarin dizisi 12 dolunay uzunlugundadir,
12'den az olmaz; örnegin 11 dolunay 1 dizi etmez.
Gökteki aylari sayin, 11 ay diye bisey yok.

Daha iyi anlatabilmem için
bi benzetme yapabilir miyim:

Zaman
kaygan bi yatakta sürekli akan
bi zincir olsun.

Zincirin her bir halkasi
24 saattir yani gün;
halkalarin 29.5 tanesi 1 ay (şehr).

Aylar farkli renklerdedir.

Şehru ramazân: kirmizi
Zilhicce: mavi
Zilkade: beyaz
Receb: yeşil
...

Yatagin kenarina
aralarinda 365 gün bulunan
işaretler konmus.

29.5 halkadan olusan semavi aylar
kendilerine özgü renkleriyle
bu işaretlerin önünden geçiyor.

365 gün "dolunaylarin süresi"dir, degismez;
bir süredeki 12 ya da 13 tane 29.5 gün dolunaylarin sayisidir, degisir;
halkalarin 354 ya da 384.5 tanesi ise uzunluk...onlar da degisiyor.

Dolunaylardan YIL olmaz derken
buna dikkat çekmeye çalistim.

Dolunaylardan YIL olmaz
çünkü 12'sinin uzunlugu baskadir,
13'ünün uzunlugu baska.

YIL ise
uzunlukça sabit
olmak zorunda.

YILI yil yapan da
bazan 12 bazan 13 dolunaydan olusan uzunlugu yil yapmayan da
odur.

Kamerî yili üretmek için dolunaylari 12 ile SINIRLAYIP anilan uzunlugu sabitlerseniz
bu kez de günesten koparirsiniz onu, dolayisiyla zamandan. Çünkü zaman günestir.

"Muhammed nebi hangi mevsimde dogdu?" sorusuna
kamerî yil ucubesinin verececegi cevap o yüzden yoktur.

Tarihte kamerî yili kullanmak için yola çikanlar
onu hep şemsî yila uyarlamak zorunda o yüzden kalmislar
ve gide gide sonunda şemsî yila varmislar:
kamerî-şemsî (lunisolar) takvimin esas aldigi YIL 365 gün olup çikmis.

Hz Peygamber sagken Arablarin kullandigi yil 365 günlük bu yil idi*
354 günlük Kamerî yil ucubesi Allah'in elçisi ahrete göçtükten sonra uydurulmus
ve Hicrî takvime musallat edilmis.

___________________________

* Bkz Kevser Başar
CAHiLiYE DÖNEMiNDE NESî UYGULAMASI VE TAKViM

[Hasan Akçay]

http://free-minds.org/forum/index.php?topic=9608080.50

[Hasan Akçay]

Nesî’nin ikinci sekli ise, ay yili ile günes yilini dengeye getirmek için yila bir ay daha eklemeleriydi. Böylece hacc, her yil ayni mevsime denk geliyor ve hacci ay yilina göre tayin etme sirasinda karsilasilan tüm güçlük ve zahmetlerden kurtulmus oluyorlardi. Bu sekilde hacc 33 yil boyunca gerçek târihinden baska bir târihte yapilmis oluyordu. Ancak 34'üncü yilda hacc, olmasi gereken târihte Zi'l-Hicce'nin 9 ve 10'unda ifa edilebiliyordu. Hz. Peygamber'in (s.a) Veda hacci'ni yaptigi yil, târihler bu sekilde dönerek, ay takvimine göre gerçek hacc mevsimine denk gelmisti. Bu nedenle Hz. Peygamber (s.a) Arafat'taki târihî hutbesinde şöyle demişti: "Bu yil hacc günleri, uzun müddet devir yaptiktan sonra gerçek ve tabii târihine rastladi." Hicri 9'uncu yilda Veda hacci'ndan beri de hacc günleri, ASIL târihine (???) denk gelmekte, ay takvimine göre belirlenmektedir.[5]

Bilimsel gerçeklerle
ve Tevbe 36-37'de söylenlerle
ilgisi olmayan iddialar bunlar.

Şu sorulara cevap vererek
açiklamaya çalisayim.

1.IDDET EŞ-ŞUHÛR

1.1.Iddet eş-şuhur dolunaylarin sayisi midir kamerî yil mi?
1.2.Mevsimleri kamerî yildan soyutlayip iptal eden nedir?
1.3.Allah’in hükmü mevsimleri olan yil midir mevsimleri olmayan yil mi?


2.DOLUNAYLARIN SAYISI

2.1.Dünya günesi 1 kez dolanirken kaç dolunay olusuyor?
2.2.Dolunaylarin her biri hangi mevsimde sabitlenmistir?
2.3.Kamerî aylardan neden yil olmaz?


3.HARAM AYLAR

3.1.Allah’in kurdugu düzende haram aylar kis mevsimine ve ilk bahara denk gelir mi?
3.2.Haram aylarda yapilmasi haram olan nedir?
3.3.Haram aylardan birinin, örn recebin, ötekilerden kopup uzaklasmasi Allah’in hükmü müdür?


4.ŞEHR

4.1.Tevbe 36 ve Bakara 185'teki şehr 1 gün süren dolunay midir 29.5 gün süren ay mi?
4.2.SAVM hangi gün baslar, hangi gün sona erer?
4.3.Şehru ramazan ve kadir gecesi baska baska vakitler midir AYNI vakit mi?

[Hasan Akçay]

Hakki Yilmaz'in
müsriklerin nesi uygulamasiyla ilgili yorumunda
sözünü ettigi 33 yil nedir bilemiyorum.
Bilenler lütfen açiklarlarsa minnet duyarim.

Benim bildigim
"iddet eş-şuhûr"daki aylarin dogdugu tarihler
33 yil degil 19 yil arayla AYNIDIR.
METON döngüsüdür bu.

Örnegin
2020
2001'in meton döngüsüdür.

Dolaysiyla
ramazan dolunayinin göründügü tarih
2001'de ne idi ise
2020'de de odur.

05 Tem 2001...2020
24 Haz. 2002...2021
13 Tem 2003...2022
02 Tem 2004...2023
22 Haz. 2005...2024
10 Tem 2006...2025
30 Haz. 2007...2026
18 Tem 2008...2027
07 Tem 2009...2028
26 Haz. 2010...2029
15 Tem 2011...2030
04 Tem 2012...2031
23 Haz. 2013...2032
12 Tem 2014...2033
01 Tem 2015...2034
20 Tem 2016...2035
09 Tem 2017...2036
28 Haz. 2018...2037
17 Tem 2019...2038

Gökteki aylar
basladiklari tarihlere dönmek için
33 yil beklemezler.

[Hasan Akçay]

Tevbe 36:

Allah’in gökleri ve yeri yarattigi günkü yazisinda Allah’in hükmü:
iddet eş-şuhûr 12 dolunaydir.

Iddet eş-şuhûr dolunaylarin sayisi midir kamerî yil mi?

IDDET sayi,
ŞUHÛR dolunaylar anlamina geldigine göre
IDDET EŞ-ŞUHÛR dolunaylarin sayisidir.

Dünya ay ile birlikte günesi dolanirken bir dizi dolunay olusuyor,
iddet eş-şuhûr iste o dizideki dolunaylarin sayisi demek.

Örnegin 2016’nin en uzun gündüzünden
2017’nin en uzun gündüzüne kadar
yani dünya günesi bir kez dolanirken olusan dolunaylar dizisi
12 dolunaya sahiptir.

Bkz http://www.timeanddate.com/calendar/?year=2016&country=4:

……....1……….......2…..….3………4……......5…..….6…………... 7………….....8……….9……....10………11……..12…
20 Tem 2016-18 Agu-16 Eyl-16 Eki-14 Kas-14 Ara-12 Oca 2017-11 Sub-12 Mar-11 Nis-11 May-09 Haz

Tevbe 36’da söylenen bu.

EN AZ
12
dolunay.

Örnegin 11 dolunay bir dizi etmiyor, en az 12 olacak.
Göklerin ve yerin yaratildigi gün
evrene verlien iLAHî düzen böyle.

Kamerî yil denen BESERî düzenlemenin bununla zerre kadar ilgisi yok.

12 dolunay = 1 yil iddiasi tamamen keyfîdir
13 dolunay = 1 yil iddiasi gibi...
Bkz http://www.lawoftime.org/thirteenmoon.html

[Anadolu]

Şehru ramazân: kirmizi
Zilhicce: mavi
Zilkade: beyaz
Receb: yeşil

demişsiniz.

bu açıdan hiç gözlem yapmadım.
bu sene buna bakıcam çok merak ettim.

sanırım bu renkler bütün gece boyunca değil de
ayın doğması sırasında oluşuyor?

[Hasan Akçay]

demişsiniz.

bu açıdan hiç gözlem yapmadım.
bu sene buna bakıcam çok merak ettim.

sanırım bu renkler bütün gece boyunca değil de
ayın doğması sırasında oluşuyor?

Şunu söylemisim:

Daha iyi anlatabilmem için
bi benzetme yapabilir miyim:

Zaman
kaygan bi yatakta sürekli akan
bi zincir olsun.

Bi benzetme bu, teşbih.
Hani teşbihte hata olmaz denir ya,
benim yaptigim iste öyle bisey.
Bi anlatim sekli.

Gerçekte
kaygan bi yatak yok
yatakta sürekli akan bi zincir yok,
zincirde o renkli bölümler yok.

*

Ertugrul Özkök bugünkü yazisinda
benzer bi ifade kullanmis:

Ceza'nin açtigi yoldan büyük bir itiraz nehri akmaya basladi.
Yeralti kültürü degil... Ama yerlesik yerüstü de degil...
Sokak arasi itirazi bu...

[Hasan Akçay]

Allah’in hükmü mevsimleri olan yil midir mevsimleri olmayan yil mi?

Mevsimleri olan yildir
çünkü tarim
mevsiminde ekileni mevsiminde kaldirmaktir.

Mevsimsiz tarim olmaz.

Allah
örnegin Yûsuf 47’de
dile getirir bunu:

Her zamanki gibi yedi YIL ekersiniz.
Ürettiginizi
yediginiz az miktar hariç
basaginda birakin.

Yedi YIL
yedi ekim, yedi hasad mevsimidir.

Ama
kamerî yilda mevsim diye bisey yoktur.
Örnegin kamerî yilda aylar yilin içinde habire gezerler,
ekim aylari yoktur, hasad aylari yoktur.

Arti,
7 kamerî yil 7 günes yilindan 2.5 ay* kisadir
ki bir mevsim eder.

Bir mevsim kisa demek bir ürün alinamayacak demektir.

12:47'de anilan YIL eger kamerî yil sanilsaydi
yedi yilda bir ürün eksik alinirdi ve halk açliktan ölürdü.

Mevsimleri olan yagane YIL günes yilidir,
ayetlerde anilip onaylanan yil odur.

________________________________________________

* Bu fark 33 kamerî yilda 365 güne ulasiyor.
Anlasilan, sayin Hakki Yilmaz'in tefsirinde sözünü ettigi 33 yil budur.

Hani veda haccinda
Muhammed nebinin
"Bu yil hacc günleri, uzun müddet devir yaptiktan sonra gerçek ve tabii târihine rastladi."
dedigi öne sürülüyor ya,
o uzun müddet 33 kamerî yil imis...

Hz Muhammed'e atilan iftiralardan biri de
o güzel insanin
agzindan çikmasi imkansiz olan bu sözü
söylediginin öne sürülmesidir.

Bakin
hacc vakti olan Zilhicce, yaz mevsiminde sabitlenmistir çünkü haram aydir.
Haram aylar kan dökmenin HARAM oldugu, dolayisiyla savasmanin ve avlanmanin haram oldugu yaz mevsiminin içinde yer alirlar.
Zilhicce, 19 yil devir yaptiginda basladigi güne döner,
bunun için 33 yil gibi uzun müddet devir yapmasi gerekmez.

[Hasan Akçay]

Ramazan hilalinin tarihleri
(bkz Dinî günler, Diyanet)

28 Haz 2014
18 Haz 2015
06 Haz 2016
27 May 2017

18 Haz 11 gün erken,
06 Haz 11 gün erken,
27 May 11 gün erken.

Erken, erken, erken… Mükemmel istikrar
ama kamerî yil denen KAGIT ÜZERiNDE yalnizca.
GÖKTE böyle bisey olmuyor.

Bkz http://www.timeanddate.com/calendar/?year=2014&country=4

28 Haz. 2014
18 Haz. 2015
06 Tem 2016
25 Haz. 2017

Gökte olan bu. 06 Tem 19 gün GEÇ.

Gökteki ramazanin
öyle zincirleme 11 gün erken geldigi filan yok,
bazi yillarda 19 gün GEÇ geldigi oluyor.

Çünkü bir önceki yilda 13’üncü ay var:

------1---------2-------3-----4------5------6-------7--------8--------9------10-----11-----12----13
18 Haz 2015-17 Tem-15 Agu-14 Eyl-14 Eki-12 Kas-12 Ara-11 Oca 2016-09 Sub-10 Mar-08 Nis-07 May-06 Haz

Gökteki aylar ait olduklari mevsimlerde kaliyor böylece.
11 gün aceleci, 11 gün aceleci, 11 gün aceleci davranip ta
mevsim mevsim gezmiyorlar.

Gökteki aylar mevsim baglaminda vakten sabit,
gökteki aylarda mevsimler var
tipki günes yilinda oldugu gibi.

Simdi soruyu soralim:

Peki, mevsimleri KAMERî YILDAN iptal eden nedir?
Allah’in kurdugu düzene fesat sokan nedir?

[Hasan Akçay]

Mevsimleri KAMERî YILDAN iptal eden sey
13'üncü dolunayin
ait oldugu "geç ilk bahar"dan uzaklastirilarak
"yaz mevsimi"ne ötelenmesidir (nesî, 9:37).

"Ötelenme"den önce:

------1---------2-------3-----4------5------6-------7--------8--------9------10-----11-----12----13
18 Haz 2015-17 Tem-15 Agu-14 Eyl-14 Eki-12 Kas-12 Ara-11 Oca 2016-09 Sub-10 Mar-08 Nis-07 May-06 Haz

"Ötelenme"den sonra:

------1---------2-------3-----4------5------6-------7--------8--------9------10-----11-----12--
18 Haz 2015-17 Tem-15 Agu-14 Eyl-14 Eki-12 Kas-12 Ara-11 Oca 2016-09 Sub-10 Mar-08 Nis-07 May
06 Haz-...

Böylece
yil 12 dolunaydir iddiasi yerine gelsin diye
dolunaylarin sayisi 12 ile SINIRLANMAK üzere öteleme otomatige baglanmis,
aylarin yil içinde sürekli gezmesine yol açilarak MEVSiMLER YOK edilmis,
Allah'in kurdugu düzene fesat sokulmustur.

*

Kisa bir
ek bilgi:

Cevherî:

الصَّيْفُ واحد فُصُول السنة وهو بعد الربيع الأَول وقبل
القَيْظِ

Sayf senenin bölümlerinden biri olup
Rebîulevvel'den sonra, Kayzdan öncedir.

Yani

"YIL 6 mevsimdir ki her biri 2 ay sürer" diyen
eski Araplar için

Rebiulevvel (erken ilk bahar): Mart, Nisan
Sayf (geç ilk bahar): Mayis, Haziran
Kayz (yaz mevsimi): Temmuz, Agustos

Buna göre
13'üncü ay
geç ilk baharin son dolunayi olarak
en uzun gündüzden hemen sonra dogar.

En uzun gündüzden sonra baslayan iddetin ilk dört dolunayi "haram aylar"dir
ki daima ama daima yaz mevsimin içinde yer alirlar (+ sonbaharın ilk ayı):
Ramazân, Zilhicce, Zilkâde, Recep.

[Hasan Akçay]

Dünya günesi 1 kez dolanirken kaç dolunay olusuyor?

En az 12,
bazan 13.

*

Dolunaylarin her biri
hangi mevsimde sabitlenmistir?

Dolunaylara verilmis olan adlarin
anlamlarindan çikarilabilir bu.

Örnegin
ramazân aşiri sicak anlamina geldigine göre yazin başinda sabitlenmistir,
zilhicce hac vakti olduguna göre yaz mevsiminde ramazandan hemen sonra sabitlenmistir,
zilkâde oturuş demek olduguna göre savasa gidilmeyen yaz mevsiminde sabitlenmistir,
recep saygi anlamina geldigine göre o da öyle... çünkü sözü edilen sey barisa saygidir.

*

Kamerî aylardan
neden yil olmaz?

Çünkü kamerî aylar sabit uzunluktadir
yani yaklasik 29.5 gün,
tam olarak 29 gün 12 s 44 dk 3 sn.

Sizin isinize öyle geliyor diye
28 gün oluvermezler,
29 gün oluvermezler,
30 gün oluvermezler,
31 gün oluvermezler...

YIL
toplam 354 gün süren 12 dolunay olsun derseniz o yil günesten kopuk dolayisiyla mevsimsiz güdük bisey olur,
toplam 383.5 gün süren 13 dolunay olsun derseniz yine günesten kopuk ve mevsimsiz azman bisey olur...

*

Allah’in kurdugu düzende
haram aylar
kis mevsimine ve ilk bahara denk gelir mi?

Sonra insallah.

[Hasan Akçay]

Haram aylar
kis mevsimine ve ilk bahara
denk gelir mi?

Gelmez.

Çünkü haram aylar
insanlarin yapip takvim adini verdigi KAGIT ÜZERiNDEKi aylar degil
Allah'in yarattigi GÖKTEKi aylardir (9:36)
ve gökteki aylar mevsim baglaminda vakten sabittir
yani haram aylar bi kere yaz aylari ise daima ama daima yaz aylaridir,
yil içinde gezmezler
ve asla kis mevsimine ve ilk bahara denk gelmezler.

Kaldi ki eger haram aylar
kis mevsimine ve ilk bahara denk gelseydi
Kureys açliktan ölürdü.

Çünkü kisin ve ilk baharda Kureys Mekke'de degildir,
uzak diyarlara kervanlarla yolculuklar yapmaktadir (Kureys sûresi ayet 2),
Kureyssiz Mekke panayiri olmaz.

Kureys KIŞIN ve ilk baharda uzak diyarlardan getirdigi mallari
geleneksel Mekke panayirinda satarak YAZIN ekmek parasini kazanir.

Mekke'nin kuruldugu yer
ekin bitmeyen bi vadidir (14:37),
tek gelir kaynagi o panayirdir.

Haram aylarin islevi
27:28'de hicec diye geçen panayirlara gelen insanlarin
baris ve güven içinde alis veris yapmasini saglamaktir.

Haram aylarda haram olan
savastir (2:217),
haram aylarda silaha davranilmaz (5:94).

[Hasan Akçay]

http://www.fullmoon.info/en/fullmoon-calendar_1900-2050.html
http://home.hiwaay.net/~krcool/Astro/moon/fullmoon.htm

Bu sitelerin DOLUNAY TAKViMi (full moon calendar) dediği şey
aslında "dolunaylar dizisi"dir
yani 1 güneş yılındaki dolunaylar.

Örneğin
2017 yılında yer alan 12 dolunay,
2018 yılında yer alan 13 dolunay.

2017 Oca 12-Şub 11-Mar 12-Nis 11-May 10-Haz 09-Tem 09-Ağu 07-Eyl 06-Eki 05-Kas 04-Ara 03
2018 Oca 02-Oca 31-Mar 02-Mar 31-Nis 30-May 29-Haz 28-Tem 27-Ağu 26-Eyl 25-Eki 24-Kas 23-Ara 22

Tevbe 36 buna iddet eş-şuhûr diyor.

Altını çizdiklerim "sıcak dolunay"dır
yani en uzun gündüzden sonraki iLK dolunay,
ki 2:185'te ŞEHRi RAMAZÂN diye geçiyor.

[Hasan Akçay]

Iddiaya göre
madem Allah Tevbe 36'da kamerî ayların sayısı 12'dir diyor
o halde 12'dir, zinhar 13 olamaz.

Yani tıpkı şöyle:
madem Allah Bakara 258'de doğudan gelen, güneştir diyor
o halde doğudan gelen yalnızca güneştir;
doğudan gelen, zinhar ay olamaz...

mı?

Ay ve yıldızlar doğudan gelmez...
mi?

Ay doğarken bakın bakalım
nerden doğuyor.

Kamerî ayların sayısı 13 olamaz...
mı?

2018'deki kamerî ayları sayın bakalım
kaç tanedir.

[Hasan Akçay]

Tamam tamam kamerî aylar bazan 13'tür
ama Allah 12'dir diyor,
o halde 13 ncüyü öteleyip atacaaz
ve 12 kamerî aydan 1 kamerî yıl yapacaaz.

Şaka gibi.

Hani Nasreddin Hocaya sormuşlar:
"Gökteki ay eskiyince ne yaparlar?"

Hocanın cevabı:

Kırpar kırpar
yıldız yaparlar.

Muhteremler,
sizin
gökteki aya ulaşan bi eliniz yok...
yerinden milim kıpırdatamazsınız onu,
öteleyip filan atamazsınız.

Siz
ötelemenin küfürde artış olduğunu belirten Allah'a inat (9:37),
KAĞIT ÜZERiNDE ötelemeyi istediğiniz kadar yaptığınızı vehmedin
Allah GÖKTE nereye koyduysa... ay orda öyle durur.

Öteleme
küfür değildir yalnızca, aynı zamanda sanaldır
ve o yoldan üretilen kamerî yıl: safsata.

[Hasan Akçay]

Bir kimsenin söylemediğini söyledi demek nasıl ona iftira ise
Allah'ın söylemediğini söyledi demek te Allah'a iftiradır.

Örneğin Allah'ın Kuran'da söylediği:

dolunayların sayısı... on iki dolunaydır.
iddet eş şuhûri... isné aşere şehra

Bu kadar.

Allah dolunayların sayısının
13 olmadığını söylemiyor,
11 olmadığını da söylemiyor.

13 olup olmadığını
örneğin 2018'in dolunaylarını saymak suretiyle
siz bulacaksınız,
11 olup olmadığını da siz bulacaksınız.

Bir şeyin şu ya da bu niteliğe sahip olduğu söylendiğinde
onun artık başka bir niteliğe sahip olmadığı söylenmiş olmaz.

Örneğin
"Filanca kişi yüzen biridir" dendi diye
o kişi asla yürümeyen biri olup çıkmaz;
bazan spor için bal gibi yürür.


*

Hele "Yıl 12 kamerî aydır" hükmü asla Allah'a ait değil,
öyle bi hüküm Kuran'da yok.

Allah
DOLUNAYLARIN SAYISI
diyor.

O dolunaylar
"hicrî takvim"in 12 kamerî ayı değildir,
"13 ay takvimi"nin 13 kamerî ayı değildir (http://www.lawoftime.org/thirteenmoon.html),
"miladî takvim"in 12 takvim ayı elbet değildir.

Takvim ve aylar insanların düzenlemesidir.

Allah'ın düzenlediği dolunaylar başka,
beşerî takvimlerin ayları başka.

Allah'ın düzenlediği dolunaylar
dünyanın güneşi dolanma süresi olan 365 günde oluşan dolunaylardır
ve EN AZ 12 tanedirler ama bazan 13 olurlar.

Allah
ta gökleri ve yeri yarattığı gün
13 ncü dolunay yoluyla
mevsim açısından vakten sabitlemiş onları,
uyduruk kamerî yılın ayları gibi o mevsim senin bu mevsim benim gezmezler.

Allah Tevbe 36'da
bunlara
iDDET EŞ-ŞUHÛR diyor.


*

Önemlidir, onun için bi daha:
mevsim açısından
vakten sabittir Allah'ın yarattığı dolunaylar.

Uydurulan islam
buna göre düzeltilecek ki
Kuran'daki islam ayağa kalkacak.